De leiders van de EU-lidstaten waren donderdag bijeen voor een speciale Europese top over de vluchtelingenproblematiek. De leiders willen nieuwe bootrampen voorkomen en de stroom vluchtelingen en gelukszoekers indammen. Zijn de maatregelen voldoende?
‘Onze eerste prioriteit is het redden van mensenlevens,’ zei premier Mark Rutte (VVD) vanavond na het topoverleg in Brussel. Wat is er besloten?
Terugsturen
Er wordt drie keer zoveel geld uitgetrokken om de overtocht van de vaak gammele bootjes vol met mensen tegen te gaan. Zij proberen vaak vanuit Noord-Afrika, via de Middellandse Zee, het zuiden van Europa te bereiken. Soms gaat dat goed mis, zoals dit weekeinde weer eens bleek, toen een boot met honderden vluchtelingen zonk.
Ook stellen verschillende lidstaten meer schepen en vliegtuigen beschikbaar om bootjes met vluchtelingen op te sporen en deze mensen, mocht dat nodig te zijn, uit de zee te redden. Asielzoekers die niet in aanmerking komen voor de vluchtelingenstatus in Europa, moeten worden teruggestuurd.
Mensensmokkelaars
Eerder werd al bekend dat ‘Brussel’ de bootjes van de wrede mensensmokkelaars, die flinke sommen geld verdienen met hun gevaarlijke tochten, zo snel mogelijk wil vernietigen. De EU-leiders willen naar eigen zeggen geen speciale zoek- en reddingsmissie voor vluchtelingen op de Middellandse Zee, vooral om mensen niet te stimuleren de gevaarlijke oversteek te wagen. De EU wil ook maatregelen om de oorzaken van de vluchtelingenstroom aan te pakken.
‘Daartoe is een betere samenwerking nodig met de landen van herkomst, en in het bijzonder met Libië,’ zei voorzitter van de Europese Raad Donald Tusk. Het Noord-Afrikaanse land ontbeert na de val van het dictatoriale regime elk centraal gezag, waardoor de mensensmokkelaars feitelijk hun gang kunnen gaan.
Vlaggenschip
Voor de Operatie Triton in vooral de Italiaanse wateren komt 9 miljoen euro per maand beschikbaar, tegen 2,9 miljoen nu. De lidstaten hoeven daarvoor nu niets extra op tafel te leggen, want volgens Brussel is het geld afkomstig uit de EU-begroting.
Operatie Triton omvat nu slechts negen kleine schepen en drie vliegtuigen, waaronder een Nederlands toestel, maar dat wordt in de komende maanden fors uitgebreid.
De Britse premier David Cameron bood het vlaggenschip van de Royal Navy, de HMS Bulwark, twee patrouilleschepen en een helikopter aan. De Duitse kanselier Angela Merkel stelde twee fregatten en mogelijk nog een bevoorradingsschip ter beschikking van Triton. Ook België, Ierland en Noorwegen, dat geen EU-lid is, bieden elk een schip aan.
Rutte klaagde woensdag in een Kamerdebat dat andere Europese landen meer moeten gaan doen. Hij verwachtte naast alle ‘mooie en warme woorden’ over de verdrinkingsdrama’s van deze landen ook ‘boter bij de vis’. Of nu ook echt iedereen meedoet, is nog maar de vraag.