De twee machtigste mannen ter wereld komen naar Nederland. Wat weten we eigenlijk van Xi Jinping, de leider die honderden miljoenen Chinezen uitzicht biedt op een betere toekomst?
Over twee weken komt de Chinese president voor een staatsbezoek en de Nuclear Security Summit naar Nederland. Van de tientallen regeringsleiders die naar Den Haag, is Xi Jinping de grote onbekende.
Barack Obama is geboren op Hawaï en groeide op in Indonesië. Hij werkte als welzijnswerker in Chicago. Zijn vrouw heet Michelle, ze hebben twee dochters. Misschien weet u zelfs hoe zijn honden heten (Bo en Sunny). Maar wat weten we van die andere wereldleider die naar Nederland komt: Xi Jinping?
Xi is geboren in 1953. Hij is een rode prins, de zoon van een communistische revolutionair. Xi’s vader, Xi Zhongxun, vocht in het rode leger tegen de nationalisten; een strijdmakker van Mao Zedong.
Tractorenfabriek
Na het uitroepen van de volksrepubliek in 1949 begon hij politieke carrière die hem de positie van vicepremier bracht. De familie Xi heeft de grillen van de revolutie aan den lijve ondervonden. In 1962 viel Xi Zhongxun uit de gratie en werd gedegradeerd naar een tractorenfabriek.
Tijdens de culturele revolutie werd hij zelfs gevangengezet. Pas na Mao’s dood in 1976 kon hij zijn politieke werk hervatten. Hij stond in de provincie Guangdong aan de basis van economische hervormingen en de invoering van de eerste speciale economische zones.
De laatste jaren van zijn actieve loopbaan bracht hij door in Beijing, waar hij deel uitmaakte van het politbureau. De jonge Xi ging in 1975 studeren aan Tsinghua, waar veel Chinese leiders hun opleiding genoten. Hij studeerde chemische technologie.
Atypisch
Na zijn studie begon hij aan een lange weg door de partij. Hij werkte als secretaris van een vicepremier, deed ervaring op in een gemeente, werkte in vier provincies. In 2007 verkreeg hij de invloedrijke positie van partijsecretaris in Sjanghai.
In 2007 werd hij ook lid van het staand comité van het politbureau, de groep machtigste mannen van China. In 2008 werd hij vicepresident. Toen hij in 2012 werd benoemd als partijleider en voorzitter van het militaire comité, werd definitief duidelijk dat Xi de nieuwe president van de Volksrepubliek zou worden. Op 17 maart is hij precies een jaar in functie.
Xi is getrouwd met Peng Liyuan, zijn tweede huwelijk. Zij is een atypische Chinese ‘vrouw van’, al was het maar omdat zij een gevierd zangeres is. Totdat Xi president werd, was zij veel bekender bij gewone Chinezen dan haar man. Samen hebben ze een dochter, die in Harvard studeert.
Peng is een echte first lady: flamboyant, goed gekleed en actief in liefdadigheid.
Corruptie
Xi cultiveert het imago van een man van het volk. Vlak voor de jaarwisseling baarde Xi opzien door in een eenvoudig restaurant dumplings met varkensvlees te eten. Hij stond in de rij en zijn propagandamedewerkers hadden ervoor gezorgd dat hij geld op zak had om zelf te kunnen afrekenen.
De berichten over Xi’s bezoek zijn op het Chinese internet miljoenen malen rondgestuurd.
Een jaar nadat hij president werd, lijkt Xi de touwtjes stevig in handen te hebben. Hij voert een stevige anti-corruptiecampagne (waarbij politieke tegenstanders bij bosjes sneuvelen), stimuleert economische hervormingen en laat ook in de internationale politiek steeds vaker zijn tanden zien. Hij benoemde zichzelf tot voorzitter van een werkgroep die de binnenlandse veiligheid moet garanderen.
Maar wat misschien belangrijker is: Xi houdt Chinezen een perspectief voor. Een China waarin iedereen het beter heeft dan zijn ouders het hebben gehad. Een China dat respect in de wereld afdwingt.
Een Chinese droom die misschien wel net zoveel mensen aanspreekt, als ooit de Amerikaanse droom deed.