Voor buitenlanders wil Saudi-Arabië meer zijn dan Mekka en Medina

Een houten schutting verspert de doorgang in het oude centrum van Jeddah, de grootste havenstad van ­Saudi-Arabië. Twee gesluierde vrouwen, volledig in het zwart gehuld, mopperen dat weer een steeg is afgesloten. Overal in de binnenstad laat de overheid oude herenhuizen restaureren. Uit een vervallen gebouw met houten balkons klinkt het schurende geluid van een slijpmachine. Een man wandelt voorbij met een zak cement.

‘Het wordt hier net zo mooi als Leiden,’ zegt architect Sami Angawi (70) lachend, die betrokken is bij de restauratie. Op de overdekte binnenplaats van zijn herenhuis in Jeddah borrelt water uit een fontein. Planten hangen van de balkons. ­

Angawi, met zijn grijze haar in een staart, vertelt dat hij de toenmalige Amerikaanse president Jimmy Carter ooit op bezoek had. ‘De president vond dit een van de mooiste huizen die hij ooit had ­gezien. Later kwam hij nog eens terug, samen met zijn vrouw.’

Saudi-Arabië wil uitgroeien tot een toeristische bestemming met internationale allure. Het land ontving jarenlang alleen pelgrims, die de islamitische heilige steden Mekka en Medina bezochten, nu probeert het ook niet-moslims te lokken. Europeanen en Amerikanen kunnen sinds kort gewoon bij aankomst een visum krijgen. Zo hoopt de steenrijke oliestaat de economie te diversifiëren.

Nog zonder alcohol

Aan ambitie geen gebrek. Honderden miljarden euro’s zijn gereserveerd om het toerisme te ontwikkelen. Overal in het land krijgen oude binnensteden een opknapbeurt en worden hotels gebouwd. In 2030 moet het aantal buitenlandse bezoekers zijn gegroeid van 27 miljoen naar 70 miljoen. De Saudische regering verwacht dat de sector tegen die tijd met een omzet van 150 miljard euro 10 procent van het nationaal inkomen ­levert.

De streng-islamitische regels waar ­Saudi-Arabië berucht om was, zijn vrijwel allemaal afgeschaft. Vrouwen zijn niet langer verplicht een hoofddoek en een zwart gewaad te dragen. Wie wil, mag in legging en strak T-shirt over straat, op steeds meer stranden zijn bikini’s toegestaan. Ook mogen ongetrouwde stellen een hotelkamer boeken. Het gerucht gaat dat zelfs het verbod op alcohol wordt opgeheven.

‘Maar vooralsnog serveren we alleen bier en wijn zonder alcohol,’ zegt de Franse uitbater van café Roc in woestijnstad Al-’Ula. Gelegen vlak bij de ruïnes van de oude Nabateeërs, met tweeduizend jaar oude tempels, is Al-’Ula een van de grote toeristische trekpleisters.

Met subsidie van de Saudische overheid hebben Franse restaurants er een vestiging geopend. ‘Ik leid hier een pop-upcafé,’ zegt de uitbater van café Roc. Om de hoek is Entrecôte Café de Paris.

Kunstmatig bevroren meer

De bergen in het zuiden van Saudi-Arabië, met uitgestrekte bossen, vormen de ideale bestemming voor actieve toeristen. Er zijn wandelingen en mountainbike-routes uitgezet. Begeleid door professionele klimmers kunnen bezoekers langs steile rotswanden met touwen omhoogklauteren. Apen rennen over de hellingen, die ’s ochtends soms in mist zijn gehuld. Naast hotels zijn er ook campings om te overnachten.

In Neom, een woestijngebied aan de kust van de Rode Zee, bouwen de Saudiërs extreem luxe ecoresorts. Op internet circuleren indrukwekkende artist’s impressions van hoe de plekken eruit gaan zien: hagelwitte stranden met palmbomen en jachthavens, appartementen met grote glazen ruiten uitgehakt in de rotsen. De resorts, waar een verblijf meer dan 1.000 euro per nacht gaat kosten, hebben namen als Gidora en Leyja.

Ook is er een plan voor een wintersportgebied in de bergen ten westen van de stad Tabuk. Gelegen op 1.500 meter hoogte sneeuwt het daar soms in de winter. Met zonne- en windenergie willen de Saudiërs klimaatneutrale kunstsneeuw produceren. Ook zijn er plannen om met nieuwe technieken een kunstmatig aangelegd meer te laten bevriezen.

Saudisch Disney World

‘Wij realiseren hier projecten waar ­andere landen alleen maar van dromen,’ zegt Rayan Anami (30), zakenman uit de hoofdstad Riyad. De sceptische reacties in het buitenland op de ambitieuze Saudische plannen zijn volgens Anami misplaatst. ‘Wij geloven in hightech-oplossingen voor hedendaagse problemen. En we hebben de middelen. Als geen ander is Saudi-Arabië in staat om duurzaam toerisme tot een succes te maken.’

Influencers uit Europa en Amerika worden op Saudische kosten ingevlogen. Zo doet Carla DiBello, voormalig producer van de realityserie over de Amerikaanse Kardashian-familie, op sociale media verslag van haar bezoeken aan ­Saudi-Arabië. Actrice Sharon Stone, vooral bekend van de film Basic Instinct, bezocht Al-’Ula nadat ze samen met andere sterren in een blote jurk de opening van het Red Sea International Film Festival had opgeluisterd.

De Italiaanse voetbalclub AS Roma heeft sinds kort Riyadh Season als shirtsponsor. Onder die naam ontwikkelen de Saudiërs pretparken en andere uitgaansgelegenheden in de hoofdstad. Een van de speerpunten is Boulevard City, een ­gigantisch attractiepark dat doet denken aan Disney World. Nu wandelen er vooral Saudiërs rond, over een paar jaar moet het zijn uitgegroeid tot een internationale ­topattractie.