Nooit gingen zo veel Russen de straat op tegen Vladimir Poetin als elf jaar geleden, ondanks temperaturen van -20. Sindsdien drukte het Kremlin elk dissident geluid de kop in en is alle hoop op modernisering vervlogen. Terug naar de ijzige Russische winter van 2011/2012.
Op een gure zondagavond, 4 maart 2012, verzamelen zich duizenden Russen bij een van de toegangspoorten van het Kremlin, in hartje Moskou. Zojuist is de uitslag van de presidentsverkiezingen bekendgemaakt. Vladimir Poetin heet de winnaar. Het wachten is op diens live door de nationale televisie uit te zenden overwinningstoespraak.
Nog voordat hij het woord neemt, verraden de camera’s al de emoties die zich van de Russische leider hebben meester gemaakt. Zijn gezicht staat strak gespannen. Zijn blik is verbeten. Over zijn wang biggelt een traan.
De voorbije maanden heeft Poetin onder hoogspanning gestaan. Er waren massaprotesten in tientallen Russische steden. Hij werd politiek uitgedaagd door dan nog vrij rondlopende oppositiekandidaten. Poetin was mikpunt van kritiek in toen nog niet verboden liberale media. Kortom, een flink deel van de Russische samenleving leek op hem uitgekeken. Dat alles heeft hem diep geraakt.
Abonnee worden?Dagelijks op de hoogte blijven van de laatste actualiteiten, achtergronden en commentaren van onze redactie? Bekijk ons aanbod en krijg onbeperkt toegang tot alle digitale artikelen en edities van EW.
Staand op een podium neemt Poetin de microfoon. ‘We hebben gewonnen!’ klinkt het met een stem die overslaat. Hij snikt een paar keer hoorbaar. Poetin zegt dat de verkiezingen ‘een heel belangrijke test’ waren. ‘Voor ons allemaal, voor heel ons volk. Het was een test voor onze politieke volwassenheid, zelfstandigheid en onafhankelijkheid.’
Dan begint hij een tirade tegen de oppositie, in binnen- en buitenland. Hij gaat tekeer tegen degenen die proberen Rusland en de Russen hun wil op te leggen. En tegen ‘de politieke provocaties die als enige doel hebben de Russische staat te ondermijnen en de macht over te nemen’.
Zo fel en emotioneel kennen de Russen hem niet. Onverbloemd toont Poetin zijn frustratie. Ten slotte schreeuwt hij het nog een keer uit: ‘We hebben gewonnen!’
Overwinningsspeech Vladimir Poetin
4 maart 2012
‘Dierbare vrienden! Ik wil iedereen bedanken die zich vandaag hier heeft verzameld, in Moskou. Iedereen die ons steunt, iedereen in elke hoek van ons enorm uitgestrekte vaderland. Dank aan iedereen die “ja!” zei tegen een groot Rusland!
‘Ik vroeg u eens: gaan we winnen? (Menigte reageert: ‘Jaaaa!’)
‘Wij hebben gewonnen! We hebben een open en eerlijke strijd gewonnen. Maar dit waren niet alleen presidentsverkiezingen. Dit was ook een heel belangrijke test voor ons allemaal, voor heel ons volk. Het was een test voor onze politieke volwassenheid, zelfstandigheid en onafhankelijkheid. We hebben laten zien dat niemand ons zijn wil kan opleggen. Niemand, op geen enkele manier.
‘We hebben laten zien dat ons volk onderscheid weet te maken tussen het verlangen naar verandering en vernieuwing, en de politieke provocaties die als enige doel hebben de Russische staat te ondermijnen en de macht over te nemen. Het Russische volk liet zien dat zulke scenario’s kansloos zijn. Ze zullen nooit slagen!
‘We hebben vandaag gewonnen! We wonnen dankzij de steun van een grote meerderheid van onze kiezers. We zullen hard en eerlijk werken en we zullen resultaten boeken. We roepen iedereen op om zich te scharen achter de belangen van ons land en het volk.
‘Ik beloofde u dat we zouden winnen, of niet? Wel, we hebben gewonnen! Leve Rusland!’
Achteraf bezien was 2012 bepalend
De gebeurtenissen in de laatste maanden van 2011 en de eerste helft van 2012 zijn, achteraf bezien, bepalend voor de manier waarop Vladimir Poetin sindsdien zou heersen. Poetin radicaliseerde, verstevigde zijn greep op de Russische samenleving. Serieuze politieke tegenstand werd almaar harder de kop ingedrukt. Kopstukken van de oppositie werden steeds vaker geïntimideerd, gevangengezet of zelfs vermoord.
Laden…
Word abonnee en lees direct verder
Al vanaf €15 per maand leest u onbeperkt alle edities en artikelen van EW. Bekijk onze abonnementen.
Bent u al abonnee en hebt u al een account? log dan hier in
Verder lezen?
U bent momenteel niet ingelogd of u hebt geen geldig abonnement.
Wilt u onbeperkt alle artikelen en edities van EW blijven lezen?
Er ging iets fout