Bittere teleurstelling voor de Franse president Emmanuel Macron. Zijn partij kreeg een pak slaag van de kiezer bij de regionale verkiezingen. Opvallend: zijn grote uitdager Marine Le Pen wist daar niet van te profiteren.
De Franse regio’s zijn van weinig belang. Ze nemen 2,4 procent van alle publieke uitgaven voor hun rekening, de honderd departementen twee keer zo veel. Maar de verkiezingen zijn een belangrijke graadmeter voor de presidentiële verkiezingen over tien maanden. Macron hoopt dan een tweede termijn als Franse president te winnen.
Macron krijgt ‘democratische klap in het gezicht’
De uitslagen van de eerste ronde van de dertien regio’s zullen hem zorgen baren. Uit exitpolls blijkt dat Macrons partij La République en Marche! zo’n 11 procent van de stemmen kreeg. In diverse regio’s bleef LReM onder de drempel van 10 procent steken om aan de tweede ronde van de verkiezingen deel te nemen. Die zijn aanstaande zondag 27 juni.
Lees ook: Macron had werk gemaakt van de regionale verkiezingen. Zijn partij bestond in 2015 nog niet en hoopte met spierballenvertoon de kiezer te overtuigen: vijf ministers deden als kandidaten mee in verschillende regio’s. Aurore Bergé, woordvoerder van LReM sprak na de uitslag van een ‘democratische klap in het gezicht’.
Partij Le Pen stelt teleur
Ook voor het Rassemblement National liepen de verkiezingen uit op een teleurstelling. De partij van Marine Le Pen kreeg landelijk zo’n vijfde deel van de kiezers achter zich. In 2015 was dat aanzienlijk hoger met 28 procent van de kiezers die op het toenmalige Front National stemden.
Peilingen voorspelden dat (Rassemblement National) RN in zes van de dertien regio’s de grootste zou worden. Vooral in de regio Provence-Alpes-Côte d’Azur (PACA) wilde Le Pen haar slag slaan. Uiteindelijk werd RN alleen in PACA de grootste, maar overtuigend was het niet: de kandidaat van RN kreeg 36,38 procent van de stemmen, tegen 31,91 procent voor een gematigd rechtse kandidaat. De tweede ronde zal erom spannen, als RN uiteindelijk wint, is dat voor het eerst bij regionale verkiezingen.
Lage opkomst
Le Pen legde de oorzaak van de tegenvallende uitslag bij de lage opkomst. Liefst twee op de drie Fransen kozen ervoor om thuis te blijven. Volgens Le Pen ‘een civiele ramp die de electorale realiteit vervormt’. Ze riep haar aanhangers op bij de tweede ronde massaal naar de stembus te komen.
Lees ook het interview van Kleis Jager met Gilles Kepel: ‘Nieuwe jihadisme is een virus’
Verrassende winnaars van de verkiezingen bleken de gematigde partijen die eerder op landelijk niveau door Macron en Le Pen zijn weggevaagd. Linkse partijen kregen landelijk zo’n 34 procent van het aantal stemmen, gematigd rechtse partijen 29 procent. Vooral voor Xavier Bertrand zijn de verkiezingen een opsteker. In de regio Hauts-de-France kreeg de oud-minister 41 procent van de stemmen en zijn naaste uitdager van RN 24 procent.
Presidentiële verkiezingen waarschijnlijke tweestrijd Macron-Le Pen
Bertrand lijkt zo zeker te zijn van een tweede termijn als president van de regio. Vanuit dat presidentschap hoopt Bertrand zichzelf te lanceren als gematigd rechtse kandidaat bij de presidentiële verkiezingen begin 2022. Bertrand lijkt een van de weinige kanshebbers om te voorkomen dat die nationale verkiezingen een tweestrijd worden tussen Le Pen en Macron.
In landelijke peilingen voor die belangrijke verkiezingen gaat Le Pen nipt aan kop met 29 procent, op de voet gevolgd door Macron 28 procent. Bertrand staat op 14 procent.