De situatie in het armste land van de Golfregio loopt steeds meer uit de hand, zeker na de bloedige bomaanslagen vrijdag. Als de chaos in Jemen aanhoudt, zullen de omringende Arabische landen ‘noodzakelijke maatregelen’ nemen om de regio te beschermen tegen de (sjiitische) Houthi-rebellen.
Als er geen vreedzame oplossing voor het conflict komt, wordt er ingegrepen, zei de Saudische minister van Buitenlandse Zaken Saud al-Faisal maandag. Riyad zal volgens hem militaire steun geven aan Hadi als de Jemenitische crisis de regio in gevaar brengt. Eerder riep de – door de Houthi’s verdreven Jemenitische regering – de Golfstaten al op om hulp te bieden.
Het is duidelijk: Jemen staat op de rand van een burgeroorlog – met een regionale dimensie, want op de achtergrond spelen de rivaliserende machten Iran, en dus Saudi-Arabië, een grote rol. Dit zijn de vechtende partijen:
Houthi’s
De sjiitische rebellen zijn er de afgelopen tijd in geslaagd om vanuit het noorden op te stomen naar de hoofdstad Sana’a, waar zij in januari president Abd-Rabbu Mansour Hadi tot aftreden dwongen. De sjiitische Houthi’s krijgen naar alle waarschijnlijkheid flink wat militaire en financiële steun vanuit Teheran, hoewel zij dat zelf tegenspreken. Ook zou de eerder verdreven president Ali Abdullah Saleh de rebellen steunen. De sjiitische opstandelingen proberen hun macht uit te breiden. Eerder deze week zouden zij Taiz hebben veroverd, de derde stad van Jemen.
President Hadi
Hadi probeert vanuit de zuidelijk gelegen stad Aden zijn gezag terug te winnen, met de machtige – en tevens soennitische – noorderbuur Saudi-Arabië als steun en toeverlaat. Er wordt gevreesd dat de animositeit tussen Iran en een coalitie geleid door de Saudiërs snel zal toenemen. Voor de Saudiërs is het een schrikbeeld dat aartsrivaal Iran definitief voet aan de grond krijgt bij de zuiderbuur, zegt Paul Sullivan, een Amerikaanse Midden-Oosten-expert.
Al-Qa’ida
Om het nog ingewikkelder te maken, is er ook nog een derde partij betrokken bij het conflict. Dat is de lokale tak van terreurorganisatie Al-Qa’ida. De moslimextremisten leveren zowel strijd tegen de verdreven president Hadi als tegen de Houthi’s. Al-Qa’ida op het Arabische Schiereiland, zoals de groep zich noemt, heeft al verschillende bomaanslagen uitgevoerd. De terreurbeweging heerst over verschillende tribale gebieden. En dan is er nog Islamitische Staat (IS), die claimt verantwoordelijk te zijn voor de bloedige aanval op twee moskeeën in Sana’a vrijdag, waarbij 140 mensen om het leven kwamen. Of IS daar ook daadwerkelijk achter zit, is allerminst zeker – tot voor kort werd van de zeer extreme organisatie maar weinig vernomen in het Arabische land.