In Kabul heerst chaos rondom het vliegveld. Mondjesmaat worden mensen geëvacueerd uit de Afghaanse hoofdstad, terwijl de repressie en gewelddadigheden van de Taliban met de dag toenemen. De Tweede Kamer steggelt nog met het kabinet hoe de evacuatie en opvang van mensen met een band met Nederland moeten geschieden.
1. Hoe verloopt de evacuatie nu?
Rondom het vliegveld van Kabul heerst nog altijd chaos. Aanwezige journalisten melden dat er geregeld wordt geschoten. Op weg naar het vliegveld zijn verschillende controleposten met strijders van de Taliban. Het vliegveld zelf is in handen van duizenden Amerikaanse militairen. Zij beslissen wie het vliegveld binnenkomt om aan boord van een evacuatievlucht te stappen. Uit berichtgeving blijkt dat zelfs mensen met een Amerikaanse verblijfsvergunning soms niet op het vliegveld worden toegelaten.
Shots ring out behind @clarissaward – as she stands less than 200 yards from the entrance of the Kabul airport.
"It's definitely chaotic, she says. "It's definitely dangerous." pic.twitter.com/3iNgULO0fO
— Brianna Keilar (@brikeilarcnn) August 18, 2021
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Die evacuatievluchten vertrekken met wisselende bezeting. Sommige vluchten vertrekken slechts met een handjevol mensen. Toch wisten de Amerikanen dinsdag ruim 1.100 mensen te evacueren. In totaal hebben ze meer dan 3.000 mensen geëvacueerd.
Lees hier het Verhaal van de Week: Angst voor Afghaanse exodus na val van Kabul
Woensdag bleek dat de eerste Nederlanders zijn geëevacueerd.
’s Ochtends maakte Sigrid Kaag, demissionair minister van Buitenlandse Zaken, dat bekend. Later bleken daarbovenop nog eens 35 Nederlanders erin geslaagd om te worden geëvacueerd. Voor die laatste evacuatie werd samengewerkt met verschillende NAVO-bondgenoten. Het toestel dat de Nederlanders vervoert, is onderdeel van die samenwerking. Dinsdag zou volgens Ank Bijleveld, demissionair minister van Defensie, één Nederlander zijn geëvacueerd.
2. Is duidelijk hoeveel mensen Nederland wil weghalen en wanneer dat kan?
Veel is onduidelijk over de evacuaties. Landen die betrokken waren bij de missie in Afghanistan, letten vooral op het eigen personeel. Voor het vervoer wordt wel samengewerkt. Dinsdag bleek dat nog meer dan driehonderd mensen vastzitten in Afghanistan, terwijl zij naar Nederland willen komen. Dit zijn mensen, zoals tolken, die voor de Nederlandse missie in Afghanistan hebben gewerkt. Zij vrezen voor de wraak van de Taliban.
Sinds juli zijn 111 tolken in Nederland gearriveerd, 67 moeten nog komen. Iedere tolk zou zo’n vier familieleden meenemen.
Een tijdlijn ontbreekt voor het ophalen van die tolken en andere mensen die naar Nederland willen komen. Door de chaos rondom het vliegveld van Kabul is het maar zeer de vraag of iedereen die veilig wil vertrekken, dat ook kan.
3. Hoe reageert de Tweede Kamer?
Woensdag debatteerde de Tweede Kamer over de evacuaties uit Afghanistan. Het ontaardde in een chaotisch debat. Tweede Kamerleden waren woest op het demissionaire kabinet. Dat zou vooral bezig zijn naar elkaar te wijzen en te steggelen over details in plaats van alles op alles te zetten om mensen te evacueren.
In de Kamer was brede steun voor een motie van D66-Kamerlid Salima Belhaj, die opriep tot ruimhartige opvang. Het kabinet ontweek lang de vraag of die motie op dit moment al het huidige kabinetsbeleid is. Verantwoordelijk staatssecretaris Ankie Broekers-Knol zei dat het kabinet aanstuurde op evacuatie en opvang voor mensen in een acute en schrijnende situatie. Ook zei zij geen mensen achter te laten die voor de Nederlanders hebben gewerkt.
4. Hoe is de situatie nu in Afghanistan?
Vrijwel heel het land is ingenomen dor de Taliban. Alleen de onherbergzame regio Panjshir is niet door de jihadisten bezet. In die regio verzamelen zich enkele leden van de voormalig Afghaanse regering die beloven zich te zullen verzetten tegen de Taliban.
Lees ook uit het blad van deze week: Het Afghaanse drama in vier episodes
In de rest van het land lijkt de Taliban zijn ware gezicht te laten zien. Dinsdag beloofden zij op een persconferentie nog rechten van journalisten en vrouwen te respecteren en geen wraak te nemen op mensen die voor westerse landen hadden gewerkt.
Woensdag bleek dat anders te gaan. Op internet circuleren verschillende filmpjes waarop mensen door de Taliban worden mishandeld. Die mensen zouden onder meer hebben getolkt voor het Amerikaanse leger. Ook werden woensdag in verschillende steden protesten tegen de Taliban hardhandig neergeslagen: op betogers werd geschoten. Persbureau Reuters meldt dat in de oostelijke stad Jalalabad drie doden zijn gevallen.