Facebook is niet langer het belangrijkste project voor CEO Mark Zuckerberg. De komende jaren staan in het teken van de ontwikkeling van een virtuele wereld: het metaverse. Moederbedrijf Facebook is daarom omgedoopt tot Meta. Wat is Zuckerberg precies van plan?
De naamswijziging werd donderdagavond 28 oktober aangekondigd door Facebook-oprichter en CEO Mark Zuckerberg. Onder het overkoepelende bedrijf Meta vallen vanaf nu de bekende sociale media Facebook en Instagram en de berichtendienst WhatsApp.
De overgang van Facebook naar Meta is niet alleen een naamsverandering. Het is een rebranding, bedoeld om te laten zien dat het techbedrijf meer is dan een sociaal medium. De verscheidene digitale producten die het bedrijf ontwikkelt, passen volgens Zuckerberg niet meer onder de vlag van Facebook. ‘We staan aan het begin van het volgende hoofdstuk voor het internet en het is ook het volgende hoofdstuk voor ons bedrijf,’ schreef hij in zijn oprichtersbrief.
Zuckerberg slaat een nieuwe weg in
In 2015 voerde techgigant Google ook een naamswijziging door. Moederbedrijf Google heette voortaan Alphabet. Die naam is nooit goed blijven hangen. Meta hoopt op een betere naamsbekendheid door zijn koers drastisch te wijzigen.
Lees ook: Het bedrijf richt zich de komende jaren volledig op de ontwikkeling van een virtueel universum: het metaverse. Hiervoor wil Meta alleen al in de Europese Unie tienduizend werknemers aannemen.
Wordt het metaverse het internet van de toekomst?
Het metaverse staat vanaf nu op de eerste plaats in het bedrijf van Zuckerberg en dus niet langer Facebook, waarmee het allemaal begon in zijn studententijd aan Harvard University.
Maar wat is metaverse? Zuckerberg is in elk geval niet de bedenker. Al in 1992 werd de term voor het eerst gebruikt in een sciencefictionboek, nota bene een paar jaar voordat internet voor iedereen beschikbaar werd.
Metaverse wordt al langere tijd gezien als de volgende stap in het gebruik van computers en internet. In het metaverse versmelt de werkelijkheid van het hier en nu met het internet. In plaats van actief op zoek te moeten naar informatie en toepassingen in apps en op websites op een laptop of smartphone – en vervolgens vooral passief te kijken en te luisteren naar wat die platforms bieden – maken gebruikers in het metaverse zelf deel uit van het internet. Zij kunnen erin rondlopen, om zich heen kijken, anderen ontmoeten en zelf nieuwe objecten en informatie toevoegen.
Tal van doeleinden
Het metaverse wordt voorgesteld als een universum waarin gebruikers spelletjes spelen, afspreken met vrienden, vergaderen, spullen kopen – zowel fysiek als virtueel – concerten en musea bezoeken, maar bijvoorbeeld ook informatie krijgen over de fysieke wereld om zich heen.
Wordt vergaderen in virtual reality de standaard?
Daarvoor zijn vanzelfsprekend technische apparaten nodig en Meta wil die goedkoop op de markt brengen om ze voor zoveel mogelijk mensen beschikbaar te maken. Met een speciale bril kunnen gebruikers om zich heen kijken in een niet bestaande, oftewel virtuele wereld. Met een andere bril leggen zij een extra laag over de werkelijke wereld waarop al dan niet nuttige informatie over die omgeving zichtbaar wordt, augmented reality geheten. Denk daarbij aan pijltjes die de route aangeven tijdens een fietstocht of aan een spel als Pokémon Go waarmee spelers in straten en parken zoeken naar voorwerpen die alleen op het schermpje voor hun ogen zichtbaar zijn.
Zitten we te wachten op een metaverse?
Als je bovenstaande voorstelling van het metaverse voorlegt aan willekeurige voorbijgangers op straat, zal er waarschijnlijk weinig enthousiast op worden gereageerd. De wereld zonder metaverse is toch al complex genoeg? Hebben we niet juist behoefte aan minder schermpjes, eerder dan aan meer? Het lijkt net als in 1998, toen de meeste Nederlanders zeiden geen behoefte te hebben aan een mobiele telefoon.
Lees verder onder de video
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Het herinnert ook aan computerpionier Steve Jobs die zei dat het niet aan de klanten is uit te vogelen wat zij willen. De kans is groot dat degenen die metaverse straks krijgen voorgeschoteld eraan zullen wennen, zoals de massa ook gewend raakte aan de smartphone en aanraakschermpjes en nu niet meer zonder kan.
Tijd lijkt gunstig voor koerswijziging
Hoewel de nadruk bij het metaverse lijkt te liggen op virtual reality, is het eigenlijk vooral een combinatie van bestaande technologieën en platforms zoals webwinkels, sociale media, websites en computerspellen. De brillen zijn slechts een instrument om toegang te krijgen tot deze nieuwe wereld. Vooral jonge internetters zijn er door het spelen van spellen als Fortnite al aan gewend hun tijd grotendeels in geïllustreerde werelden door te brengen.
Nu door de coronapandemie over de hele wereld meer vanuit huis wordt gewerkt en collega’s op afstand met elkaar vergaderen, lijkt de tijd gunstig voor deze koerswijziging. Leven en werken in het metaverse kan volgens Zuckerberg ook de CO₂-voetafdruk verlagen. Fysieke producten kunnen worden vervangen door virtuele spullen en het scheelt reisbewegingen als je niet in levenden lijve op verschillende plekken aanwezig hoeft te zijn. In zijn brief rept Zuckerberg er overigens met geen woord over dat voor het creëren van een digitale schaduwwereld energieslurpende datacenters nodig zijn.
Zuckerberg en Facebook liggen onder vuur
Grote vraag is ook hoe zaken als veiligheid, integriteit en stabiliteit worden gewaarborgd in een nieuwe virtuele wereld waaraan en waarin niet alleen Meta, maar ook miljoenen anderen werken: Meta is aanjager, maar andere internetbedrijven en gebruikers gaan de nieuwe wereld grotendeels vormgeven. Hoe voorkom je bijvoorbeeld dat het metaverse een virtuele wereld vol advertenties wordt? Hoe houd je toezicht op online pesten, misbruik, oplichting of ondermijning van de democratie?
Lees ook: Gebruiker kan Facebook ook zelf aanpakken
Op dit moment ligt het bedrijf van Zuckerberg onder vuur. Klokkenluider Frances Haugen bracht onlangs documenten naar buiten waaruit blijkt dat er een hoop misgaat in het bedrijf. Volgens haar is Facebook gericht op winst maken, ook als dat grote maatschappelijke gevolgen heeft. Facebook doet te weinig om haatzaaien en misinformatie te bestrijden, zegt Haugen.
Het is dan ook de vraag of Facebook – pardon, Meta – de kar moet trekken en vorm moet geven aan de toekomst van internet en daarmee van het dagelijks leven.