Vijf vragen over het aangescherpte asielbeleid in Wenen.
1. Overal in Europa stijgt het aantal asielaanvragen, maar niet in Oostenrijk?
In de eerste vijf maanden van dit jaar was de daling 20 procent. In mei werden er ruim 4.000 asielaanvragen ingediend, 30 procent minder dan in mei 2022.
2. Hoe is dat te verklaren?
Oostenrijk heeft de asielprocedures versneld en de eigen grenscontroles aangescherpt. Ook is het aantal Oostenrijkse douaniers aan de Hongaars-Servische grens verdrievoudigd. Er wordt nu ook beter samengewerkt met Servië. Indiërs en Tunesiërs konden zonder visum naar Servië reizen, en vandaar verder Europa in. Aan dat beleid is een einde gekomen, onder meer door druk van Oostenrijk. Het land ontving in 2022 in totaal 109.800 asielaanvragen.
3. Er is dus een goede samenwerking met Hongarije en Servië?
De verhouding met die buurlanden kun je schizofreen noemen. Viktor Orbán houdt zijn grenzen potdicht en sluist jaarlijks ruim 80.000 asielzoekers rechtstreeks door naar Oostenrijk. Ook liet de Hongaarse premier onlangs honderden mensensmokkelaars vrij uit gevangenissen, zogenaamd uit plaatsgebrek. Ze kunnen dus weer verder met het lucratieve doorsluizen van migranten. Maar het harde asielbeleid van Orbán, die zich niets aantrekt van de nieuwe quotaregeling die de EU-landen afspraken, komt Oostenrijk goed uit. Zonder de Hongaarse blokkade van de Balkanroute zou de stroom asielzoekers nog veel groter zijn.
Lees ook: Omstreden islamlandkaart wekt woede in Oostenrijk4. Maar Oostenrijk steunt toch ook de Europese quotaregeling?
Oostenrijk spaart de kool en de geit. Een week voor de EU-top waarop Hongarije en Polen de quotaregeling blokkeerden, hield de Oostenrijkse premier Karl Nehammer een mini-migratietop met Orbán en de Servische premier Aleksandar Vučić in Wenen. Nehammer zette vol in op samenwerking in de regio en noemde het Europese asielstelsel ‘kapot’.
5. Daar zal ook de rechts-nationalistische FPÖ blij mee zijn?
Partijleider Herbert Kickl noemde het teruglopende aantal asielzoekers ‘een totaal politiek fiasco’. Hij wil van Oostenrijk een ‘vesting’ maken met een onmiddellijke asielstop, echte grensbescherming en het consequent terugsturen van vluchtelingen. In de peilingen wordt de FPÖ bij de verkiezingen van 2024 een serieuze bedreiging voor de ÖVP van Nehammer.