De EU-leiders en Turkije hebben een principeakkoord bereikt over een gezamenlijke aanpak van de migratiecrisis. Eind volgende week is er een nieuwe top, en dan zal het onderwerp opnieuw op de agenda staan.
Voorzitter van de Europese Raad Donald Tusk liet in de nacht van maandag op dinsdag via een woordvoerder weten dat er ‘overeenkomst is over een verklaring’.
‘Doorbraak’
Tusk gaat nu met de Turken om de tafel om de voorstellen verder uit te werken voor de volgende top. Hij sprak van ‘een doorbraak’, en dat de dagen van de illegale migratie naar Europa zijn geteld.
Bondskanselier Angela Merkel, die in deze crisis een hoofdrol speelt, en feitelijk als eerste toenadering zocht tot Turkije om de migratiestroom te stoppen, zei dat de EU-leiders de ‘belangrijkste punten’ van de plannen van Turkije ondersteunen.
De premier van dat land, Ahmet Davutoglu, legde maandag een nieuw pakket met wensen voor aan de EU. Het land bood aan alle migranten die illegaal de oversteek maken naar Europa terug te nemen.
Ruilplan
Maar daar wil Ankara wel iets voor terug: namelijk dat de EU-lidstaten erkende vluchtelingen uit Turkse vluchtelingenkampen (waar heel veel Syriërs) zitten, over laten komen – vergelijkbaar met de ‘luchtbrug’ die PvdA-leider Diederik Samsom eerder voorstelde.
Syriërs die straks toch een irreguliere overtocht maken naar Griekenland, hebben straks een stuk minder kans om uiteindelijk te worden toegelaten tot de EU. Jean-Claude Juncker, voorzitter van de Europese Commissie, meldde dat er al is gekeken naar de rechtsgeldigheid van deze uitruil.
De Luxemburger zei dat huidige Europese asielrichtlijnen daarvoor een juridische basis bieden. Maar daarvoor moeten de regels wel worden aangepast, zei hij. Het ‘ruilplan’ is nog niet in kannen en kruiken, want het kan op verzet rekenen van onder meer Hongarije. Ook Denemarken twijfelt.
Mensensmokkelaars
Het doel van het plan is het verdienmodel van de mensensmokkelaars kapot te maken en migranten te ontmoedigen hun geld en leven in de waagschaal te leggen voor een oversteek naar Europa.
Legale migratie moet de enige manier zijn om naar Europa te komen. Verder zou de EU niet 3 maar 6 miljard euro aan steun beschikbaar moeten stellen om de leefomstandigheden in vluchtelingenkampen in Turkije te verbeteren.
Bovendien wil Turkije dat het proces om Turken sneller visumvrij naar Europa te laten reizen en de onderhandelingen over toetreding tot de EU worden versneld. Davutoglu benadrukte dat Turkije veel doet uit humanitaire overwegingen. Hij noemde de Turkse voorstellen ‘gedurfd en creatief’.