Het presidentschap van Donald Trump gaat grote gevolgen hebben voor Oekraïne. De aanstaande leider van de Verenigde Staten sprak zich diverse keren stevig uit over de oorlog. Wat is hij van plan?
Toen Trump dinsdagnacht 5 november de overwinning claimde, sprak hij met geen woord over de oorlog in Oekraïne. Wel zei hij – zoals wel vaker – dat hij tijdens zijn eerste termijn als president niet één oorlog is begonnen. ‘Wel hebben we IS verslagen.’
Dat betekent niet dat de 47ste Amerikaanse president geen mening heeft over de oorlog in Oekraïne, die bij zijn inauguratie op 20 januari 2025 al bijna drie jaar gaande is. Sinds het begin van de invasie deed hij controversiële uitspraken over het bloedige conflict tussen Rusland en Oekraïne.
Enkele uitspraken op een rij
Ik zou tegen Zelensky zeggen: het is klaar. Je moet een deal sluiten. Tegen Poetin zou ik zeggen: als je geen deal sluit, gaan we [Oekraïne] veel geven. We gaan Oekraïne meer geven dan ze ooit hebben gekregen, als het moet.
Dit zei Trump tegen de Amerikaanse tv-zender Fox News, vorig jaar juli. Hij voegde eraan toe dat hij slechts 24 uur nodig heeft om de deal te sluiten. ‘Maar ik heb wel het presidentschap nodig om dat te doen.’
De zakenman laat zich erop voorstaan op dat hij een dealmaker is, waarover hij uitgebreid schreef in zijn boek The Art of the Deal. Maar (militair) experts twijfelen aan zijn simplistische benadering. Een oorlog beëindigen is toch net iets anders dan een goede zakendeal sluiten.
Ook Volodymyr Zelensky plaatst vraagtekens bij Trumps claim dat hij de oorlog ‘binnen een dag’ kan beëindigen. ‘Ik denk dat Trump geen idee heeft hoe hij de oorlog zou moeten beëindigen, ook al denkt hij van wel,’ zei de Oekraïense president dit jaar tegen het Amerikaanse tijdschrift The New Yorker.
‘Ik heb verscheidene leiders gezien die er overtuigd van waren hoe ze een einde moeten maken aan de oorlog. Maar ook zij kwamen telkens tot het besef dat het niet zo simpel is.’
Poetin is een genie.
De oorlog in Oekraïne was nog niet één dag oud, of Trump noemde in een radio-interview de Russische leider een genie en de invasie ‘behoorlijk slim’.
Als ik president was geweest, was Poetin nooit Oekraïne binnengevallen.
Dit zei Trump meer dan eens. De laatste keer dat hij het zo letterlijk zei, was in het historische televisiedebat met president Joe Biden. Die trok kort erna zijn presidentskandidatuur in, omdat het debat een afgang voor hem was.
Lees verder onder de video
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
[Zelensky] is zojuist vertrokken met 60 miljard dollar. Als hij thuis is, kondigt hij aan dat hij weer 60 miljard dollar wil. Het houdt nooit op.
Trump uitte afgelopen jaren stevige kritiek op president Zelensky. Zoals met deze uitspraak, bij een rally in Detroit in juni. Trump toont zich een fel tegenstander van hulp aan Oekraïne. Hij vindt dat president Joe Biden de Verenigde Staten een peperdure oorlog heeft ingezogen. Tot nu toe steunden de Amerikanen Oekraïne met ruim 66 miljard dollar.
Hoe nu verder?
Of Trump de financiële steun aan Oekraïne afkapt, zal blijken na zijn inauguratie.
Op 24 september sprak Trump met Zelensky in New York. Na afloop zeiden de twee tegen Fox News dat ze een gemeenschappelijk standpunt hebben over de oorlog: die moet zo snel mogelijk stoppen, en Poetin ‘mag niet winnen’.
Trump zei ook dat hij ‘een zeer goede relatie heeft met Zelensky’. Direct daarna zei hij hetzelfde over de Russische president Poetin, en dat dit een goede basis vormt om snel tot een oplossing te komen.
‘We willen allebei dat dit stopt en dat er een eerlijke deal wordt gesloten,’ zei Trump. ‘Het moet stoppen. President Zelensky wil dat het stopt, en ik weet zeker dat president Poetin wil dat het stopt.’
Kort na Trumps verkiezingsoverwinning feliciteerde Zelensky de nieuwe Amerikaanse president. Uit het nogal diplomatieke bericht wordt niet duidelijk hoe Zelensky werkelijk denkt over de uitslag.
Plannen gelekt
Donderdag 7 november bracht The Wall Street Journal nieuws naar buiten over Trumps plannen voor Oekraïne. Bronnen dicht bij Trump zeggen dat hij grofweg 20 procent van het Oekraïense grondgebied gunt aan Rusland. Ook wil hij Oekraïne voor nog minstens twintig jaar het NAVO-lidmaatschap ontzeggen, meldt de toonaangevende Amerikaanse krant.
Wel is Trump van plan wapens te blijven leveren, om een toekomstige Russische aanval tegen te gaan. Tevens moet er een gedemilitariseerde zone komen, van bijna 1.300 kilometer rondom de huidige frontlinie. Onduidelijk is wie hierop moeten toezien. In elk geval zullen dat geen Amerikaanse troepen zijn, zegt een bron tegen The Wall Street Journal.
Schrijf u in voor onze middagnieuwsbrief
Met de gratis nieuwsbrief EW middag wordt u dagelijks bijgepraat met commentaren en achtergronden bij de belangrijkste nieuwsverhalen.
