Vermoeide manschappen, munitietekorten en nauwelijks terreinwinst. Rusland en Oekraïne worstelen met de uitputtingsslag die de oorlog na vier maanden is geworden. Zicht op vredesonderhandelingen of een beslissende slag is er niet. Zo staat het ervoor met de Russische oorlog tegen Oekraïne.
Met de inname van de stad Sjevjerodonetsk vorige week hebben de Russen een nieuwe overwinning aan hun ketting geregen. Na de langdurige slag om de havenstad Marioepol leidde de aanval op Sjevjerodonetsk tot de zwaarste gevechten sinds de oorlog op 24 februari uitbrak. Maar wat is terreinwinst waard, als een stad in puin moet worden geschoten om hem te veroveren?
Abonnee worden?Dagelijks op de hoogte blijven van de laatste actualiteiten, achtergronden en commentaren van onze redactie? Bekijk ons aanbod en krijg onbeperkt toegang tot alle digitale artikelen en edities van EW.
Bekijk de mogelijkheden voor een (digitaal) abonnement hier
Het omvangrijke Russische leger deed bovendien een maand over de inname van deze middelgrote provinciestad, die voor de oorlog zo’n 100.000 inwoners telde. Het laat zien hoe moeizaam de Russische oorlog tegen buurland Oekraïne verloopt.
Zware gevechten om laatste Oekraïense stad in Loehansk
Toch ligt het initiatief nog altijd bij de Russen. Door de inname van Sjevjerodonetsk is vrijwel de gehele Oekraïense bestuursregio Loehansk in Russische handen. In die oblast, zoals een bestuursregio in Oekraïne wordt genoemd, staat alleen de stad Lysytsjansk nog onder Oekraïens gezag.
Rond Lysytsjansk wordt momenteel zwaar gevochten. De stad ligt tegenover Sjevjerodonetsk op de andere oever van de rivier de Donets. De Russen proberen de stad te omsingelen en zo de Oekraïense soldaten tot overgave te dwingen. De omsingeling is nog niet voltooid, waardoor het Oekraïense leger zijn soldaten nog kan bevoorraden en eventueel terugtrekken als de stad niet meer te verdedigen is.
Artillerie speelt steeds grotere rol
De inname van Lysytsjansk en daarmee van heel Loehansk is een belangrijk doel van Rusland. Nadat het de Russen in de eerste dagen van de oorlog niet lukte om de Oekraïense hoofdstad Kiev te veroveren, werden de oorlogsdoelen bijgesteld. De inname van de Donbas-regio, bestaande uit Loehansk en de oblast Donetsk, is een van de belangrijkste doelen. In die regio scheidden in 2014 twee volksrepublieken zich af van Oekraïne, dankzij steun van Rusland.
Aan de rest van het front in Oekraïne ontwikkelt zich een artilleriegevecht. Dat blijkt uit onderstaande kaart. De rode stippen staan volgens het Amerikaanse ruimtevaartconcern NASA voor waargenomen branden, ontstaan door artilleriebeschietingen.
Frontlines in Ukraine are hot today.
Ukrainian sources stated that Russian forces are systematically shelling the entire frontline in Donetsk Oblast and the Kherson area.
NASA FIRMS data gives one an idea what that looks like. pic.twitter.com/WPzeOAzHRT
— George Barros (@georgewbarros) June 29, 2022
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Westerse artilleriesystemen geven Oekraïners groot voordeel
Veroveringen zijn spaarzaam aan de frontlinies in het zuiden van Oekraïne, met uitzondering van de oblast Cherson. Daar boeken de Oekraïense strijdkrachten terreinwinst. Het is het enige gebied ten westen van de rivier de Dnjepr dat in Russische handen is. De Oekraïners zouden de gelijknamige stad Cherson tot op zo’n 20 kilometer zijn genaderd.
De terreinwinst die Oekraïne boekt, is grotendeels te danken aan de recente levering van westerse artilleriesystemen. Nederland en Duitsland maakten deze week bekend elk nog eens drie Pantserhouwitzers te zullen leveren aan Oekraïne. Met die voertuigen kunnen doelen op tientallen kilometers afstand worden beschoten. Het recent door de Verenigde Staten geleverde M142 HIMARS-systeem komt zelfs 80 kilometer ver. Rusland beschikt niet over vergelijkbaar materieel.
Oekraïne hoopt dankzij deze geavanceerde systemen de bovenliggende partij in de oorlog te worden. De recente Russische terugtrekking op 30 juni van het Slangeneiland voor de Oekraïense kust, wijst op de effecten van de Oekraïense drone- en artillerieaanvallen.
Oorlog is totale uitputtingsslag, met grote verliezen aan beide kanten
Of die hoop uitkomt, hangt af van hoe beide partijen hun weg vinden in de slijtageslag die de oorlog is geworden. Begin juni zeiden de Oekraïners dat zij 100 tot 200 soldaten per dag verliezen. De verliezen aan Russische zijde zijn officieel niet bekend, maar de hoogste Britse militair schatte recent dat tot nu toe 33.000 Russen gewond zijn geraakt, gevangen of gedood. Per dag zou het dan om 260 soldaten gaan.
Naast de personele problemen spelen ook de wapenvoorraden een grote rol. Bij het Oekraïense leger zijn de voorraden voor Russisch wapentuig bijna uitgeput, en daarom schakelt het over op westerse wapens die door NAVO-landen worden geleverd. Ook Rusland zou kampen met krimpende wapenvoorraden.
Zo is een oorlog waarvan werd gedacht dat hij enkele dagen of weken zou duren, ontaard in een uitputtingsslag. Beide landen moeten daarmee rekening houden op het slagveld en de verliezen proberen te beperken. Het land dat het best de uitputting de baas wordt, heeft de grootste kans om de strijd uiteindelijk te winnen. Snel zal dat niet gaan.