Het lijkt er zowaar een beetje op. De EU speelt het hard en maakt desnoods dubieuze deals om te krijgen wat het wil: heel veel minder immigranten naar Europa. Of in de woorden van premier Mark Rutte (VVD): ‘Richting nul.’
De nieuwe EU-koers is al een tijdje ingezet maar werd tijdens de EU-top vrijdag op Malta nog wat zichtbaarder. De Balkanroute is al grotendeels dicht – dankzij hekken en de Turkijedeal. De Turken zijn wat hardhandiger in het tegenhouden van immigranten. De route naar Spanje is dicht doordat Spanje geld geeft aan Marokko, dat het vuile werk opknapt en wederom hekken.
Je zou indachtig Donald Trump bijna denken dat hekken werken! De route van chaotisch Libië – dankzij Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk – naar Italië ligt open en is het voorlopig laatste lek dat dicht moet.
Jelte Wiersma vanuit Malta: EU in grote onzekerheid bijeen in de zon
Afkopen
Italië sloot donderdag met EU-steun een deal met de door het Westen erkende Libische regering – een van de drie overigens. Hoe zo’n deal precies werkt weten de Maltezers. Koopt ze af, ritsel iets en praat er niet al te veel over.
Terwijl de EU-leiders deze zoveelste anti-immigratie deal steunden en omkleedden met ontwikkelingshulp, hadden ze allemaal de mond vol van ‘Europese waarden’. Dit is een begrip dat vaker langskomt en van wie niemand weet wat het betekent. ‘Wij houden in relaties met bondgenoten vast aan Europese waarden,’ zei Angela Merkel op Malta. Daarmee een verschil implicerend tussen Trumps Amerika en Europa.
Maar de EU-leiders waren op Malta precies hetzelfde aan het doen als Trump in zijn eentje in het Witte Huis: de immigratie terugbrengen. ‘Richting nul’ dus. En daarvoor zijn veel middelen geoorloofd. Zowel in de VS als Europa. Hekken, dubieuze deals, wegkijken als mensenrechten worden geschonden. Wat tot voor kort volgens Merkel en de goegemeente nog vluchtelingen waren zijn inmiddels illegale immigranten. Die zogenaamde Europese waarden – wat die ook zijn – tellen plots niet meer.
Europese Unie first
Europa heeft belangen, zo bleek weer eens in Malta. De EU-leiders handelen daar wat betreft immigratie steeds meer naar. Ook in gesprek met de Britse premier Theresa May, die alleen ’s ochtends mocht aanschuiven, werd duidelijk dat de regeringsleiders kiezen voor: ‘EU first’. Zij hoeft geen concessies te verwachten tijdens de Brexit-onderhandelingen.
Een opzichte poging van May om een liaison tussen Trump en de EU te worden werd door Merkel en de Franse president François Hollande bijna lachend terzijde geschoven. ‘Wij kunnen zelf wel met Trump praten’, liet de Duitse delegatie weten. De Duitsers die overigens als een gek bezig zijn banken uit Londen naar Frankfurt te halen. ‘Deustchland Erstens’.
Zo lijkt Trumps agenda voor de VS – die in Europa hevig wordt bekritiseerd – verdacht veel op die van de EU. Was het misschien daarom dat premier Rutte op Malta zei dat het bashen van Trump moest stoppen? Je zou het zomaar denken.