Waarom er een nieuwe golf aanslagen is tegen Israëlische burgers

Soldaten in Tel Aviv na aanslag, 7 april. Foto: Stringer / Anadolu Agency

De afgelopen weken is het aantal geweldsincidenten door jonge Palestijnen in Israël weer sterk toegenomen. Waarom? En wat is het verband met de internationale toenadering tussen Joden en Arabieren?

1.Wat is er aan de hand in Israël?

Donderdagavond sloeg een Palestijnse extremist (Raad Hazem, 29 jaar oud) uit de Westelijke Jordaanoever aan het moorden. In een uitgaansgebied in Tel Aviv schoot hij om zich heen. Er vielen volgens de politie twee doden en twaalf gewonden. Bij een klopjacht op de aanslagpleger werden duizend man ingezet. Uiteindelijk werd de dader doodgeschoten in Jaffa.

Er is sprake van een geweldsgolf tegen Israëlische burgers. Dinsdag doodde een andere Palestijn, volgens Israëlische media Dia Hamarsheh (27), vijf willekeurige voorbijgangers in de stad Bnei Brak, waar veel ultra-orthodoxe Joden wonen.  En enkele dagen eerder vielen zes doden bij twee aanvallen door Palestijnen in de noordelijke stad Hadera en in Beersheva, in het zuiden van het land. Die aanslagen werden overigens opgeëist door terreurgroep IS. En sinds begin maart waren er in Jeruzalem nog eens drie steekpartijen door Palestijnse jongeren, gericht tegen Israëli’s. Steeds werden de aanslagplegers gedood door veiligheidsagenten.

2.Waarom zijn er ineens meer aanslagen?

De terroristische Palestijnse Al Aqsa-martelaarsbrigade heeft de verantwoordelijkheid opgeëist voor de aanslag van afgelopen dinsdag en verklaarde dat de moordpartij ‘een duidelijk antwoord op de Negev-top is, geschreven in bloed’. In de Negev-woestijn in het zuiden van Israël kwamen onlangs vier ministers van Buitenlandse Zaken uit Arabische landen bijeen om handen te schudden met Israëlische afgevaardigden.

Een historische ontmoeting, want het gaat om landen die decennia vijandig tegenover de Joodse staat stonden: Marokko, de Verenigde Arabische Emiraten, Egypte en Bahrein. Maar sinds de zogeheten Abraham-akkoorden, op initiatief van de verguisde Amerikaanse president Donald Trump, is er eindelijk toenadering tussen Joden en Arabieren. Tot grote woede van de Palestijnen, die zich in hun onophoudelijke strijd tegen Israël niet meer gesteund voelen door de Arabische landen.

3.Hoe wordt er gereageerd op het geweld?

Israëls premier Naftali Bennett spreekt van een ‘nieuwe golf van terrorisme’. Gevreesd wordt dat het geweld alleen maar zal toenemen in aanloop naar de islamitische vastenmaand Ramadan. De Palestijnse president Mahmoud Abbas waarschuwt dat ‘wederzijds moorden alleen maar tot verslechtering van de situatie zal leiden, zeker in aanloop naar de Ramadan en de christelijke en joodse feestdagen’.

Maar de meeste Palestijnen nemen hun leider – wiens regeertermijn al jaren geleden is verstreken – amper nog serieus. Terreurbeweging Hamas noemt de aanslagen ‘heroïsch’. Intussen staan de Israëlische veiligheidsdiensten op scherp: agenten geven het voorkomen van nieuwe aanslagen de hoogste prioriteit en zijn meer zichtbaar aanwezig in de straten. Ook worden duizenden extra agenten ingezet bij scholen, stations en in drukke winkelstraten en uitgaansgebieden.

4.Wat zei de Oekraïense president Zelensky daarover?

Die schetste tijdens zijn toespraak tot de Knesset, het Israëlische parlement, een soortgelijke toekomst voor zijn land. Volodymyr Zelensky zei: ‘Wij zullen een soort groot-Israël worden met ons eigen gezicht.’ Volgens de Oekraïense leider met Joodse wortels is de situatie in Israël vergelijkbaar met die in zijn eigen land de komende tien jaar, omdat interne veiligheid de belangrijkste uitdaging zal zijn als de Russen een deel van Oekraïne bezet zullen houden. ‘Het zou me niet verbazen als militairen en andere gewapende mensen zichtbaar aanwezig zullen blijven in bijvoorbeeld bioscopen en supermarkten.’