Europees protest tegen Hongaarse anti-homowet, dit doet Oranje

Een nieuwe anti-homowet in Hongarije laat de gemoederen hoog oplopen. Europese regeringsleiders veroordelen de wet, die ook een rol speelt tijdens het Europees Kampioenschap voetbal. Ook het Nederlands elftal maakt een statement als het zondag in de Hongaarse hoofdstad Boedapest speelt.

1. Wat staat er in de wet?

Het Hongaarse parlement ging vorige week akkoord met een nieuwe wet. In de wet staat dat materiaal dat ‘afwijking van de genderidentiteit, geslachtsveranderingen en homoseksualiteit promoot’ niet mag worden getoond aan mensen onder de achttien jaar.

Boeken en films met homoseksuele personages zouden daardoor niet zomaar kunnen verschijnen. Ook reclames met transgenders zouden tegen de wet ingaan. Voor organisaties die campagne voeren voor lesbiennes, homo’s, biseksuelen, transgenders en intersekse personen is de wet ook een obstakel.

2. Hoe veroordelen Europese politici de wet?

Volgens de Hongaarse premier Viktor Orbán regelt de wet slechts een ‘verbod op homo-promotie’, maar de Europese Unie en een aantal lidstaten zijn het daar niet mee eens. Demissionair minister van Buitenlandse Zaken Sigrid Kaag (D66) en haar Belgische en Luxemburgse collega’s vinden de wet een EU-lidstaat onwaardig. Zij wil dat Hongarije de wet intrekt.

De Europese Commissie kijkt of zij Hongarije sancties kan opleggen. Volgens eurocommissaris Helena Dalli kan de EU mogelijk dezelfde sancties opleggen als in de Poolse regio’s die ‘lhbti-vrije zones’ uitroepen. Die regio’s kunnen geen aanspraak meer maken op financiële bijdragen van de Europese Commissie.

Maandag 21 juni sprak demissionair premier Mark Rutte (VVD) ook zijn afschuw over de wet uit: ‘Als Europa, naast een markt- en munteenheid ook een waarde-gemeenschap is, en dat vinden we allemaal, dan kan het niet waar zijn dat in de Europese Unie een land zoiets achterlijks uithaalt als de Hongaren nu doen.’ Ook de Duitse minister van Buitenlandse Zaken zei dat de wet tegen de Europese waarden indruist.

3. Wat is de rol van de wet bij het EK?

De discussie over de wet laait op tijdens het Europees Kampioenschap voetbal. Hongarije speelt nog mee en organiseert wedstrijden in speelstad Boedapest. Woensdag 23 juni speelt Hongarije tegen Duitsland in München. Die stad wilde het speelstadion in de kleuren van de regenboog verlichten, een symbool van steun aan de lhbti-gemeenschap.

De Europese voetbalbond UEFA staat dat niet toe. De UEFA stelde voor het stadion later deze maand, als er niet wordt gespeeld, te verlichten. De bond wil het voetbal niet politiseren. De Hongaarse minister van Buitenlandse Zaken, Péter Szijjártó, had gewaarschuwd dat ‘het extreem schadelijk en gevaarlijk, om sport en politiek te mengen’.

Tijdens Hongarije-Duitsland zal de Duitse doelman en aanvoerder Manuel Neuer wel met een regenboogarmband spelen. Neuer draagt die al het gehele toernooi en de UEFA keurde dat na onderzoek goed.

4. Gaat het Nederlands elftal protesteren?

Het Nederlands elftal speelt zondag 27 juni de achtste finale in speelstad Boedapest. Aanvoerder Georginio Wijnaldum zal dan een aanvoerdersband met de tekst ‘One Love. Voetbal verbindt’ erop om zijn arm dragen, zo maakte Oranje dinsdagavond bekend via Twitter:

‘Met het dragen van deze band willen wij als Oranje benadrukken dat wij staan voor inclusiviteit en verbinding,’ zegt Wijnaldum. ‘We zijn tegen elke vorm van uitsluiting en discriminatie. Wij hopen zo iedereen die zich waar ook ter wereld gediscrimineerd voelt te steunen.’

Op sociale media riepen Nederlanders het elftal al eerder op om tijdens de achtste finale een statement te maken tegen de wet. Ook homobelangenorganisatie COC riep daartoe op.

Demissionair premier Mark Rutte vindt zo’n statement overbodig. Hij wil net als de Hongaarse minister van Buitenlandse Zaken sport en politiek niet vermengen: ‘Hou nou alsjeblieft sport hiervan los, anders maak je het onmogelijk voor onze atleten om hun werk te doen.’