China en India zijn twee tijgers die zich ten opzichte van elkaar gedragen als egeltjes. Maar als deze twee opkomende economieën elkaar vinden, zal dat de verhoudingen in de wereld ingrijpend veranderen.
China is met 1,38 miljard inwoners het volkrijkste land ter wereld. India volgt met 1,22 miljard bewoners op de voet. Volgens prognoses van de Verenigde Naties heeft zowel China als India in 2028 1,45 miljard inwoners. Daarna daalt het inwonertal van China, terwijl dat van India waarschijnlijk doorgroeit.
Twee wereldmachten in de dop. Wat ze gemeen hebben, is de enorme bevolking en een stormachtige economische ontwikkeling in de afgelopen jaren.
Niet voor niets worden ze beide tot de BRICS-landen gerekend: Brazilië, Rusland, India, China en Zuid-Afrika, de snelst groeiende grote economieën in de wereld.
Tijgers
In theorie zouden beide buurlanden van elkaars groei kunnen profiteren. Maar in de praktijk regeert het wantrouwen. Is de Aziatische berg groot genoeg voor twee tijgers?
Het afgelopen jaar zagen we schuchtere toenadering. In september bracht de Chinese president Xi Jinping een staatsbezoek aan India. De in mei gekozen premier Narendra Modi had een ontvangst geregeld in Gujarat – de staat waar hij opgroeide en politiek carrière maakte – met als doel de persoonlijke relatie te verbeteren.
‘China en India hebben samen een bevolking van meer dan 2,5 miljard mensen,’ zei Xi tijdens het staatsbezoek aan India. ‘Als wij met één stem spreken, zal de hele wereld luisteren.’
Vetorecht
En in november sprak Xi zich uit voor een grotere rol van de BRICS-landen op het wereldtoneel. ‘BRICS-landen moeten hun samenwerking en afstemming in de wereldpolitiek en [internationale] veiligheid vergroten om zorg te dragen voor eerlijkheid en rechtvaardigheid in de wereld,’ zei Xi.
China wil zich sterk maken voor een Indiaas lidmaatschap van de Sjanghai Samenwerkingsorganisatie, de Aziatische tegenhanger van de NAVO.
Ook wil Xi dat India een permanente plek krijgt in de VN Veiligheidsraad. India is met 1,22 miljard inwoners veel groter dan de Verenigde Staten, Rusland, Frankrijk en Groot-Brittannië, die wel een vaste plek (en vetorecht) in de Veiligheidsraad hebben.
Gerommel
Toch wil het niet echt boteren tussen China en India. Het staatsbezoek in september werd ontsierd door een grensincident. En uiteindelijk was India verbolgen over een pakket van ‘slechts’ 20 miljard dollar aan Chinese investeringen. Een maand eerder tekende India nog met Japan een pakket contracten ter waarde van 35 miljard dollar.
Afgelopen week was er opnieuw diplomatiek gerommel. Premier Modi opende afgelopen vrijdag een spoorlijn en een waterkrachtcentrale in de regio die India Arunachal Pradesh noemt.
China beschouwt Arunachal Pradesh als een Chinese regio, Zuid-Tibet genaamd. ‘Ik beloof u dat u in de komende vijf jaar meer ontwikkeling zult zien dan in de afgelopen 28 jaar,’ zei Modi ten overstaan van een enthousiaste menigte.
Dalai Lama
China reageerde minder enthousiast. Het ministerie van Buitenlandse Zaken ontbood de Indiase premier in Peking en liet hem weten dat het bezoek van de premier ‘niet bijdraagt aan het ontwikkelen van de bilaterale relaties’.
India houdt alle opties open. Op grond van het verleden is dat logisch. Nog in 1962 waren beide landen in oorlog over een grensconflict in Arunachal Pradesh. China is niet vergeten hoe India onderdak biedt aan de Dalai Lama en zijn Tibetaanse regering in ballingschap. Andersom is India wantrouwig over de warme banden tussen Peking en aartsvijand Pakistan.
En toch… Het zou me niets verbazen als we komend jaar toenadering tussen China en India zien ontstaan. Niet uit liefde voor elkaar. Maar omdat competitie kostbaar is. Een verstandshuwelijk dat de verhoudingen op het wereldtoneel ingrijpend zal veranderen.