Nu een snel groeiend deel van de bevolking in westerse landen is gevaccineerd, ontstaan er zorgen over het vaccinatietempo in de rest van de wereld. Hoe komen de armere landen aan hun vaccins? En waarom moet dat snel gebeuren? Vier vragen en antwoorden.
1.Waarom is de verdeling van vaccins noodzakelijk?
Baas van de Wereldgezondheidsorganisatie Tedros Adhanom Ghebreyesus waarschuwt voor vaccinatie-ongelijkheid in de wereld. In gebieden met een vaccintekort kunnen gevaarlijke mutaties ontstaan. Zo’n coronavariant kan mensen ziek maken in landen waar de bevolking al grotendeels is gevaccineerd en de coronateugels zijn losgelaten. Tedros zegt daarom: ‘Ongelijke vaccinatie is een bedreiging voor alle landen, niet alleen voor die met de minste vaccins.’
Lees verder onder de tweet
Increasingly, we see a two-track #COVID19 pandemic: many countries still face an extremely dangerous situation, while some of those with the highest vaccination rates are starting to talk about ending restrictions. Inequitable vaccination is a threat to all nations. #VaccinEquity pic.twitter.com/CGECPQVbhc
— Tedros Adhanom Ghebreyesus (@DrTedros) June 7, 2021
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Unicef, het Kinderfonds van de Verenigde Naties, roept in een open brief de leiders van de G7 – de zeven grootste westerse economieën – op om vaccins te doneren aan de landen met tekorten. De G7 komt van 11 tot en met 13 juni bijeen in Cornwall, Verenigd Koninkrijk. Volgens Unicef moeten er zo snel en eerlijk mogelijk vaccins naar elk land gaan. Gezinnen en kinderen in armere landen hebben zwaar te lijden onder de gevolgen van de coronacrisis, bijvoorbeeld door sluiting van scholen en economische schade, zo staat te lezen in de brief. De organisatie berekende dat G7-landen tussen juni en augustus zo’n 20 procent van hun (ruime) vaccinvoorraden kunnen doneren zonder dat het vaccineren in eigen land vertraging oploopt. Dat zou neerkomen op 150 miljoen doses.
2. Hoe groot is de vaccinatieongelijkheid?
Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie is 44 procent van de vaccins tot nu toe naar de rijke landen gegaan. Slechts 0,4 procent is gebruikt in armere landen. De baas van de Wereldgezondheidsorganisatie bepleit een wereldwijde inspanning om eind september ten minste 10 procent van de wereldbevolking en eind december 30 procent te hebben gevaccineerd. Om het doel van september te halen, zijn 250 miljoen doses extra nodig, waarvan alleen al 100 miljoen in juni en juli. De druk om meer vaccins voor arme landen beschikbaar te krijgen, wordt al langer opgevoerd.
Lees meer over vaccinverdeling: Zijn vaccins binnen een jaar niet meer effectief?3. Welke initiatieven zijn er?
Aan het begin van de pandemie is Covax opgericht, een organisatie die deels onder leiding staat van de Wereldgezondheidsorganisatie. Covax moet de vaccindistributie coördineren, maar veel landen verlenen ook één-op-één hulp aan bevriende naties.
Zo ondersteunt Nederland momenteel Suriname in de bestrijding van het coronavirus. Tientallen Nederlandse hulpverleners staan het zwaargetroffen land bij en afgelopen woensdag werden 90.000 AstraZeneca-vaccins naar het land verstuurd. Er volgen nog eens 500.000 tot 750.000 Nederlandse vaccins voor Suriname.
De Verenigde Staten bieden soortgelijke hulp aan Taiwan. Eerder ‘leende’ de Verenigde Staten al vier miljoen vaccins uit aan de buurlanden Canada en Mexico. Ook China doneert ruimhartig vaccins. Eind mei meldde het Chinese staatspersbureau dat vanuit China naar liefst 66 landen vaccins zijn verscheept als noodhulp.
4. Hoe werkt Covax?
De hulpverlening tussen landen onderling ondermijnt de positie van Covax. Die organisatie werd in april 2020 opgericht om vaccins voor iedereen in de wereld beschikbaar te krijgen. In Covax werken de Wereldgezondheidsorganisatie en hulporganisaties als Unicef en Gavi samen.
Vrijwel alle landen hebben zich bij de organisatie aangesloten. Het plan was om Covax, dat zwaar leunt op donaties van welvarende landen en filantropen als Bill en Melinda Gates, vaccins te laten inkopen en te distribueren in arme landen. Door de gezamenlijke inkoop zou de prijs ook voor die landen laag genoeg zijn.
Probleem is dat Covax niet de hand weet te leggen op voldoende vaccins. Welvarende landen kochten zo massaal in dat er voor Covax weinig resteert. Dat maakt Covax afhankelijk van gedoneerde vaccins, terwijl voor landen het één-op-één doneren een middel is om de geopolitieke invloed te vergroten.
Het doel van Covax om twee miljard vaccins in 2021 te distribueren, lijkt dus voorlopig onhaalbaar. Toch gloort er hoop: de Amerikaanse president Joe Biden maakte voorafgaand aan de G7 in Cornwall bekend dat de Verenigde Staten 500 miljoen Pfizer-vaccins kopen en doneren aan Covax.
Daarmee krijgt de organisatie de nodige steun in de rug: 200 miljoen vaccins zouden er al dit jaar zijn. Europese landen zegden eerder toe 100 miljoen vaccins te doneren.