Na nieuwe dreun van Iran is de vraag hoe hard Israël zal terugslaan

02 oktober 2024Leestijd: 3 minuten
Benjamin Netanyahu. Foto: Getty Images

Israël dreigt met een ‘aanzienlijke’ vergelding na de Iraanse aanval met 181 raketten. Net als bij de eerste directe Iraanse aanval in april bleef de schade beperkt, toch kan Teheran zich dit keer opmaken voor een hardere Israëlische reactie. Ondanks zijn spierballentaal zal het kwetsbare ayatollahregime bevreesd zijn.

Dinsdagavond 2 oktober moest voor de tweede keer dit jaar vrijwel de gehele Israëlische bevolking met spoed naar de schuilkelder, vanwege een grootschalige Iraanse aanval met raketten. Destijds duurde het enkele uren voordat die Israël bereikten, gisteren was het een kwestie van tientallen minuten. De ballistische raketten waren geavanceerder dan die van een half jaar geleden, bereikten Israël veel sneller en sloegen vaker in.

Toch bleef de schade opnieuw beperkt, omdat het merendeel van de raketten werd onderschept door Israëls luchtverdedigingssystemen – wederom met hulp van de Verenigde Staten en Jordanië – of neerkwam in onbewoond gebied.

Enige dode door Iraanse aanval is Palestijn

In het midden en zuiden van het land werden wel inslagen gemeld, onder meer op diverse luchtbases en een school in het zuidelijke Gedera. Maar het aantal dodelijke slachtoffers bleef beperkt tot één: een 37-jarige Palestijn die van Gaza naar de stad Jericho op de Westelijke Jordaanoever was gevlucht.

Hoewel de schade relatief geringe is, is Israël dit keer van plan hard terug te slaan. ‘Iran heeft een grote fout gemaakt en zal ervoor boeten,’ zei premier Benjamin Netanyahu. ‘Het regime in Iran begrijpt niet hoe vastberaden we zijn om onszelf te verdedigen en terug te slaan tegen onze vijanden. Ze zullen begrijpen dat wie ons aanvalt, door ons zal worden aangevallen.’ Hij lijkt daarvoor, anders dan na de aanval in april, ook steun te hebben van het Witte Huis.

Amerikanen zullen Israël helpen bij reactie op Iran

Destijds reageerde Israël nog terughoudend, met een speldenprik nabij een van Irans nucleaire installaties. Kort na de Iraanse aanval had de Amerikaanse president Joe Biden gezegd dat Israël ‘de winst moet pakken’ in plaats van hard terugslaan. Nu klinken uit Washington andere geluiden. Bidens nationale veiligheidsadviseur Jake Sullivan spreekt van een ‘significante escalatie’ die ‘ernstige consequenties’ zal hebben. ‘En we zullen met Israël samenwerken om daarvoor te zorgen.’

De vraag is hoe en wanneer Israël in Iran zal toeslaan. Veel Israëliërs zien graag dat de islamitische republiek een vernietigende slag wordt toegediend. ‘We moeten nu toeslaan om Irans nucleaire programma en centrale energiefaciliteiten te vernietigen en dit terroristische regime fataal te verlammen,’ schrijft oud-premier Naftali Bennet op X.

Iran komt steeds zwakker te staan

Iran kraait na de grotendeels afgeslagen aanval victorie en zegt via de staatstelevisie dat 80 procent van de raketten doel heeft getroffen. Ayatollah Ali Khamenei prees de aanval als een ‘klap voor het zionistische regime’ en waarschuwde Israël voor meer en zwaardere aanvallen: ‘Met Gods hulp zullen de klappen van het verzetsfront tegen het versleten en rottende lichaam van het zionistische regime sterker en pijnlijker worden.’

De ‘As van Verzet’, die sinds 7 oktober gelijktijdig aanvallen pleegt in navolging van Irans wens om Israël van de kaart te vegen, lijdt grote verliezen. Hamas in Gaza is grotendeels ontmanteld, Hezbollah in Libanon aanzienlijk verzwakt en de Houthi’s in Jemen worden geregeld hard getroffen, terwijl hun raket- en droneaanvallen weinig schade aanrichten.

En dus moest Iran zelf iets doen om kracht uit te stralen, zeker na de vernederende uitschakeling van Hezbollah-leider Hassan Nasrallah, een goede vriend van ayatollah Khamenei. Temeer omdat de beloofde vergelding voor de uitschakeling van Hamas-leider Ismail Haniyeh in de Iraanse hoofdstad in juli tot nu toe was uitgebleven. Uiteindelijk blijkt de aanval van dinsdagavond bedoeld om beide terreurleiders te wreken, verklaarde de Iraanse Revolutionaire Garde.

Israël overweegt nieuwe liquidaties

Nieuwe liquidaties van Iraniërs of pro-Iraanse kopstukken door Israël lijken een serieuze optie. Het Amerikaanse nieuwsmedium Axios schrijft op basis van anonieme overheidsfunctionarissen dat de vergelding van Israël ‘aanzienlijk’ zal zijn, en zich in enkele dagen zal voordoen. Naast een aanval op olieproductielocaties wordt het doden van ‘specifieke personen’ overwogen.

Dat Iran daarvoor bevreesd is, blijkt wel uit het nieuws dat Khamenei nog altijd verblijft op de beveiligde locatie waar hij naartoe werd verplaatst na de dood van Nasrallah. Gezien de vrijwel onbegrensde capaciteiten die de Israëlische geheime dienst Mossad de afgelopen maanden tentoonspreidde, kan hij daar voor zijn eigen veiligheid voorlopig beter blijven.

Schrijf u in voor onze middagnieuwsbrief

Met de gratis nieuwsbrief EW middag wordt u dagelijks bijgepraat met commentaren en achtergronden bij de belangrijkste nieuwsverhalen.

Matthijs van Schie
Matthijs van Schie (1992) is coördinator en redacteur Wereld bij EW.
Lees meer
Matthijs van Schie