Volgens minister van Buitenlandse Zaken Frans Timmermans (PvdA) is één van de slachtoffers van vlucht MH17 op de grond gevonden met een zuurstofmasker op het hoofd. Het was voer voor nieuwe speculaties die door het OM moesten worden ontkracht.
Waren alle inzittenden van vlucht MH17 meteen dood, of beleefden sommigen nog angstige momenten tijdens een vrije val?
Uit het hart
Minister Timmermans schetste dit laatste in zijn speech voor de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties kort na de ramp. ‘Keken ze elkaar nog in de ogen? Knepen ze elkaar nog in de hand?’
Deze speech werd door Timmermans zelf geschreven ‘uit het hart’ en ‘in de emotie van het moment’ achter het bureau van de Nederlandse Permanente Vertegenwoordiger bij de Verenigde Naties in New York.
Zuurstofkapje
Maar nu, bijna drie maanden na de crash, houdt de minister het beeld in stand. ‘U weet dat er iemand is gevonden met een zuurstofkapje op zijn hoofd,’ zei Timmermans woensdagavond bij het tv-programma Pauw. ‘Die heeft dus de tijd gehad om dat te doen,’ vervolgde hij.
Jeroen Pauw wist dit uiteraard niet, net als vrijwel iedereen in Nederland. De opmerking zorgde dan ook voor een stortvloed aan reacties op sociale media. ‘Vreemd verhaal van Timmermans en het zuurstofmasker. Roept alleen maar vragen op,’ zegt Rusland-correspondent Olaf Koens. ‘Ik geloof Timmermans niet. Van de lichamen die ik heb gezien – en dat waren er meer dan 100 – nergens een zuurstofmasker,’ zegt Koens. Volgens de correspondent is de uitspraak van Timmermans ‘een sensatie in de Russische pers’. Propaganda en sensatieverhalen zei Timmermans in dezelfde uitzending nou juist te willen voorkomen.
Nabestaanden
En dat terwijl nabestaanden niets wisten van het zuurstofkapkje. ‘Nee, wij (nabestaanden van drie omgekomen familieleden) hebben niet eerder iets gehoord over een zuurstofmasker,’ laat een van de nabestaanden via Twitter weten.
‘Ik schrok me dood toen ik dit hoorde. Hoe komt Timmermans aan deze informatie en wat weet hij nog meer? Blijkbaar zijn er dingen die wij niet mogen weten,’ zegt een nabestaande tegen de NOS.
Geen conclusies
De nabestaanden zijn naar aanleiding van de uitspraak van Timmermans donderdagochtend in een brief geïnformeerd, meldt de NOS. In de brief staat dat er inderdaad een zuurstofmasker is aangetroffen om de nek van een Australisch slachtoffer.
‘Het NFI heeft het masker onderzocht op vingerafdrukken, speeksel en dna, maar dat leverde niets op. Het is onbekend hoe en wanneer het masker om de nek van het slachtoffer is gekomen,’ meldt de brief.
De betrokken nabestaanden zijn hierover geïnformeerd. Het OM heeft het bericht verder niet bekendgemaakt omdat er nog geen conclusies aan kunnen worden verbonden. Het masker had de passagier dus in ieder geval niet om zijn mond en de suggestie van Timmermans dat de passagier nog de tijd had om een masker om te doen, wordt door de recherche ontkracht.
In één klap dood
Daarmee is overigens niet gezegd dat alle passagiers in één klap dood waren. Veel mensen kunnen zich een vliegramp niet anders voorstellen dan ‘één klap en je bent weg’. Ze denken dat het bij die MH17-crash net zo ging als in de film: raket raakt vliegtuig; vliegtuig ontploft; niemand heeft nog de kans een zuurstofmasker op te zetten. Als dan toch iemand een zuurstofmasker om had, kan het dus geen raket zijn geweest.
Maar zo is het waarschijnlijk niet gegaan. Als MH17 inderdaad werd geraakt door een BUK-raket, explodeerde het projectiel vóórdat hij het toestel raakte. De scherven doorboorden vervolgens op honderden plaatsen het vliegtuig. Door het verschil in luchtdruk binnen en buiten het vliegtuig, brak het toestel in stukken en begon te vallen. Tijdens die val braken door de g-krachten de vliegtuigdelen in nog meer stukken.
Spijt
Wat de passagiers hiervan hebben meegekregen, weten we niet. Maar half-ware opmerkingen van de minister over een zuurstofmasker helpen de nabestaanden in ieder geval niet bij hun verwerking van het trauma.
In een reactie zegt Timmermans spijt te hebben van zijn opmerking. ‘Ik had het niet moeten zeggen. De MH17-ramp gaat me aan het hart. Ik leef enorm mee met de nabestaanden. Het laatste wat ik wil is op enige wijze hun leed verergeren.’