‘Goedenavond en welkom in dit speciale nieuws van VTM. Ons nieuws van zeven uur is namelijk min of meer een nooduitzending.’ Met die woorden opende presentator Dany Verstraeten maandagavond 24 mei het Belgische journaal. De redactie moest worden geëvacueerd en uitzenden vanuit de studio in Vilvoorde na dreiging uit Nederlandse extreem-rechtse hoek. Vier vragen en antwoorden.
1.
Wat is er gebeurd?
Rond 17.30 uur zou een dreigingsbericht zijn binnengekomen over het gebouw van DPG Media in Antwerpen bij de Nederlandse politie, die daarna haar Belgische collega’s tipte. Het pand werd volledig ontruimd, hermetisch afgesloten en doorzocht met speurhonden. Naast de commerciële televisiezender VTM zijn in het gebouw ook de redacties van onder meer de kranten Het Laatste Nieuws en De Morgen gehuisvest.
Een paar uur later was de zogenoemde sweeping afgerond. Ook de DPG-gebouwen in Nederland werden tijdelijk extra beveiligd.
De Vlaamse minister van Brussel, Jeugd en Media Benjamin Dalle heeft de gebeurtenissen streng veroordeeld.
Ik veroordeel ten strengste wat er vandaag gebeurd is bij @DPGMediaBE. Journalisten en mediabedrijven moeten altijd hun werk kunnen doen in veilige omstandigheden. pic.twitter.com/rdtdPZPlR8
— Benjamin Dalle (@dalle_benjamin) May 24, 2021
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
2.
Wat weten we over Dutch Anonymous Freedom Fighters?
Dinsdag 25 mei blijkt dat de dreiging zou zijn uitgegaan van een Nederlandse extreem-rechtse groep, de Dutch Anonymous Freedom Fighters (DAFF).
Volgens VTM-journalist Faroek Özgünes wilde de groep een knokploeg naar DPG Media sturen en een bompakket bij het gebouw plaatsen. Maar een van de leden zou wroeging hebben gehad en de politie hebben getipt.
Lees ook de column van Geerten Waling: Elke ideologie biedt aanleiding tot radicaliseren
Volgens de kranten dachten de extremisten dat de redactieleden meer zouden weten over de verblijfplaats van de Belgische viroloog Marc Van Ranst. Die houdt zich al een week schuil omdat hij wordt bedreigd door de extreem-rechtse militair Jürgen Conings. De Belgische politie is nog steeds naar hem op zoek.
Dutch Anonymous Freedom Fighters heeft een pagina op Facebook, met ruim 1.000 likes. De laatste post dateert van december 2020. De inhoud van de Facebookberichten bestaat vooral uit kritiek op het coronabeleid. Er is ook een YouTubepagina met daarop twee video’s van acht jaar geleden. Een gaat over gezichtherkenning en de ander over voormalig topambtenaar Joris Demmink. Hij is eerder van pedofilie beschuldigd, maar daarvoor is nooit bewijs gevonden.
3.
Hoe verloopt de zoektocht naar Jürgen Conings?
De Belgische militair is spoorloos. Hij houdt zich nu een week schuil. Conings verdween maandag 17 mei van de radar met een arsenaal aan zware wapens uit een kazerne. Hij had een aantal afscheidsbrieven achtergelaten waarin hij woede uit jegens politici en virologen, die volgens hem tijdens deze coronapandemie ‘beslissen hoe wij moeten leven’. In het bijzonder heeft hij het voorzien op de Belgische viroloog Marc Van Ranst. Die is met zijn gezin naar een onderduikadres overgebracht toen bleek dat de zwaarbewapende Conings bij hem in de buurt rondhing. Conings zou ook een aanslag hebben willen plegen op een moskee.
In eerste instantie gingen de autoriteiten ervan uit dat Conings zich schuilhield in Nationaal Park Hoge Kempen. Daar werd met man en macht naar hem gezocht, zowel door de politie als door het leger (inclusief scherpschutters en pantserwagens). In zijn achtergelaten auto werden een boobytrap en enkele lichte antitankwapens aangetroffen.
De zoektocht in Hoge Kempen is zaterdag stopgezet. Wel zijn er inmiddels tien huiszoekingen gedaan bij personen ‘in de kringen rond Conings’. Een van hen is ex-militair Tomas Boutens, die in 2014 tot vijf jaar cel is veroordeeld wegens lidmaatschap van de neonazistische groepering Bloed, Bodem, Eer en Trouw. Op Facebook schrijft Boutens: ‘Ze zochten J…. alsof die in mijn kast zit. Niet dus. […] Geen huiszoekingsbevel gekregen, geen lijst van in beslag genomen goederen gekregen. Geen illegale voorwerpen aangetroffen.’
Het ministerie van Defensie meldt verder dat elf militairen met banden met extreem-rechts geen toegang meer krijgen tot wapendepots. Bij Conings was dat wel het geval, en daarover heerst in België grote verontwaardiging.
Volgens de Belgische politie komen dagelijks tientallen tips binnen. Een daarvan leidde zondagavond tot de tijdelijke sluiting van station Brussel-Noord. Dat werd anderhalf uur uitgekamd, maar er is niks gevonden. Het Belgisch parket benadrukt dat het Conings levend wil aanhouden. Het deed zelfs een oproep aan de voortvluchtige om contact op te nemen met iemand die hij vertrouwt.
Volgens de krant De Standaard houdt het Belgische parket op dit moment rekening met vier scenario’s: Conings zit nog steeds in de Hoge Kempen (ook al kan niemand hem vinden), hij heeft zelfmoord gepleegd (zijn doodswens zou blijken uit zijn afscheidsbrief), hij verblijft op een schuiladres en wacht om toe te slaan, of hij krijgt hulp van personen die hem verbergen.
4.
Waarom krijgt Conings zoveel steun?
Opvallend: veel Belgen spreken openlijk hun steun uit voor de militair. De Facebookgroep ‘Als 1 achter Jürgen’ telde tot maandag meer dan 43.000 leden. De pagina is inmiddels verwijderd. Ook zijn er al drie steunmarsen en stille wakes gehouden voor Conings.
VRT Nieuws meldt dat enkelen kleding droegen met het embleem van de Vlaamse leeuw of het logo van het Vlaams Legioen. Dat zijn uitingen van Vlaams nationalisme en neonazisme. Ook bracht iemand de Hitlergroet, maar dat heeft de organisatie betreurd: ‘Dat is niet waar wij voor staan.’
Minister van Binnenlandse Zaken Annelies Verlinden is verrast dat ‘iemand die wapengevaarlijk is en geweld wil gebruiken zoveel sympathie krijgt’. ‘Het is te eenvoudig al die mensen af te doen als mensen die de zaak niet begrepen hebben. Ik denk dat er een breder probleem is,’ zei ze tegen VTM. ‘Hij is geen filmheld, hij heeft wapens ontvreemd om die in te zetten tegen doelwitten. We moeten kijken wat de oorzaak is van zoveel sympathie.’
Ook minister van Defensie Ludivine Dedonder reageerde fel: ‘Steun betuigen aan deze gewapende man is steun betuigen aan extremisme en dus onaanvaardbaar. Deze man is een gevaar voor onze samenleving en onze rechtsstaat. Het aanvaarden en vergoelijken van extremisme in gelijk welke vorm is een gif in onze maatschappij. Ik veroordeel dat ten stelligste.’