De Duitse minister van Landbouw Julia Klöckner heeft hard uitgehaald naar Frans Timmermans, vicevoorzitter van de Europese Commissie. Die zou de geloofwaardigheid van de Europese Commissie beschadigen door zijn houding bij het bepalen van het nieuwe Europese landbouwbeleid.
De Commissie heeft de EU-lidstaten flink onder druk gezet om een eind te maken aan megastallen. Maar landbouwministers verzetten hier zich fel tegen, uit angst dat te veel groene ambitie hun boeren het faillissement injaagt. Het verzet van landen om aan de torenhoge groene ambities te voldoen, leidde vorige maand tot een pauze in de gesprekken. Voorafgaand aan die pauze zou Timmermans achter gesloten deuren in 10 minuten durende tirade zijn afgestoken tegen de Portugese landbouwminister Maria do Céu Antunes over het gebrek aan groene ambitie bij de Europese Raad.
De Spaanse minister van Landbouw Luis Planas uitte in mei ook al kritiek op de Commissie. Die zou haar rol van ‘bruggenbouwer’ tussen ministers en EP verzaken. En de onderhandelingspositie van het Europees Parlement overdreven bevoordelen.
Lees ook dit commentaar van Jelte Wiersma: De Franse revolutie, geen zin meer in EU
‘Alle ministers, ongeacht de partij of het land waar ze vandaan komen, hebben de indruk dat het gedrag van commissaris Timmermans het vertrouwen in de Commissie in haar functie van eerlijke bemiddelaar in gevaar brengt,’ schreef Klöckner in een verklaring die dinsdag 15 juni werd vrijgegeven door het Duitse ministerie van Landbouw. De verklaring kwam naar buiten na twee dagen van informele onderhandelingen in Lissabon om de deal weer vlot te trekken.
‘Het is moeilijk om tot een overeenkomst te komen als een van de partijen op zijn eigen standpunt terugkomt,’ zei een EU-functionaris via POLITICO. ‘Uithalen naar de Commissie, die daadwerkelijke compromissen op tafel legt, lijkt in dat scenario onnodig.’
Na voorstel voor deal in mei liepen gesprekken op niets uit
De functionaris doelt op de deal die Klöckner en haar collega-landbouwministers het Europees Parlement voorlegden in mei. Die bleek een stuk minder groen dan het gemeenschappelijke landbouw-standpunt van EU-landen dat tot stand kwam in oktober vorig jaar. Klöckner speelde bij het vaststellen van dit standpunt een hoofdrol als bemiddelaar. Na dit voorstel voor de deal in mei liepen gesprekken op niets uit.
‘We zijn het erover eens dat het goed zou zijn als de Commissie de Raad en het Parlement zou respecteren in hun rol als wetgevers,’ schrijft Klöckner nu. Volgens de Duitse verklaring hebben ambtenaren van de Commissie de laatste fase van de besprekingen ‘herhaaldelijk belast’ met nieuwe wetgevingsvoorstellen die geen rechtsgrondslag hebben. Leden van het Europees Parlement hebben de Raad ook beschuldigd van dezelfde last-minute-tactiek.
Timmermans bevindt zich in een lastig parket. In maart kreeg hij nog flinke kritiek van klimaatactiviste Greta Thunberg. Die verweet hem dat hij te weinig doet om de enorme landbouwsubsidieregelingen van de Europese Unie aan te pakken en af te stemmen op zijn belangrijkste vlaggenschip: de klimaatdoelen.
Omstreden biomassa verdwijnt niet
Timmermans probeert boeren dus onder druk te zetten, maar Brussel zet voorlopig geen streep door gesubsidieerde verbranding van biomassa. Die manier van energie opwekken behoudt voorlopig het predicaat ’klimaatvriendelijk’. Timmermans hakt binnenkort een knoop door over de toekomst van biomassa.
Lees ook dit commentaar van Jelte Wiersma: Hup Finland! Red Noord-Europa van onzalige transfers naar Italië
Actievoerders trokken dinsdag naar Brussel om bij Diederik Samsom, kabinetschef van Timmermans, ruim 200.000 handtekeningen van bezorgde Europeanen af te leveren. De petitie krijgt steun van 120 organisaties uit meerdere landen en roept op om af te rekenen met deze vorm van ‘groene’ energie en om de klimaatmiljarden te gebruiken voor andere CO2-vriendelijke bronnen en energiebesparing.
Maar het ziet er voorlopig niet naar uit dat het doek gaat vallen voor de houtverbranding waaraan onder meer de Baltische staten hun brood verdienen. ‘Biomassa blijft een rol spelen in het toekomstige energiesysteem,’ zegt Samsom. ‘Bossen in Europa hebben wel onze steun nodig. Er is nu te weinig bos en een groot deel wordt slecht beheerd.’
Samsom ziet vooral heil in een ’duurzame manier’ van bosbeheer. ‘Een manier die goed is voor biodiversiteit en die ons hout geeft dat nodig is in andere delen van de economie.’