Tussen 1999 en 2001 werden tien bruine beren uit Slovenië met opzet losgelaten op de beboste bergruggen van de Italiaanse Dolomieten. Maar nu één van de beren een bergbewoner heeft aangevallen, wordt er jacht gemaakt op de dieren. Het is berin Daniza fataal geworden.
Over de voormalige alpineski-kampioen Alberto Tomba gaat het verhaal dat hij in een stoute bui eens een wilde Poema heeft losgelaten in de heuvels buiten Bologna. Ouders mogen het verhaal graag vertellen aan hun kinderen wanneer ze tijdens een picknick in de heuvels geen zin hebben in rondzwervend kroost.
Bruine beren
Enkele honderden kilometers noordwaarts in Zuid-Tirol horen kinderen in de Dolomieten vergelijkbare waarschuwingsverhalen over loslopende beren. Maar het verschil met Bologna is dat in de Dolomieten écht wilde beren rondlopen. In 1999 werd in de provincie Trente begonnen met het door de Europese Unie gesponsorde conservatieproject Life Ursus. Tien wilde bruine beren werden uit Slovenië gehaald en losgelaten in de Italiaanse bergen.
Intussen lopen er naar schatting veertig a vijftig wilde beren rond. Het project wordt door natuurwetenschappers bejubeld, maar de bewoners van het gebied zijn niet allen even enthousiast over deze natuurverrijking.
Daniza
In de bossen bij het dorpje Pinzolo staat de 38-jarige Daniele Maturi op de nationale feestdag 15 augustus nietsvermoedend paddenstoelen te plukken als hij wordt aangevallen door een beer. Maturi wordt gebeten en gekrabd en raakt gewond aan pols, benen en rug. Het blijkt te gaan om vrouwtjesbeer Daniza die haar jongeren aan het voeden was.
Ze zag de paddestoelenplukker als bedreiging en viel hem aan. ‘Ze werd helemaal gek en zat me achterna,’ vertelt de geschrokken Maturi tegen een lokaal tv-station. ‘Gelukkig viel ze mij aan en niet iemand anders. Ik weet niet hoe het was afgelopen als ze een vrouw had aangevallen’.
Jacht geopend
Sinds het incident is Daniza haar leven niet meer zeker. Inwoners van bergdorpjes hebben vallen met honing en vlees gezet in de hoop het dier te vangen. De vice-president van Zuid-Tirol heeft boswachters opdracht gegeven Daniza op te sporen en te vangen omdat de nationale veiligheid in het geding zou zijn.
Maar beren laten zich niet makkelijk vangen. Ze zijn snel en leggen gemakkelijk vijftig kilometer op een dag af. Natuurorganisaties vrezen dat het dier uiteindelijk zal worden doodgeschoten. Dit gebeurde eerder met beer Bruno die in 2006 naar Duitsland was gelopen en daar een spoor van geweld achterliet. U kunt Bruno, of Petzi zoals sommige Duitsers zeggen, nu bewonderen in het museum van Man en Natuur in München.
Berendiscussie
Volgens het Italiaanse Wereldnatuurfonds zou het een ‘historische vergissing’ zijn als Daniza nu wordt weggehaald bij haar jongen. Twitteraars roepen onder #iostocondaniza (ik sta achter Daniza) op om de berin met rust te laten. De Facebook-pagina ‘Red de beer Daniza’ heeft bijna 20.000 aanhangers. Lokale politici mengen zich in het debat. De Lega Nord zegt dat veel boeren en veehouders de aangevreten gewassen en gedode koeien en schapen zat zijn en dat Daniza het ‘zoveelste incident’ is. De partij wil dat er een einde komt aan het berenproject.
Zelfs de in Italië bekende bergbeklimmer Reinhold Messner, een groot voorstander van het project, zegt dat er nu te veel beren zijn. ‘Ze hebben ruimte nodig en die kunnen we ze niet bieden.’ Maar protestpartij M5s van Beppe Grillo neemt het weer op voor Daniza. Politieke partijen en natuurorganisaties gaan rollebollend door het gras in het nu al befaamde ‘berendebat’. Daniza heeft hele andere zaken aan haar hoofd. Ze moet haar jongen verzorgen, en rent intussen voor haar leven.
Update 11 september: Berin Daniza is neergeschoten met een verdovingspistool en in de nacht van 10 op 11 september aan de hoge dosering van de verdoving overleden.