De Amerikaanse minister van Defensie Ash Carter was woensdag op bezoek bij de Saudische koning Salman. Onderwerp van gesprek: het nucleaire akkoord met de Islamitische Republiek Iran. Wat er werd besproken.
Carter maakt deze week een rondreis langs bondgenoten die zich zorgen maken over de atoomdeal die vorige week definitief werd bekrachtigd. Eerder kreeg hij in Jeruzalem al te maken met een weerbarstige Israëlische premier.
Irritaties
Benjamin Netanyahu – en dat is nog zacht uitgedrukt – heeft grote bezwaren tegen de overeenkomst met de Islamitische Republiek, die niet nalaat Israël te pas en te onpas te bedreigen. De deal is een ‘historische vergissing’ volgens hem – en dat heeft hij luid en duidelijk kenbaar gemaakt aan Carter, schreef The Wall Street Journal.
In een poging om de irritaties wat weg te nemen, heeft de Amerikaanse minister verteld dat hij de zorgen over het Iraanse gedrag deelt, en dat hij met de Israëliërs wil samenwerken om ‘de risico’s te verzachten’.
De spanning was zichtbaar op het moment dat de Israëlische premier en Carter elkaar begroetten in de Israëlische hoofdstad. Handen werden geschud, maar een officieel persmoment bleef uit. In plaats daarvan leidde Netanyahu langs twee klaarstaande microfoons, de trap op, linea recta richting de vergaderruimte. De Amerikaanse delegatie liep er enigszins in verwarring achteraan.
Met argusogen
In de Saudische havenstad Jeddah was de ontvangst op het eerste gezicht wat hartelijker. Maar volgens diverse media was ook hier sprake van een gereserveerde Saudische houding. Hoewel in het openbaar er nauwelijks een onvertogen woord valt – Amerika is een innige bondgenoot – bekijken de Saudiërs de deal wel degelijk met argusogen.
Iran geldt in Riyad als een aartsrivaal. Het soennitische Saudi-Arabië staat in de oorlogen in landen als Jemen en Syrië lijnrecht tegenover het sjiitische Iran. De twee landen zijn in een strijd om de regionale macht verwikkeld. Saudi-Arabië is bang dat Iran opleeft nu de sancties zullen worden opgeheven, en dat er daardoor geld vrijkomt dat wordt gebruikt om bijvoorbeeld de Houthi-rebellen in Jemen (nog meer) te steunen.
Carter vertelde de Saudische koning Salman feitelijk hetzelfde als Netanyahu: we delen jullie zorgen over ‘de mogelijke Iraanse agressie’, en de militaire samenwerking zal verder worden opgeschroefd. Maar speculaties over barstjes in de diplomatieke betrekkingen zijn er al langer, nadat koning Salman in mei plotseling besloot niet naar een top af te reizen met andere Golfleiders. De gastheer: de Amerikaanse president Barack Obama.