Wat kan Amerika doen tegen toenemend antisemitisme?

Het aantal antisemitische incidenten in de Verenigde Staten steeg de afgelopen weken hard. Het is geen toeval dat tegelijkertijd het geweld in Israël en Gaza oplaaide. Maar de problemen bestaan al langer en makkelijke oplossingen zijn er niet. Vier vragen en antwoorden.

1. Wat is er aan hand?

Het aantal meldingen van antisemitisch geweld in de Verenigde Staten is sinds begin mei snel toegenomen. De Anti-Defamation League (ADL), een Joodse niet-gouvernementele organisatie, zegt dat het afgelopen week 193 meldingen van geweld en bedreigingen binnenkreeg en in de week ervoor nog eens 131.

Een paar voorbeelden: in een dorp in Illinois werden de ramen ingegooid van een synagoge. In Bal Harbour in Florida riepen vier mannen ‘Free Palestina’ (bevrijd Palestina) en ‘Jood, ga dood’ tegen een Joodse man, waarna ze beloofden zijn vrouw en dochter te verkrachten. En de politie van New York zoekt naar drie verdachten die twee Joodse jongeren op klaarlichte dag aanvielen met een honkbalknuppel.

Online is nog veel meer Jodenhaat te vinden, aldus ADL. Tussen 7 en 14 mei alleen al zijn 17.000 tweets gevonden die de zin ‘Hitler had gelijk’ bevatten.

2.Hoe komt dat?

Het recente geweld in Israël en de Gazastrook lijkt een aanleiding te zijn voor de toegenomen agressie in de Verenigde Staten. Dat gebeurde bij eerder opgelaaid geweld in het Midden-Oosten ook.

In de Verenigde Staten wordt deze keer bovendien een fel debat gevoerd over de rol van Israël en Amerikaanse steun aan het land. Tal van bekende progressieve Amerikanen betuigden hun steun aan de Palestijnen door naar demonstraties te gaan of in de pen te klimmen. Congreslid Alexandria-Ocasio Cortez noemde Israël  in een speech in het Congres een ‘apartheidsstaat’ en beklaagde zich over de ‘onmenselijke omstandigheden’ voor veel Palestijnen. De activistische acteur Mark Ruffalo schreef op Twitter dat Israël bezig was met een genocide, voordat hij zijn tweet verwijderde en er zijn excuses voor aanbood.

De Republikeinse Senator Josh Hawley zegt op FOX News een verband te zien tussen ‘giftige retoriek’ en de antisemitische voorvallen. ‘Als je zegt dat Benjamin Netanyahu een etnisch nationalist is, als je Israël een apartheidsstaat noemt, zoals de Democraten doen, dan is dat opruiend gedrag. Er zijn al te veel geweldincidenten, en deze retoriek draagt daaraan bij.’

3. Komen de vele incidenten voort uit het niets?

Nee, helaas niet. Het aantal voorvallen van antisemitisme is de afgelopen weken heel hoog, maar er lijkt ook sprake van een trend. In 2018 schoot een extreem-rechtse man elf bezoekers van een synagoge in Pittsburgh neer. In 2019 telden de FBI en de politie 2.100 antisemitische incidenten, meer dan in elk jaar sinds 1979. Begin dit jaar zei zes op de tien Amerikaanse Joden – een gemeenschap van 7,5 miljoen – recentelijk het slachtoffer te zijn geweest van antisemitisme.

Het gevaar komt van diverse kanten, aldus Jonathan Greenblatt (50), voorzitter van ADL. ‘We vestigden eerder de aandacht op de vorige president en zijn aanhangers, de extremisten die marcheerden in Charlottesville en het Capitool aanvielen. In dit geval gaat het om mensen die met Palestijnse vlaggen zwaaien en Joodse mensen in elkaar slaan. De politieke achtergrond is anders, het gevolg is hetzelfde.’

4. Wat doet president Joe Biden?

Nadat hij vorige week een bezorgde brief had ontvangen afkomstig van verscheidene Joodse organisaties, noemde president Joe Biden de aanvallen op de Joodse gemeenschap ‘verachtelijk’. ‘Het is aan iedereen om ervoor te zorgen dat haat niet wordt toegestaan.’ Ook vicepresident Kamala Harris – wiens man Joods is – sprak zich uit tegen antisemitisme.

Maandagmiddag 28 mei verwelkomde Biden een groep Joodse leiders in het Witte Huis. Ze vroegen hem een speciale gezant voor antisemitisme aan te stellen, plus een gezant voor Joodse gemeenschappen. Ook willen ze meer aandacht voor de rol van socialemediabedrijven bij de verspreiding van opruiende berichten.

Sacha Baron Cohen, de Joodse acteur die onder meer bekend is geworden met zijn alter ego Borat, maakte zich specifiek boos over de rol van Twitter. ‘Waarom staan jullie #HitlerWasRight toe?! Zij die de Holocaust verheerlijken, hebben als doel om die te laten voortduren.’ De Republikeinse politicus Nikki Haley snapt bovendien niet dat de leider van de Islamitische Republiek Iran mag blijven tweeten terwijl hij heeft opgeroepen tot het vernietigen van de staat Israël.

Twitter heeft niet direct gereageerd op de kritiek. Wel zegt het bedrijf dat ‘het verboden is om te dreigen met geweld tegen anderen’. ‘Als we duidelijke overtredingen identificeren, ondernemen we slagvaardig actie.’