EU-correspondent René van Rijckevorsel over wie welke post krijgt in de tweede Commissie-Von der Leyen die de komende maanden wordt geformeerd.
Wopke Hoekstra mag van het kabinet- Schoof, en dus ook van de coalitiepartijen, in Brussel blijven. U hebt er uitgebreid over kunnen horen en lezen.
Opvallend was de snelheid van handelen van het kabinet. Toen Nederland voorstellen moest indienen waarmee het aanspraak kon maken op de miljarden uit het coronaherstelfonds, deed het dat als allerlaatste lidstaat van de Europese Unie. Nu kwam Schoof al over de brug met Hoekstra toen Commissievoorzitter Ursula von der Leyen nog niet eens de brieven aan de lidstaten had verstuurd met het verzoek om iemand te kandideren.
Gender balance
Von der Leyen wil opnieuw gender balance in haar Commissie. De twee van wie de post al vaststaat, de hare en die van Hoge Vertegenwoordiger voor Buitenlandse Zaken en Veiligheidsbeleid, zijn al vrouwelijk. De Estse premier Kaja Kallas wordt Hoge Vertegenwoordiger en een van de vicevoorzitters van de Commissie.
Elke lidstaat levert één Commissaris. Landen die een nieuweling sturen, moeten met twee kandidaten komen, een man en een vrouw. Als een land een zittende Commissaris een nieuwe termijn gunt, zoals Hoekstra en vicevoorzitters Valdis Dombrovkis (Letland, Handel) en Maros Sefkovic (Slowakije, Green Deal), is het niet nodig om met twee kandidaten te komen.
Financieel-economische post
Nederland denkt met Hoekstra, eerder CDA-minister van Financiën en Buitenlandse Zaken, aanspraak te maken op een belangrijke post, liefst financieel-economisch. Zoals Economie, Handel, Mededinging, Interne Markt. Voor die posities zijn er traditioneel ook kapers op de kust uit de grote landen. Zo is Thierry Breton nu de Franse Commissaris voor Interne Markt, en de Italiaan Paolo Gentiloni voor Economie. Misschien wordt Hoekstra wel Commissaris voor Financiële Diensten, met als opdracht om een Europese kapitaalmarktunie tot stand te brengen. In het zomernummer van EW hield hij een vurig pleidooi voor zo’n unie.
Een kapitaalmarktunie maakt het makkelijker om te beleggen in andere EU-landen. Nu verschillen de regels om te investeren en beleggen in Europese landen nog zo veel van elkaar, dat jaarlijks zo’n 300 miljard Europese euro’s worden belegd in vooral de Verenigde Staten, in plaats van in de Europese economie. Het ligt niet alleen aan de afwezigheid van zo’n kapitaalmarktunie: beleggingen renderen in de Verenigde Staten beter (9,6 procent per jaar) dan in Europa (7,2 procent).
Von der Leyen wil uiterlijk eind augustus weten wie de lidstaten hopen te sturen. Negen van de 25 landen hadden eind vorige week al iemand voorgedragen. Vanaf half augustus voert ze gesprekken met kandidaten. Vervolgens formeert zij haar ideale Commissie, waarbij zij behalve naar gender en capaciteiten, ook kijkt naar politieke en geografische achtergrond.
Eind september beginnen de hoorzittingen in het Europees Parlement. Het Parlement heeft de macht om kandidaten af te wijzen. In 2019 moesten de Fransen, Hongaren en Roemenen met een nieuwe naam op de proppen komen. Naar verwachting begint de nieuwe Commissie-Von der Leyen eind oktober, begin november.