Explosief in vliegtuig: vijf geruchtmakende zaken

Als de Russische Airbus inderdaad is gecrasht door een explosief zou dat niet de eerste keer zijn in de luchtvaartgeschiedenis. Elsevier selecteert vijf geruchtmakende zaken.

In de luchtvaartgeschiedenis zijn er tientallen succesvolle en minder succesvolle pogingen gedaan om passagiersvliegtuigen op te blazen met een explosief. In de eerste jaren ging het vooral om persoonlijke motieven; de moord op een familielid of een vijand bijvoorbeeld, of om personen die een hoge levensverzekering hadden afgesloten en hun familie zo uit de financiële nood probeerden te halen. In latere jaren ging het vaker om bomaanslagen uit religieus-politieke motieven.

  • Air India vlucht 182 – 23 juni 1985 – 329 doden:  Air India vlucht 182 van Montréal in Canada naar New Delhi in India, met tussenstop in Londen, verdween om 7.14 uur ’s ochtends van de radar, kort nadat de gezagvoerder zich had bekendgemaakt bij de luchtverkeersleiding van Shannon in Ierland. Een bom in een koffer in het bagageruim ging af waarop het toestel op 31.000 voet (9,4 kilometer) in twee stukken brak. De wrakstukken van het toestel werden aangetroffen in zee voor de Ierse kust. De bemanning werd compleet verrast en was zelfs niet meer in staat geweest een noodsignaal uit te zenden. Alle 329 inzittenden kwamen om het leven.
    De bomaanslag was zeer waarschijnlijk het werk van twee Sikh-groepen die vergelding zochten voor de aanval op de Gouden Tempel in Amritsar in 1984. De groeperingen wilden twee bommen tegelijkertijd laten ontploffen, maar de bom die was bedoeld voor Air India vlucht 301 ging een uur te vroeg af op het moment dat de koffer nog op de bagageband in Tokyo lag. De terroristen waren vergeten dat Japan geen zomertijd heeft en Canada wel. Air India vlucht 182 is nog altijd de meest dodelijke bomaanslag op een vliegtuig.
  • Pan Am vlucht 103– 21 december 1988 – 270 doden: de bomaanslag op de Pan Am vlucht 103 van Frankfurt naar Detroit is nog altijd één van de meest besproken aanslagen uit de geschiedenis.  Na een tussenstop in London was deze vlucht onderweg naar Detroit toen om 19.02 het contact met de luchtverkeersleiding werd verbroken. Een bom in het bagageruim had de neus van de rest van het toestel geslagen. Een deel van de romp met de vleugels eraan kwam neer op het Schotse plaatsje Lockerbie. In totaal vielen er 270 doden; 259 inzittenden en 11 op de grond.
    Na de crash volgde een drie jaar lang onderzoek van de Schotse politie en de FBI. Dit onderzoek leidde tot de arrestatie van twee Libiërs. De rechtszaak werd gehouden op neutraal terrein, in kamp Zeist in Nederland. Pas in 2001 werd de Libische geheim agent Abdelbaset al-Megrahi schuldig bevonden aan de bomaanslag. Hij werd in 2009 alweer vrijgelaten wegens gezondheidsredenen en stierf in 2012 aan prostaatkanker. De Libische leider Muammar Khaddafi betaalde nabestaanden in 2003 een schadevergoeding, maar zei zelf nooit opdracht te hebben gegeven voor de aanslag. ‘Lockerbie’ is al jaren een geliefd onderwerp onder complotdenkers.

    De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
    Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
  • Avianca vlucht 203 – 27 november 1989 – 110 doden: Avianca Airlines vlucht 203 was een Colombiaanse binnenlandse vlucht van Bogotá naar Cali. Het vliegtuig was nog maar vijf minuten onderweg toen een bom vlakbij de brandstoftank ontplofte. Het toestel viel in stukken uiteen in de lucht. Alle 107 inzittenden en 3 personen op de grond kwamen om het leven.
    De bomaanslag was het werk van de beruchte Colombiaanse drugscrimineel Pablo Escobar. Zijn bedoeling was om de presidentskandidaat César Gaviria Trujillo op te blazen, maar Gaviria werd getipt, ging niet aan boord van de vlucht en werd president van Colombia. Deze bomaanslag is verwerkt in aflevering 6 en 7 van de populaire serie Narcos.
  • Bojinka plotvanaf 1995 – 1 dode: Het Bojinka plot zal de geschiedenis ingaan als één van de grootste reeks aanslagen die nooit werd uitgevoerd. Al-Qa’ida-terrorist Ramzi Yousef, verantwoordelijk voor onder meer de bomaanslag op het World Trade Center in 1993, was de geestelijk vader van een reeks aanslagen waarmee in januari 1995 zou worden begonnen.
    De bedoeling van het Bojinka plot was onder meer om Paus Johannes Paulus II te vermoorden, elf vliegtuigen op te blazen en om een vliegtuig te laten crashen op het hoofdkwartier van de CIA.
    Omdat het plan net op tijd werd ontdekt, werden de aanslagen nooit uitgevoerd. Maar in de ‘testfase’ viel wel één dode en raakten meerdere personen gewond. Zo plaatste Yousef op 11 december 1994 een zelfgemaakte bom onder zijn reddingsvest in een toestel van Philippine Airlines. Yousef zette de timer op vier uur later en verliet zelf het vliegtuig. De man die op zijn stoel kwam te zitten, overleed toen het explosief ontplofte. De bom was niet krachtig genoeg om het toestel neer te halen.
    Vlak voordat de paus naar de Filipijnen zou komen, werd de terroristische cel ontmanteld. Dit heeft van zeker vierduizend personen het leven gered.
  • Northwest Airlines vlucht 273 – 0 doden:  Op 25 december 2009 ontsnapten 289 personen aan boord van Northwest Airlines vlucht 253 van Amsterdam naar Detroit aan de dood. Ongeveer twintig minuten voor de landing in Detroit probeerde de Nigeriaan Umar Farouk Abdulmutallab het toestel op te blazen met pentriet.
    Hij probeerde explosieven in zijn onderbroek in contact te brengen met het zuur. De chemische reactie die ontstond trok de aandacht van de medepassagiers. De Nederlander Jasper Schuringa rende hierop naar de man toe en overmeesterde hem samen met het cabinepersoneel. Het vuur kon op tijd worden gedoofd waarmee een ramp werd voorkomen.