Duitsland wil de Midden- en Oost-Europese landen korten op hun Europese uitkeringen als ze nog langer blijven rebelleren tegen de Brusselse verdeling van migranten. Deze machtspolitiek kan wel eens het eind betekenen van de Europese samenwerking.
Het toonaangevende Duitse tijdschrift Der Spiegel riep deze week de Hongaarse premier Viktor Orbán uit als de politieke winnaar van de vluchtelingencrisis: de Hongaarse bevolking ondersteunt zijn harde koers, en andere Oost-Europese staten volgen zijn voorbeeld. Maar Der Spiegel vertelt er niet bij wie de verliezer van deze crisis is.
Het antwoord hiervan stond gisteren op de voorpagina van een andere, gerenommeerde Duitse krant Die Welt. De verliezer is niemand minder dan de eigen Duitse bondskanselier ‘Mutti’ Angela Merkel die gebrek aan leiderschap, zelfs Ratlosigkeit wordt verweten in de huidige crisis.
Stereotypen
Viktor Orbán is de afgelopen weken gedemoniseerd door de Westerse main stream politiek en media zonder dat er op zijn argumenten voor het zogeheten ‘harde’ beleid – overigens houdt de Hongaarse politicus het zelf op een realistisch beleid – om de grenzen te sluiten voor illegale migratie is ingegaan.
Hij heeft de klassieke stereotypen opgespeld gekregen die een ieder ten deel vallen, die in deze migrantencrisis kritiek durft te uiten op de Europese – lees Duitse – opendeurpolitiek.
Een dramatisch dieptepunt van de anti-Hongaarse lastercampagne was de opmerking van uitgerekend de Oostenrijkse bondskanselier Werner Faymann, die een klap in het gezicht is voor Joodse slachtoffers en overlevenden van de Holocaust – dat het Hongaarse beleid hem deed denken aan de Jodenvervolging in de Tweede Wereldoorlog. Nu de migratiecrisis zich verdiept en verhard in Europa begint het inzicht te groeien dat er grenzen zijn aan het Duitse opendeurbeleid.
Migratiecrisis
De Europese migratiecrisis valt in Hongarije in de context van een ambitieus herstelprogramma waarmee het land bezig is sinds het aantreden van Viktor Orbán in 2010.
Orbán en zijn denktanks hebben de afgelopen jaren een rationele keuze-analyse gemaakt van de globale uitdagingen in de 21ste eeuw, hieronder vallen zeker de financieel-economische crisis, energiecrisis, en ook de migratiecrisis.
Beschikkend over een brede maatschappelijke steun verzameld in vijf achtereenvolgende, landslide verkiezingsoverwinningen geeft de regering-Orbán voor Europese begrippen onorthodoxe antwoorden op de uitdagingen van deze tijd.
De kern van de antwoorden is al even simpel als klassiek. De Hongaarse staat die na de val van de Berlijnse muur in verval is geraakt moet weer empowered worden. Dat is democratie in de 21ste eeuw: een regering kan niet eindeloos tegen de wil van het volk in besturen. Het Boedapester devies luidt dus staatsrationalisme, maar zeker geen geestelijke terreur, xenofobie, hardvochtigheid, en anti-humanisme maar ook geen post-modernistische dwingelandij en dagdromerij.
Maffiosi
Orbán erfde een nagenoeg failliet Hongarije van zijn ex- en post-communistische voorgangers die van Hongarije een onshore anarchie hadden gemaakt waar corrupte witwaspraktijken welig tierden.
Orbán maakte hieraan een einde. Lokale maffiosi verdwenen achter slot en grendel en Westerse multinationale ondernemingen die in het Hongaarse belastingparadijs gewend waren belasting te ontduiken en geld weg te sluizen werden voorwaarden gesteld. Ook zij moesten voortaan belasting gaan betalen.
Orbán heeft hen beperkte belastingvoordelen in het vooruitzicht gesteld als de Hongaarse economie blijft groeien wat het geval is. Vandaar dat multinationals in Hongarije tegenwoordig uit zijn hand eten.
Atoomenergie
Het ging niet anders in de energiecrisis. Orbán constateerde dat de Europese productiekosten te hoog zijn, zeker in vergelijking met die van de Verenigde Staten. De belangrijkste reden hiervoor is dat energie relatief te duur is in de Unie. Dus stelde Orbán Brussel voor de energieprijs te drukken om de Europese groei te stimuleren.
Orbán vond in Brussel geen gehoor en begreep heel goed dat de belangrijkste Europese spelers zich al lang hadden ingedekt. Frankrijk had zijn kaarten op atoomenergie gezet en Duitsland overviel Europa met de moderne variant op het Molotov-Ribbentrop-pact, Nord Stream. Het gevolg was dat er geen communautaire energiepolitiek van de grond kwam. De rest van Europa moest het maar zelf uitzoeken.
Dat deed Orbán ook. In februari van dit jaar sloot hij een atoomenergie-pact met Poetin. De omstreden Russische leider werd met alle egards ontvangen in Boedapest, wat tot een storm van protest leidde in de Westerse wereld.
Orbán hield zijn rug recht en sloot een voordelige deal, hoewel hij weigerde met Poetin de graven van Russische soldaten die tijdens de Hongaarse Opstand in 1956 waren omgekomen te bezoeken.
Alarm
In het voorjaar sloeg Orbán alarm in Brussel dat de massale stroom migranten die inmiddels Hongarije onder de voet dreigde te lopen, het Schengen-regime onder druk zou zetten.
In plaats van vastberadenheid om Schengen te verdedigen, werd hij getrakteerd op een quota-beleid afkomstig uit de Berlijnse koker en werd hem medegedeeld dat Brussel al zes jaar met Griekenland procedeert vanwege het verzaken van de bescherming van de Griekse grenzen, de Europese buitengrenzen.
Orbán redeneerde dat de Europese Commissie de verkeerde koppeling had gelegd. Schengen leeft bij de gratie van gesloten buitengrenzen, maar niet bij die van een eindeloze quotering van migranten. In tegenstelling tot globalisten, kosmopolieten en post-modernisten geloven de Hongaren niet dat de staat als ordeningsprincipe heeft afgedaan.
Ook de Europese Unie is in de Hongaarse analyse geen post-modernistisch, uniek historisch experiment maar een variant op het thema ‘Staat’. Vandaar dat de Hongaren van mening zijn dat de Europese binnenlanden alleen maar open kunnen zijn als de landen eromheen afgeschermd zijn, net zoals bij gewone staten.
De diepe crisis in Europa heeft aangetoond dat de Hongaarse analyse glashelder is gebleken. Orbán telde zijn knopen en besloot om dan maar zelf de grenzen dicht te gooien. Het Hongaarse hek aan ’s lands zuidgrens werd het zoveelste hek in Europa in de strijd tegen illegale migratie.
Chantagepolitiek
Maar het gaat inmiddels niet meer om Schengen zelf. Wie dat denkt heeft de ernst van deze crisis nog steeds niet begrepen: het voortbestaan van de Unie zelf dreigt in het geding te komen. Het Hongaarse rationalisme wordt breed gesteund en zeker in de Midden-Europese Visegrad-landen Polen, Tsjechië en Slowakije.
In plaats van een open debat over het Europese migratiebeleid komt de Duitse regering met chantagepolitiek die doet denken aan de zwartste dagen van de Duitse geschiedenis, dat tevens moet camoufleren dat er in eigen gelederen inmiddels wordt getwijfeld aan het politieke leiderschap van Merkel.
Meelopers
In hun Ratlosigkeit is de Duitse regering machtspolitiek gaan bedrijven die aan elke Europese solidariteit voorgoed een einde kan maken. Duitsland wil de Oost-Europese landen – ik spreek liever over Midden-Europese landen – korten op hun Europese uitkeringen als ze langer blijven rebelleren tegen de quota-verdelingen op de Brusselse top deze week.
Maar Merkel vergeet dat de Europese uitkeringen aan de Midden-Europeanen geen barmhartigheid maar een integraal onderdeel zijn van een deal met de toetreders uit het voormalige Oostblok: financiële compensatie uit Brussel voor het eenzijdig openstellen van hun economische markten.
Als deze deal deze week in Brussel door Duitsland en meelopers als Oostenrijk omver wordt gekegeld, dan zal dit op massale weerstand van de Visegrad-landen stuiten en de facto het einde van de Europese samenwerking inluiden.
László Marácz is als Europa-deskundige verbonden aan de Universiteit van Amsterdam