Tijdens de lokale verkiezingen heeft de Franse bevolking haar ongenoegen over het huidige linkse regeringsbeleid van president François Hollande duidelijk gemaakt. Regeringspartij Parti Socialiste (PS) heeft in slechts 28 departementen een meerderheid behaald, voor de verkiezingen hadden ze de macht in 61 departementen.
In 66 van de totaal 101 departementen wist een rechtse coalitie een meerderheid te behalen: een grote overwinning. Oud-president Nicolas Sarkozy van de conservatieve partij Union pour un Mouvement Populaire (UMP) profiteerde van een lijstverbinding met de centrumrechtse partij Union des Démocrates et Indépendants (UDI).
1. Waar stemde Frankrijk voor?
Zondag stemde de Franse bevolking in de tweede ronde van de Franse departementsverkiezingen. Deze verkiezingen zijn niet populair onder de bevolking: slechts 50 procent van de kiesgerechtigden heeft zich laten horen in het stemhokje. De opkomst viel al veel hoger uit dan verwacht, in 2011 was dit slechts 45 procent.
Alleen de partijen die in de eerste ronde voldoende stemmen weten te bemachtigen, gaan door naar de tweede ronde. De PS stond in 500 van de 2.054 kiesdistricten al niet meer op de lijst afgelopen zondag.
Om stabiele coalities te creëren moet een partij of een partijalliantie de meerderheid bemachtigen in een district. Op die manier kan een partij bijvoorbeeld 35 procent van de stemmen bemachtigen, maar niet in de departementsregering komen. Dit overkwam Front National (FN) van Marine Le Pen, dat het tijdens de verkiezingen heel goed heeft gedaan, maar dit niet wist om te zetten tot macht.
De twee traditionele machtsblokken ‘links’ tegen ‘rechts’ vechten het dus niet meer altijd samen uit. In plaats daarvan is het steeds vaker ‘rechts’ tegen ‘extreemrechts’. Sarkozy reageerde verheugd dat ‘de kiezer heeft gestemd voor afwisseling’.
L'alternance est en marche, rien ne l'arrêtera ! Rejoignez-nous : http://t.co/EsYlXr5EbK #departementales2015https://t.co/17oefMZdFp
— Nicolas Sarkozy (@NicolasSarkozy) March 29, 2015
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
2. Wat betekent dit voor president François Hollande?
Na de aanslagen in Parijs leek de populariteit van Hollande een opleving te krijgen, maar deze was van korte duur. Nog nooit was de waardering voor een Franse president zo laag. De Franse kiezer heeft zich daarin duidelijk uitgesproken tijdens de verkiezing. De vraag is wel, hoeveel waarde hieraan moet worden gehecht. Slechts de helft van de Franse bevolking heeft zich uitgesproken.
Terwijl Sarkozy wist te profiteren van een alliantie met partijen op het rechter vlak, werd Hollande juist beconcurreerd door linkse partijen. Mede daardoor heeft de PS in verschillende kiesdistricten de tweede ronde niet weten te halen. Het partijlandschap raakte te versnipperd, om de kiesdrempel te halen.
‘Links, dat te verschillend en verdeeld was in de eerste ronde, heeft een stevige terugslag gehad,’ zei premier Manuel Valls (PS).
Als de kiezer dan vervolgens de keuze heeft tussen rechts (UMP) en extreemrechts (FN), is een overwinning voor rechts waarschijnlijker. De meeste kiezers bevinden zich immers in het midden. Daarnaast zal de linkse kiezer eerder voor de UMP (of haar centrumrechtse alliantie-partner UDI) dan voor FN kiezen.
3. Valt de uitslag voor Front Nationaal dan tegen?
Integendeel. Voor Marine Le Pen zijn de departementsverkiezingen de eerste echte doorbraak in Frankrijk. Hoewel ze in geen enkel departement de volledige meerderheid heeft weten te behalen, is de partij wel op de kaart gezet. In totaal hebben ze 25 procent van de stemmen gekregen. De linkse en rechtse partijen behaalden beiden rond de 36 procent van de stemmen.
‘De historische gebeurtenis van vanavond is de basis voor de grote overwinningen van morgen,’ reageerde het Front National.
4. Wat kan Nicolas Sarkozy van de uitslag verwachten?
De oud-president is zijn eerste verkiezingen goed doorgekomen sinds hij weer partijleider van de UMP is. Dat geeft hem hoop voor de presidentsverkiezingen en parlementsverkiezingen in 2017. Sarkozy wil graag weer president van Frankrijk worden. Voor de presidentsverkiezingen worden ook meerdere rondes gehouden. De verwachting heerst dat Marine Le Pen zal doorstoten tot de tweede ronde in plaats van de PS.
Premier Manuel Valls (PS) ziet deze uitslag als duidelijk signaal. ‘De Fransen gaan door een moeilijke periode,’ zei hij tijdens een persconferentie maandag. Valls wil de komende tijd nog harder zijn best gaan doen en ‘nieuwe maatregelen voor particuliere en publieke investeringen’ doorvoeren. De enige mogelijkheid voor links om in zo’n partijlandschap kans te maken, is door lijstverbindingen aan te gaan.