Lang was er uitgekeken naar de memoires van Boris Johnson. Het was het wachten waard, schrijft Patrick van IJzendoorn.
Voor de G7-top in Cornwall, drie jaar geleden, zat Boris Johnson met een probleem: wat te geven aan Joe Biden? De Amerikaanse president had, zo schrijft Johnson in zijn memories, mooie fietsen meegenomen voor de Britse premier en diens jonge zoon, Wilfred, alsmede een hele garderobe voor zijn vrouw Carrie.
Johnson had niets, en gaf uiteindelijk een portret van antislavernij-activist Frederick Douglass. Geen echt portret, dat konden zijn adviseurs zo snel niet vinden, maar een uitvergrote foto die ze hadden aangetroffen op een Wikipedia-pagina.
Tandenknarsend keek Johnson naar hoe Emmanuel Macron, de grote charmeur, de machtigste man van de wereld fêteerde tijdens diens debuut op het wereldtoneel. De Franse president, wiens Engelse accent Johnson graag mocht bespotten, had een krat wijn uit Lafayette over laten komen. Een plaagstoot naar de Britten, omdat het warenhuis is vernoemd naar een Franse generaal die voor George Washington in de Amerikaanse onafhankelijkheidsoorlog tegen de Britten had gevochten.
Maar Johnson lachte het laatste. Later tijdens de top had hij een geheim onderonsje geregeld met Biden en de Australische premier om tot een Angelsaksische defensie-alliantie te komen, AUKUS. De Fransen waren woedend. Ze verloren immers een miljardenovereenkomst die ze hadden gesloten met Australië.
Na afloop kwamen alle leiders bijeen voor een afscheidsdiner. ‘Dat is lekker spul,’ dacht Johnson toen hij de wijn proefde. Wat bleek: Biden, een geheelonthouder, had besloten om Macrons wijn te delen met de andere wereldleiders.
Boris Johnson verdient miljoenen aan memoires
Het is een van de passages uit Unleashed, de memoires van Johnson die deze week verschijnen. Delen ervan zijn voorgepubliceerd in de Daily Mail, de krant waar de oud-premier columnist is. Enkele jaren heeft Johnson, naast het geven van lezingen en bouwen van boomhutten, gewerkt aan zijn politieke testament.
Anders dan in Nederland, legt bijna iedere Britse politicus van naam op deze wijze verantwoording af. Het is lucratief. Johnson kreeg een voorschot van 1 miljoen pond, en met alle publiciteit eromheen kan dat getal verviervoudigen.
Deze traditie draagt bij aan de transparantie van de Britse politiek. Enkele weken eerder verschenen de memoires van de machtige en alwetende voorzitter van het Conservatieve fractiebestuur, Graham Brady. Deze man, die de brieven ontvangt van fractieleden die hun vertrouwen opzeggen in hun leider, is vergeleken met de man die een terdoodveroordeelde naar het schavot leidt. Brady was degene die Johnson in de zomer van 2022 vertelde dat zijn premierschap voorbij was. Johnson smeekte en stribbelde tegen, maar kon zijn vege lijf niet redden.
In de al gepubliceerde delen van Unleashed schrijft Johnson dat hij zo stom was om topambtenaar Sue Gray te belasten met het onderzoek naar de lockdownborrels op Downing Street. Haar rapport luidde Johnsons val in. Hij wist niet dat deze Gray eerder voor voormalig Labour-leider Ed Miliband had gewerkt, en hij kon niet bevroeden dat ze stafchef van Keir Starmer zou worden. Spijt had Johnson ook van de excuses die hij had gemaakt voor ‘Partygate’. Bij nader inzien, zo blikt hij terug, had hij de aantijgingen moeten bestrijden.
Boris Johnson en zijn wilde plannen
Het mooiste verhaal uit de memoires betreft het plan, in april 2021, voor een geheime missie naar Leiden om daar vijf miljoen Astra Zeneca-vaccins op te halen. De Europese Unie had namelijk gedreigd de export van die vaccins naar Groot-Brittannië te blokkeren.
Luitenant-generaal Doug Chalmers liet de churchilllaan Johnson weten dat zo’n inval haalbaar was, maar waarschuwde dat het door de lockdowns niet onopgemerkt zou blijven. ‘Als we worden gesnapt,’ zei de officier, ‘moeten we uitleggen dat we in wezen een invasie plegen bij een NAVO-bondgenoot.’
Hoe bondgenoten kunnen veranderen in kwelgeesten, zag Johnson ten tijde van de Brexit-onderhandelingen. Hij merkte op dat Macron vastbesloten was om de Britten na hun keuze voor Brexit te pijnigen.
‘Het leek mij op zijn minst mogelijk dat hij de kwestie gebruikte, en stilletjes een voldoende groot aantal migranten Het Kanaal liet oversteken om het Britse volk gek te maken en een van de belangrijkste punten van Brexit te ondermijnen, namelijk het herwinnen van de controle over onze grenzen,’ schrijft Johnson.
Des te groter was zijn voldoening toen hij in Cornwall wraak kon nemen.
Schrijf u in voor onze middagnieuwsbrief
Met de gratis nieuwsbrief EW middag wordt u dagelijks bijgepraat met commentaren en achtergronden bij de belangrijkste nieuwsverhalen.
