Tientallen doden en gewonden tijdens weekend van geweld in Macedonië

Hevige gevechten in Macedonië tussen een Albanese groepering en politiekrachten woedden van vrijdagnacht tot zondagmiddag door de straten van een buitenwijk waar veel etnische Albanezen wonen. 22 mensen kwamen om het leven door explosies en automatische wapens, onder wie vermoedelijk 14 separatisten en acht politieagenten van beide nationaliteiten.

De gevechten begonnen vrijdagnacht toen Macedonische politiekrachten Divo Naselje, een deel van de noordelijke stad Kumanovo (veertig kilometer van Skopje), omsingelden.

Volgens officiële bronnen beschikte de politie over informatie over een terroristische groep die zich zou verbergen in dit etnisch gemengde deel van de stad. Deze zou van plan zijn om aanvallen op overheidsinstellingen uit te voeren.

Ravage

Tijdens de nacht en de volgende dag waren geluiden van granaten en geweerschoten te horen, terwijl verschillende gebouwen werden verbrand en burgers geëvacueerd.

De rust in Kumanovo keert langzaam terug, maar de stad is een ravage: huizen zijn verwoest en auto’s in brand gestoken. Ook ligt het elektriciteitsnetwerk plat en zijn scholen gesloten.

https://twitter.com/VincentTriest/status/597740253357682691
Het gewapende conflict komt bovenop een diepe politieke crisis dat het land teistert: de overheid wordt door de grootste oppositiepartij, de sociaal-democraten, ervan beschuldigd 20.000 Macedoniërs illegaal te hebben afgeluisterd en zich schuldig te hebben gemaakt aan grootschalig machtsmisbruik.

Vreedzaam

Voor de gevechten protesteerden etnische Macedoniërs en Albanezen vreedzaam tegen de regering, maar als gevolg van de situatie afgelopen weekend zijn de protesten opgeschort. Het hoogtepunt van de protesten is gepland voor zondag 17 mei, wanneer de oppositie een rally organiseert.

De timing van het incident zorgt voor veel twijfel en cynisme, ook in de stad waar de gevechten waren. Volgens Kosovaarse en Macedonische media heeft de gewapende groep die botste met de Macedonische politie verklaard lid zijn van het Nationale Bevrijdingsleger uit Kosovo, ook wel bekend als UCK. Het ontkent echter een terroristische groepering te zijn, zoals de Macedonische minister van Binnenlandse Zaken hen noemde. Het zou een ‘vastbesloten reactie’ zijn geweest van het bevrijdingsleger.

https://twitter.com/TMoens/status/597725083516411904
Volgens Albanië-correspondent Vincent Triest is de verklaring niet erg waarschijnlijk. ‘UCK bestaat al sinds het einde van de oorlog in 1999 niet meer. Het is waarschijnlijker dat het een splintergroepering is die zich legitimeert met het UCK-verleden, dat zijn namelijk helden in Kosovo.’

Afleider

De golf van geweld doet veel theorieën over de oorzaak van het incident opwaaien. Zo verwijzen diverse bronnen naar een paar dagen voor de gewelddadige incidenten: er zou niks bijzonders aan de hand zijn geweest, op een drone na die de dag ervoor boven de stad rondvloog. De timing van de gebeurtenis wordt volgens sommigen ‘te handig’ genoemd: ook in Kumanovo zelf, naast het verdriet om de overledenen.

Oppositieleider Zoran Zaev, die door de overheid illegaal opgenomen tapes aan het verspreiden is, suggereerde dat de gebeurtenissen zaterdag werden uitgevoerd om ‘af te leiden van de situatie’.

‘Ik roep Nikola Gruevski (de minister-president van Macedonië, red.) onmiddellijk op uit te leggen wie Macedonië wil destabiliseren, waarom en met welk doel’, zei hij in een verklaring.  ‘Dit donkere scenario zal niet werken . De burgers zien wie waar belang bij hebben.’

In dit filmpje is te zien hoe een bewoner van de stad aangeeft dat de onderlinge verhoudingen tussen bewoners goed zijn.

‘Geen etnisch conflict’

Onder verschillende lagen van de bevolking, ongeacht hun etniciteit, heerst frustratie over het langzame tempo van ontwikkelingen en integratie met het Westen. De poging van de voormalige Joegoslavische republiek om toe te treden tot de EU en NAVO wordt geblokkeerd door een langlopend geschil met Griekenland over de naam van het land.

Veel mensen op de straat stonden erop dat de schietpartij tussen Macedoniërs en etnische Albanezen  de onderlinge relatie niet zou schaden. 37 procent van de bevolking van de stad is Albanees, een kwart van de twee miljoen tellende populatie van Macedonië.

Zij herinnerde eraan dat het conflict in Macedonië tussen Albanese militanten en de veiligheidsdiensten in 2001 niet heeft geleid tot gewapende gevechten in de stad. Het merendeel van de inmiddels aangeklaagde verdachten is Kosovaars, een kleiner deel is Macedonisch en één is Albanees volgens de rechtbank.