Waarom Zelensky eenzaam dreigt te worden

Drie ontwikkelingen waardoor de Oekraïense president Volodymyr Zelensky steeds meer alleen kan komen te staan in de wereld.

1. Merendeel van de wereldbevolking kiest niet voor Zelensky

Op 15 juni belde de Russische president Vladimir Poetin Xi Jinping om hem hartelijk te feliciteren met zijn 69ste verjaardag. ‘De president van China wees op de legitimiteit van de acties van Rusland om fundamentele nationale belangen te beschermen in het licht van de uitdagingen voor zijn veiligheid die door externe krachten zijn gecreëerd,’ zei het Kremlin over het ‘warme en vriendelijke’ gesprek. De Chinese versie was gereserveerder. Xi zou slechts ‘onafhankelijke uitspraken’ hebben gedaan over het conflict.

Luister ook de podcast BruXL met René van Rijckevorsel:

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

Maar dat de Chinees-Russische samenwerking niet lijdt onder Poetins inval van zijn Slavische buurland, blijkt uit alles. Amerika houdt een lijst bij over ‘China’s positie inzake de Russische invasie van Oekraïne’. Het is één grote vrijage. China is inmiddels de belangrijkste importeur van Russische olie. Ook India heeft de import uit Rusland flink opgevoerd, maar de Russische inval nog niet legitiem genoemd.

In Afrika en het Midden-Oosten wordt intussen de Russische versie van het graantekort (‘schuld van het Westen’) voor zoete koek geslikt. ‘Wij willen juist voorkomen dat mensen in deze landen honger lijden,’ zegt Poetin over Afrika en het Midden-Oosten, en de (staats)media daar nemen het over.

Er zijn minstens 4,6 miljard (van de 7,9 miljard) wereldbewoners die leven in landen waar Vladimir Poetin niet als het probleem van de Oekraïne-oorlog wordt gezien, maar eerder als de oplossing die korte metten maakt met aspiraties van het vermaledijde, hooghartige ‘Westen’.

Slechts de Europese Unie, de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk, Canada en een handvol westerse landen, zoals Australië en Noorwegen, steunen de Oekraïners volop. Plus Turkije – NAVO-lid – kom je op zo’n 1 miljard wereldbewoners. (En ja: economisch is dit blok goed voor 44.000 miljard euro per jaar. China-India-Afrika haalt net 20.000 miljard.)

Al kort na 24 februari was duidelijk dat de woede over de inval vooral groot was in het Westen. Toen op 7 april de Verenigde Naties Rusland schorsten als lid van de Mensenrechtenraad, gebeurde dat met 93 stemmen voor, 47 tegen (onder meer China) en 58 onthoudingen. Een kleine meerderheid was toen al niet voor schorsing. Een teken aan de wand.

2. Westerse eenheid is niet gegarandeerd

Twee weken geleden deden ze een manmoedige poging om eenheid uit te stralen. De Franse president Emmanuel Macron, de Duitse bondskanselier Olaf Scholz en de Italiaanse premier Mario Draghi namen de nachttrein naar Kiev om steun te betuigen aan Volodymyr Zelensky. Tijd voor hun ‘Jalta-momentje’ (in hemdsmouwen aan een tafeltje in een donkere treincoupé) en mooie woorden voor Oekraïne: ‘deel van de Europese familie’ (Scholz) en ‘verdedigt de waarden van de democratie’ (Draghi). Meer wapens zegden ze niet toe.

Lees ook: EU-top in Brussel in teken van toetreding Oekraïne

Macron steunt Oekraïne, maar blijft ook telefonisch contact zoeken met Moskou en waarschuwt dat Poetin ‘vooral niet mag worden vernederd’. Scholz is al sinds het begin van de oorlog onzichtbaar of op zijn best weifelachtig. Na aanvankelijke aarzelingen steunden de drie wel het kandidaat-EU-lidmaatschap van Oekraïne, dat afgelopen week werd bekrachtigd tijdens een top in Brussel.