Er is felle kritiek op de Hongaarse premier Viktor Orbán vanwege diens ‘vredesmissie’ afgelopen week. In zijn rol als tijdelijk EU-voorzitter bezocht hij ook Vladimir Poetin en Xi Jinping. Al die boze reacties versluieren zijn beweegredenen en de doelen die hij wil bereiken.
Viktor Orbán is al jaren de meest beschimpte politicus van de Europese Unie. Daar maakt hij het zelf ook naar. Altijd weer dreigen met veto’s in Brussel, lekker lak hebben aan de rechtsstaat en persvrijheid in eigen land, en zelfs nu nog de Russen te vriend willen houden.
Het is aan zijn eigen gedrag te wijten dat alles wat hij onderneemt, wordt gewantrouwd.
Sinds 1 juli is Hongarije een half jaar lang roulerend voorzitter van de Europese Unie. Orbáns politieke vijanden in Europa – en dat zijn er dus heel wat – vreesden vooraf het ergste en wilden Hongarije zelfs bij voorbaat het voorzitterschap ontnemen. Dat lukte niet. En inderdaad: Orbán weet iedereen weer versteld te laten staan.
In de eerste twee weken van zijn voorzitterschap deed de Hongaarse premier in zeven dagen tijd Kyiv aan (bezoek 1), Moskou (2), Peking (3), de NAVO-top in Washington (4) en Mar-a-Lago in Florida (bezoek 5). Alleen het bezoek aan de NAVO stond al in zijn agenda. De rest was een verrassing.
‘Trump gaat het oplossen’
‘Vredesmissie 5.0. Het was een eer om president Donald Trump vandaag te bezoeken in Mar-a-Lago. We bespraken manieren om vrede te bereiken. Het goede nieuws van de dag: hij gaat het oplossen!’ schreef Orbán op X, boven een foto van hem en Trump.
Peace mission 5.0
It was an honour to visit President @realDonaldTrump at Mar-a-Lago today. We discussed ways to make #peace. The good news of the day: he’s going to solve it! pic.twitter.com/AiTRsdexM5— Orbán Viktor (@PM_ViktorOrban) July 12, 2024
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
De bezoeken aan Vladimir Poetin, Xi Jinping en Donald Trump leidden tot veel verontwaardiging. Volgens andere Europese leiders misbruikt de Hongaarse premier met zijn reisjes zijn positie als voorzitter.
‘Verzoeningspolitiek zal Poetin niet stoppen’
Vooral zijn ontmoeting in Moskou met de Russische president Poetin, zonder overleg met de Europese instellingen, leverde Orbán kritiek op van zijn ambtgenoten in de EU, en van Commissievoorzitter Ursula von der Leyen: ‘Verzoeningspolitiek zal Poetin niet stoppen.’ Orbán zou Poetin legitimiteit verlenen, terwijl het Westen hem wil isoleren vanwege de oorlog in Oekraïne.
Orbán was in Kyiv voordat hij Moskou bezocht, maar zou de Oekraïense president Volodymyr Zelensky niets hebben gezegd over zijn plan om Poetin te bezoeken. ‘Niet alle leiders kunnen onderhandelingen voeren. Je moet daarvoor enige macht hebben,’ sneerde Zelensky later tijdens de NAVO-top in Washington.
Basisregel in diplomatie: nooit álle banden verbreken
In het begin van de oorlog in Oekraïne probeerde de Franse president Emmanuel Macron amechtig een lijntje open te houden met Moskou. Dat lukte hem niet. Maar hij hield zich daarmee wel aan een van de basisregels in de diplomatie: nooit álle banden verbreken, zorg dat er altijd nog ergens een opening is, hoe klein ook. In zekere zin is Orbán het enige lijntje met Poetin dat de EU nog heeft.
Wat was Orbáns doel? En heeft zijn ‘vredesmissie’ kans van slagen? ‘Als we denken dat het vrede wordt als we alles op zijn beloop laten, dan begrijpen we niets van oorlog. Het wordt pas vrede als iemand daarvoor zorgt,’ zo lichtte Orbán zijn rondreis toe op de Hongaarse radio.
‘Sterke persoonlijke en morele motivatie’
Ook gaf hij op maandag 8 juli een interview aan de Duitse krant Bild, dat hieronder is terug te kijken. ‘Het voorzitterschap van de Europese Unie kan het zich niet veroorloven om niet te kijken hoe we dichter bij vrede komen, dat we in de buurt van een eind aan de oorlog komen, met een staakt-het-vuren of vredesbesprekingen,’ zei hij. ‘Ik heb een sterke persoonlijke en morele motivatie dat we iets moeten doen.’
Lees verder onder de video
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Orbán waarschuwde dat het er de komende maanden in de frontlinies van Oekraïne ‘veel bruter’ aan toe zal gaan dan tot nu het geval was. ‘De energie van de confrontatie, het aantal doden, de verloren levens en slachtoffers – het zal bruter zijn dan in de afgelopen zeven maanden, ook al was de voorgaande periode ook erg bruut.’
‘Wat ons te wachten staat, is erger dan we denken’
Hij noemde de hoeveelheid wapens op het slagveld, de Russische troepen die ‘consequent vooruitgaan’ en de algehele inzet aan beide kanten. ‘Dus, wat ons te wachten staat, is erger dan we denken,’ zei hij. Oekraïne heeft op het slagveld geen kans om de Russen te verslaan, aldus Orbán.
Om een staakt-het-vuren en een begin van vredesbesprekingen te bereiken, hoopt hij op een ander ‘oorlogsbeleid’ van de Verenigde Staten en Europa – dat volgens hem dat van de Verenigde Staten kopieert – opdat wereldleiders ‘convergeren naar een vredesbeleid’.
‘Als China, de Verenigde Staten en Europa vrede willen, is het veel gemakkelijker voor de Oekraïners en de Russen om een oplossing te vinden over hoe te stoppen met vechten, hoe levens te redden, hoe te onderhandelen en een duurzame oplossing te vinden,’ zei Orbán.
De eerste stap naar vrede
Natuurlijk, Hongarije is sterk afhankelijk van Russische energie. Sinds het begin van de oorlog heeft Orbán niets gedaan om die afhankelijkheid te verminderen. Hij heeft dus voor alles belang bij een goede relatie met Rusland.
Toch kan niet worden uitgesloten dat historici ooit zullen vaststellen dat de gewantrouwde Orbán, volgens sommige politici ‘de mol van Moskou’ in de NAVO, met zijn vredesmissie van juli 2024 de eerste stap naar vrede heeft gezet.