In de Oostenrijkse hoofdstad begint vanaf maandag 29 november een nieuwe ronde van onderhandelingen over het atoomakkoord met Iran. De Verenigde Staten willen snel nieuwe afspraken om de nucleaire activiteiten van Iran te beperken. Maar de kans op een doorbraak lijkt klein.
1. Waarom gaan de landen weer om tafel?
Lees meer over de uiterst conservatieve Raisi: ‘Slager van Teheran’ treedt aan als nieuwe president Iran, EU is erbij
De gesprekken over een nieuw atoomakkoord liepen afgelopen zomer vast toen bekend werd dat de uiterst conservatieve Ebrahim Raisi zou aantreden als president van Iran. Maar zijn regering blijkt bereid tot diplomatiek overleg in de hoop dat zware economische sancties worden opgeheven. Raisi voldoet dus aan de wens van de Amerikaanse president Joe Biden, die het atoomakkoord nieuw leven wil inblazen. Een verkiezingsbelofte. Vanaf 29 november komen Iran, de Verenigde Staten en vijf wereldmachten bijeen in Wenen. Amerikaanse onderhandelaars zullen niet een-op-een praten met de Iraniërs. Dat gebeurt via tussenpersonen.
2. Hoe zit het ook alweer met het atoomakkoord?
In 2015 is afgesproken dat Iran zijn atoomprogramma ontmantelt en internationale inspecteurs toelaat. In ruil daarvoor zijn de economische sancties versoepeld. Maar de Amerikaanse president Donald Trump geloofde niet in de goede bedoelingen van Iran. Amerika trok zich in 2018 eenzijdig terug en voerde sancties in om Iran op de knieën te krijgen.
3. En onder Biden sluit Amerika zich weer aan?
Lees dit artikel uit april 2021: Iran gaat uranium verrijken tot 60 procent. Hoe gevaarlijk is dat?
Dat is verre van zeker. Het akkoord staat onder druk. Deze maand klonk de waarschuwing dat Iran de productie van apparatuur voor geavanceerde kerncentrifuges heeft hervat op een locatie waar controleurs al maanden niet mogen komen. De centrifuges worden gebruikt om uranium van een hogere zuiverheidsgraad te verkrijgen. Met hoogverrijkt uranium kunnen kernwapens worden ontwikkeld. Iran heeft de afgesproken hoeveelheid al ruimschoots overschreden. Daarom wordt achter de Amerikaanse schermen gesproken over een plan B: niet dezelfde deal sluiten, maar strengere eisen stellen.
4. Is Iran bereid in te binden?
Alleen als eerst alle sancties worden opgeheven. Dus ook de extra sancties die Trump buiten het akkoord om oplegde. Daarnaast wil Iran de garantie dat een toekomstige Amerikaanse president zich niet zomaar kan terugtrekken. Twee vergaande eisen waarmee de Verenigde Staten niet snel zullen instemmen.
5. Waarom doet Iran moeilijk, het land wil toch van de sancties af?
Als Iran zijn nucleaire activiteiten moet beperken, verliest het een van zijn belangrijkste pressiemiddelen. Daarom zitten de haviken in Teheran niet te wachten op een atoomakkoord met ‘onbetrouwbaar’ Amerika. Zij blijven intussen dromen van een zelfvoorzienende en sanctiebestendige economie.