De Oekraïense president Volodymyr Zelensky ontvangt deze week wereldleiders om te praten over de toenemende spanningen met Rusland. Voor het geplande bezoek van premier Mark Rutte (VVD) en minister van Buitenlandse Zaken Wopke Hoekstra (CDA) heeft Zelensky het vandaag te druk. In Den Haag is overleg over de mogelijke levering van defensieve wapens aan Oekraïne.
Zelensky praat dinsdag 1 februari eerst met de Britse premier Boris Johnson, die naar Kiev is afgereisd. Johnson zal daar zijn steun uitspreken voor Oekraïne. ‘Het is het recht van iedere Oekraïner om zelf te bepalen hoe hij of zij geregeerd wil worden,’ benadrukte de Britse premier in een statement. In een telefoongesprek met de Russische president Vladimir Poetin heeft Johnson erop aangedrongen diplomatie te verkiezen boven militaire actie in Oekraïne. Het Verenigd Koninkrijk steunt Oekraïne onder meer met anti-tankwapens.
Lees ook: Rutte en Hoekstra zijn dinsdag ook naar Kiev afgereisd, maar zullen op hun beurt moeten wachten. Het gesprek met president Zelensky gaat vandaag niet door. De Oekraïense president heeft het daarvoor te druk. Naast Johnson praat Zelensky deze week onder andere met de Turkse president Recep Tayyip Erdoğan en de Poolse premier Mateusz Morawiecki.
Mogelijk worden Rutte en Hoekstra morgen ontvangen
De afspraak van Rutte en Hoekstra met president Zelensky stond al langer op de agenda. De premier en de minister zouden onder meer praten over het verloop van de zaak over de ramp met de MH17. Rutte is voor het eerst in Oekraïne voor politiek overleg. Mogelijk verschuift het gesprek met Zelensky naar morgen, woensdag 2 februari. Ook is er de kans dat Rutte en Hoekstra worden ontvangen door de Oekraïense premier Denys Shmyhal. In Oekraïne zullen Rutte en Hoekstra ook spreken met medewerkers van het Joint Investigation Team dat onderzoek doet naar de ramp met de MH17.
Na afloop van de ministerraad op vrijdag 28 januari zei Rutte dat het kabinet bezorgd blijft over de spanningen tussen Oekraïne en Rusland. Nederland zal zich inzetten voor dialoog en de-escalatie. Een stevige inbreng vanuit Nederland zal er waarschijnlijk niet komen. ‘Het is niet zo dat ik met boodschappen naar Kiev ga,’ verklaarde Rutte vrijdag.
Nog onduidelijk of Nederland wapens levert
Den Haag stuurt mogelijk helmen, scherfvesten en metaaldetectors ter opsporing van mijnen naar Oekraïne. Kiev vraagt het Westen al langer om wapens en geld te sturen om zich te verdedigen bij een eventuele aanval van Rusland. Aan de grens met Oekraïne heeft Rusland naar schatting 127.000 soldaten gestationeerd.
Ook kan Nederland defensieve wapens leveren aan Kiev. Denk aan anti-tankwapens – waarmee de Britten en Amerikanen het Oekraïense leger ook ondersteunen– maar ook de levering van geweren voor soldaten behoort tot de mogelijkheden. Nederland zou Oekraïne ook kunnen helpen op het gebied van cyberverdediging. Hierover is nog geen besluit genomen. In de Tweede Kamer is donderdag 3 februari een debat over de kwestie Rusland-Oekraïne en zullen eventuele wapenleveranties ter sprake komen.
Vorige maand maakte het kabinet bekend dat Nederland F-35 gevechtsvliegtuigen naar Bulgarije stuurt. In Europa is verdeeldheid over de steun aan Oekraïne. Zo besloot Duitsland geen wapens te leveren. In plaats daarvan stuurt het vijfduizend helmen naar het Oekraïense leger.
Woensdag 2 februari overlegt het Normandië-format in Parijs over de spanningen tussen Rusland en Oekraïne. Dit overleg bestaat uit Duitsland, Rusland, Oekraïne en Frankrijk. Rutte en Hoekstra zijn die dag in Moldavië en praten daar met president Maia Sandu en premier Natalia Gavrilița.