Andreas Lubitz, de co-piloot van het dinsdag neergestorte toestel van Germanwings zat alleen in de cockpit tijdens de crash. Hij zou het toestel moedwillig hebben laten neerstorten om ‘ondoorgrondelijke redenen’.
Dit zei de Franse openbaar aanklager in Marseille tijdens een persconferentie over de crash. Lubitz (27) zette de automatische piloot uit en zette vervolgens handmatig de fatale daling in nadat de gezagvoerder de cockpit had verlaten. Hij liet hem vervolgens ook niet meer binnen.
Positieve energie
De vraag blijft wat de jonge co-piloot tot deze fatale actie dreef. Er is geen indicatie dat het om een terreurdaad gaat. Het vermoeden is dan ook dat het een zelfmoordactie betreft, waarin hij dus ook 149 mensen met zich mee de dood insleurde.
Leden van de LSC Westerwald vliegvereniging, waar ook Lubitz lid van was, verklaarden donderdag dat hij tevreden leek met zijn baan en dat het goed met hem ging. Peter Ruecker, een langdurig lid van de vliegclub zei dat hij ‘gelukkig was en positieve energie afgaf’.
Opmerkelijk is dat er geen indicaties waren van psychische problemen bij Lubitz.
Volgens Carsten Spohr, de directeur van Lufthansa, was de vliegvaardigheid van de co-piloot ‘onberispelijk’ en doorstond hij de psychologische tests, die worden afgenomen bij de screening van nieuwe piloten, ‘met vlag en wimpel’. Lubitz ging in 2008 in opleiding en rondde die na een onderbreking af. Hij zou in die periode een ‘burn-out of depressie’ hebben gehad. De baas van Lufthansa wil op basis daarvan verder geen speculaties doen.
Stabiliteit
Op welke psychische eigenschappen worden piloten geselecteerd en aangenomen? Een woordvoerder van het Institute for Aviation Psychology, dat voor KLM Flight Academy screenings uitvoert op piloten in spe, zegt dat, naast alle technische en intellectuele capaciteiten, ‘stabiliteit’ een van de belangrijkste vereisten is voor jonge piloten. Hier wordt in het begin van de opleiding dan ook grondig op geselecteerd. Het is vrijwel niet mogelijk om een stabiele psychische toestand te veinzen.
Daarbij komt ook dat het Europees wettelijk is vastgelegd dat piloten elk jaar een medische check moeten doorstaan. Hierbij hoort ook een psychologisch onderzoek. Tijdens het psychologische deel van het onderzoek wordt onder meer gevraagd of de piloot stress ervaart in zijn werk, privéproblemen heeft en last heeft van angstige gevoelens.
‘De vraag is of dit genoeg is,’ zegt de woordvoerder van het Institute for Aviation Psychology. Volgens hem zijn de jaarlijkse lichamelijke checks op piloten heel uitgebreid, grondig en streng, maar zou er ook ‘meer aandacht moeten komen voor het psychische element van de baan’, omdat werken in de luchtvaart erg intensief zou zijn.
Ongewild
Het Aviation Medical Center (AMC) voert de jaarlijkse medische en psychische controle uit op piloten. Volgens het AMC zijn ‘ongewilde’ karaktereigenschappen voor piloten onder meer agressiviteit, impulsiviteit, stressgevoeligheid, problemen met autoriteit, arrogantie en overgevoeligheid voor kritiek.
Ook Lufthansa zou zich houden aan de strenge selectie-eisen en medische checks die op Europees niveau zijn vastgesteld. Volgens directeur Spohr is dit echter geen garantie. ‘Dit soort incidenten zijn niet te voorkomen, hoe streng je ook selecteert en hoe goed je veiligheidsregulaties ook zijn,’ zei de Lufthansa-topman.