De Russische ambassadeur in Den Haag, Alexander Shulgin, hekelt in een ingezonden opiniestuk de rol van de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa bij de recente parlementsverkiezingen in zijn land. Het stoort hem dat de OVSE geen aandacht schonk aan Amerikaanse inmenging in het electorale proces in Rusland.
Parlementsverkiezingen vindt men in een moderne democratische staat heel belangrijk. Het toeval wil dat dit jaar zowel de Nederlanders in maart als de Russen in september naar de stembus gingen voor respectievelijk verkiezingen voor de Tweede Kamer en de Staatsdoema. Nederlanders en Russen gingen naar de stembus om hun stem uit te brengen op kandidaten voor het lagerhuis van hun parlementen. Zo dragen kiezers bij aan de dynamische ontwikkeling van hun land en geven ze vorm aan de politieke toekomst.
‘Massale verspreiding desinformatie uit buitenland’
Alexander Shulgin (1951) is ambassadeur van Rusland in Nederland.
Ingezonden opinieartikelen worden geselecteerd door de redactie, maar vertegenwoordigen niet noodzakelijkerwijs het standpunt van EW.
Er zit echter een groot verschil tussen de twee gebeurtenissen, waardoor ze moeilijk te vergelijken zijn. In Nederland verliepen de verkiezingen zoals verwacht, op schema. De verkiezingscampagne in Rusland ging gepaard met een massale verspreiding van desinformatie vanuit het buitenland.
Wij beschikken over onweerlegbare, harde bewijzen dat Amerikaanse internetplatforms de Russische wetgeving hebben geschonden tijdens de voorbereiding en het verloop van de verkiezingen voor de Staatsdoema.
Ik zou willen benadrukken dat degenen die de autoriteiten van ons land onterecht beschuldigen en belasteren zich baseren op conclusies van allerlei organisaties die niet van het electorale proces op de hoogte waren. Ze hadden zich onder vergezochte voorwendsels teruggetrokken van de waarneming. Of ze hadden nooit iets te maken met het verkiezingsproces.
We betreuren dat het Bureau voor Democratische Instellingen en Mensenrechten (Office for Democratic Institutions and Human Rights, ODIHR) van de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE) zich onredelijk opstelde. Dit bureau weigerde verkiezingswaarnemers naar Rusland te sturen. Spijtig. Het was in elk geval niet onze keuze.
‘Methode van waarneming OVSE inconsistent en partijdig’
In het algemeen zijn we bezorgd over dit onderdeel van de OVSE. Uit een analyse van de activiteiten van het ODIHR in het afgelopen jaar concluderen wij dat hun methode van waarneming inconsistent en partijdig is. Toch beschouwen de westerse landen dit bureau als een soort ‘gouden standaard’.
De gebrekkige praktijken van het ODIHR worden duidelijk als je kijkt naar de groeiende kloof tussen het Oosten en het Westen. De landen die tot de eerste groep behoren, de ‘oostelijke’ landen, worden beschouwd als ‘onvolwassen democratieën’ omdat ze geen ‘geschiedenis van echte verkiezingen’ kennen. Ze worden dus vaak kritisch beoordeeld om de aanwezigheid van volwaardige waarnemingsmissies in deze landen te rechtvaardigen.
Voor de tweede groep landen, de westerse landen, geldt juist de omgekeerde situatie. Uitvoerige waarneming is daar een zeldzame uitzondering. Deze ‘geografische’ verdraaiingen en ongelijkheid ontstaan door het werk van de experts van het ODIHR. De deskundigen van dit bureau passen hun conclusies opzettelijk aan bij hun politieke doelstellingen in de landen waar ze als waarnemer verkiezingen bijwonen.
De ‘dubbele standaarden’ van het Bureau voor Democratische Instellingen en Mensenrechten zijn ook merkbaar in de rapporten over de interne politieke situatie rondom de verkiezingen, de toestand in de media, de onpartijdigheid van de verkiezingscommissies, enzovoort.
Als het gaat om het Gemenebest van Onafhankelijke Staten (Rusland, Wit-Rusland en Oekraïne, red.) en om de Balkanlanden, dan leggen journalisten in de eerste plaats de nadruk op demonstraties die de verkiezingen ontsieren, schandalen op regeringsniveau en de problemen die media treffen.
‘Verkiezingsproces Rusland verliep zo transparant mogelijk’
Als buitenlandse waarnemers Rusland hadden bezocht, dan zouden zij hebben vastgesteld dat het verkiezingsproces zo transparant mogelijk verliep en dat het in overeenstemming was met de Russische wetgeving. Overigens kon iedereen dat ook zien bij onze diplomatieke vertegenwoordigingen in het buitenland, bijvoorbeeld in Nederland. Op het stembureau in onze ambassade in Den Haag hielden in totaal acht waarnemers van de Russische Burgerkamer en de oppositiepartij Yabloko de verkiezingen in de gaten. Zij waren allemaal tevreden over hoe de verkiezingen zijn verlopen. We hebben geen klachten gekregen. Er werden geen onregelmatigheden geregistreerd.
Het lijkt soms alsof de westerse pers het als een doel op zichzelf ziet om Rusland en vrijwel alles wat daarmee samenhangt, te bekritiseren. Het maakt niet uit of er gegronde redenen voor kritiek zijn. Dat doet niet ter zake. De ‘motor moet blijven draaien’. Elke dag krijgt de lezer een extra portie nieuws die de gedachte opdringt dat de situatie in Rusland op alle gebieden slecht is, van de economie tot de cultuur.
‘Situatie Rusland vanuit vooringenomen, partijdige hoek bekeken’
Wij weten niet of dit een oude gewoonte is uit de tijden van de Koude Oorlog, dan wel een daadwerkelijk politiek gemotiveerde kritiek op ‘bestelling’. Maar je krijgt zeker een gevoel dat de situatie in Rusland vanuit een vooringenomen, partijdige hoek wordt bekeken.
Tegelijkertijd kent de moderne wereld geen twee polen meer. Het denken in zwart-wit is voorbij. Naast het westerse model, dat veel Nederlandse deskundigen wellicht nauwkeurig hebben bestudeerd, bestaan er veel andere manieren om een samenleving in te richten. Als we iets van het moderne tijdperk hebben geleerd, dan is het wel dat het normaal is anders te zijn. Dat het in orde is om een afwijkend standpunt in te nemen. Deze regel geldt ook voor de geopolitiek. We moeten eindelijk af van de verdeling van landen in tegengestelde kampen, van het denken in termen van ‘wij’ tegenover de ‘buitenstaanders’. We moeten ook af van het gebruik van ‘dubbele standaarden’. De democratisering van de internationale betrekkingen en de ontwikkeling van een multipolaire wereld zijn in ons gemeenschappelijk belang.
Ik wil u eraan herinneren dat Rusland en Nederland al een lange geschiedenis van partnerschap kennen. Dat was ook het geval toen uw Koninkrijk tot stand kwam en ten tijde van de Tweede Wereldoorlog. Ook nu, in de 21ste eeuw, behoort Nederland tot de drie grootste handels- en economische partners van Rusland. Deze betrekkingen zijn belangrijk voor ons en we stellen ze zeer op prijs. Rusland en de Russische autoriteiten blijven altijd openstaan voor een dialoog op gelijke voet, opdat we samen kunnen zorgen voor veiligheid op het continent, economische ontwikkeling en vrede zonder ‘scheidslijnen’.