Straten vol met betogers – een vertrouwd beeld in Spanje de afgelopen jaren – zijn binnenkort misschien verleden tijd. De Spaanse senaat zet door met een omstreden wet, die de vrijheid van meningsuiting en vrijheid van vergadering in het land zou aantasten.
Activisten en mensenrechten groeperingen protesteerden de afgelopen maanden fel tegen de zogenoemde ‘muilkorf-wet’ in het Zuid-Europese land.
Strikt
De mogelijkheden om te demonstreren worden in de nieuwe wetgeving verregaand beperkt: strikte richtlijnen over waar, wanneer en hoe demonstranten hun mening mogen uiten zijn erin opgenomen.
Bovendien kunnen overtreders voor de kleinste vergrijpen rekenen op hoge boetes. De bedragen lopen op van 600 euro, als er wordt vergeten de autoriteiten op de hoogte te stellen van een vredige demonstratie, tot 600.000 euro voor bijvoorbeeld protestacties bij kerncentrales.
‘De senaat heeft een laatste kans om te voorkomen dat de Spaanse overheid basisrechten en vrijheden aantast,’ betoogde Human Rights Watch afgelopen maandag nog, het mocht niet baten.
Uitholling
Miljoenen Spanjaarden hebben de afgelopen jaren veel gedemonstreerd om de ontevredenheid over het huidige regime van de rechtse Partido Popular te uiten. De regeringspartij – die sinds 2011 een meerderheid in beide kamers heeft – voerde onder meer striktere abortuswetgeving in. Ook dat werd gezien als maatregel die de vrijheidsrechten zou uithollen.
Volgens een onderzoek van protestbeweging Avaaz afgelopen december, is 82 procent van de Spaanse bevolking tegen de nieuwe ‘muilkorf-wet’. ‘Dit is een van de ergste aanvallen op vrijheden die we in Spanje meemaken sinds de tijd van Franco,’ zegt Virgina Pérez Alsonse, woordvoerder van het Platform voor de Bescherming van Vrijheid van Informatie, tegen The Guardian.
Marcheren
Greenpeace heeft ook geen goed woord over voor de omstreden wet. Recentelijk is een rechtszaak begonnen waarin actievoerders van de organisatie worden aangeklaagd voor een demonstratie bij een kerncentrale in Valencia in 2011. ‘Het is ons recht om onze mening te uiten, naar het parlement te marcheren of naar kerncentrales te bezoeken om te zeggen dat ze gevaarlijk zijn,’ zegt Greenpeace-activist Miguel Ángel Soto.
Mensenrechten-experts van de Verenigde Naties lieten ook van zich horen. De nieuwe wetgeving zou ‘onnodig en buitenproportioneel basisvrijheden aantasten’, staat in hun verklaring.
In het asymmetrische tweekamerstelsel van Spanje heeft de Spaanse senaat ook recht van initiatief, waardoor het Congres van Afgevaardigden – de Spaanse Tweede Kamer – de wet nog moet goedkeuren. Naar verwachting is dit voor eind april afgehandeld.