Om subsidie van de Europese Unie (EU) te bemachtigen is de effectiviteit van een project niet van belang. Bij het toekennen van geld door de Nederlandse overheid wordt vooralsnog amper gekeken naar de kans op resultaat van het project.
Dat schrijft de Algemene Rekenkamer in het EU-trendrapport van 2015. In het rapport beschrijft de instelling de ontwikkelingen in het financieel management van de EU.
Winst
‘Per saldo zien we dat het financieel management van de Europese Unie stapje voor stapje vooruitgaat, maar er moeten nog grote stappen gezet worden,’ reageert Kees Vendrik, lid van het college van de Algemene Rekenkamer en oud-GroenLinks Kamerlid.
Ook bij de afrekening van de subsidies wordt amper aandacht besteed aan de behaalde maatschappelijke doelen. Er wordt vooral gekeken naar de inspanning die is geleverd en de capaciteit van een project.
Daar valt voor de nationale- en lokale overheden nog veel winst te behalen. De Algemene Rekenkamer blijft dan ook pleiten dat elke lidstaat zich verantwoordt over de wijze waarop het subsidiegeld wordt besteed.
Verspilling
Elsevier schreef eerder over het falen van EU-subsidies. Vorig jaar bleek dat provincies geen zicht hebben op het effect van natuursubsidies – een kostenpost van een half miljard euro. Daarnaast wordt er vermoedelijk veel verspild: een derde van het geld komt bijvoorbeeld terecht bij de uitvoeringskosten van de Europese regelingen.
‘Dat komt vooral doordat Europese regels erg ingewikkeld zijn,’ zegt directielid Gerth Molenaar van de Randstedelijke Rekenkamer. Zelfs als er minder subsidiegeld zou worden verspild, is nog niet duidelijk of de natuur erop vooruitgaat. Ook het Europese geld voor afvalbestrijding bleek niet goed terecht te komen.
Inpikken
De financiële steun van Europa zou moeten voorkomen dat al het afval zonder meer wordt gestort door de lidstaten. Maar wat blijkt: in de onderzochte regio’s werd afval doorgaans gewoon gestort zonder ook maar enige behandeling. Intussen inden lokale bestuurders wel de Europese subsidies die bedoeld waren om de afvalverwerking te verbeteren.
In 2013 ontving de EU 149,5 miljard euro – ongeveer 1 procent van het gezamenlijke bruto nationaal inkomen van de lidstaten – en verdeelde daarvan 148,5 miljard euro over de lidstaten.