Joden verdwijnen uit Antwerpen, Indiërs nemen diamanthandel langzaam over. De ene groep buitstaanders verdringt de andere.
Wie aan Antwerpen denkt, denkt aan joodse diamantbewerkers. Niet lang meer. Indiërs nemen de diamanthandel over. De ruim 13.000 charedische joden die rond het Centraal Station in een enclave wonen, verarmen en vertrekken.
De 12.000 beter opgeleide, modernere joden voelen zich bedreigd door moslims en verhuizen naar Israël of de Verenigde Staten.
Het is alsof de geschiedenis zich herhaalt.
Pogroms in Oost-Europa deden charedische joden in de negentiende eeuw uitwijken naar Antwerpen. Van integratie was nooit sprake. De orthodoxe joden sloten zich af om hun levensstijl te kunnen handhaven.
Risico’s
Tegelijkertijd werden ze vaak uit andere economische sectoren geweerd. Al lang is het slijpen en verhandelen van diamanten een manier voor buitenstaanders om geld te verdienen. Zij nemen risico’s die anderen niet willen of hoeven te nemen – slijpen is gevaarlijk en ongezond.
Antwerpen werd door de komst van de joden de stad waar 80 procent van de internationale diamanthandel plaatsvindt. Maar sinds de jaren zestig hebben Indiërs driekwart van de Antwerpse diamantsector overgenomen. Wereldwijd worden familieleden ingezet om diamanten te verhandelen of te smokkelen.
Diamantindustrie
Het slijpen van de stenen hebben ze overgeheveld naar de goedkope Indiase regio Surat. Daar wordt inmiddels viervijfde van alle diamanten wereldwijd verwerkt. Werkten ooit 25.000 Antwerpse joden in de diamantindustrie, nu zijn dat er minder dan 1.000.
Net als de joden integreren de Indiërs nauwelijks. Zo verdringt de ene groep buitenstaanders de andere en pakken de joden opnieuw hun boeltje om elders een nieuw bestaan op te bouwen.
Elsevier nummer 37, 12 september 2015