Wie is verantwoordelijk? Dit zeggen Oekraïne en Rusland zelf

Hoewel Nederland voorlopig geen schulduitspraken doet, hinten verschillende landen al naar Russische betrokkenheid bij het neergehaalde vliegtuig MH17. Maar wat zeggen Rusland en Oekraïne precies zelf over hun rol?

Minister Ivo Opstelten (VVD, Veiligheid en Justitie) benadrukte tijdens een persconferentie wat collega-VVD’er premier Mark Rutte al eerder vrijdag zei: zolang er geen onderzoeksresultaten zijn, beschuldigt Nederland niemand van betrokkenheid.

De reactie van andere landen is uitgesprokener. Zo ontbood de Australische regering de Russische ambassadeur: premier Tony Abbot zei al dat ‘alles wijst op een misdaad, vermoedelijk begaan door rebellen die door Rusland worden gesteund’.

Oekraïne en Rusland wijzen categorisch naar elkaar als het gaat om de verantwoordelijkheid voor het neerhalen van het toestel van Malaysia Airlines. Wat zijn precies hun argumenten?

Gesmokkeld

  • Volgens een adviseur van het Oekraïense ministerie van Binnenlandse Zaken zou een Buk-luchtdoelraket midden in de nacht van donderdag op vrijdag door separatisten naar Rusland zijn gesmokkeld. Het geavanceerde luchtdoelraketsysteem is oorspronkelijk van Russische maak, en zou zijn gebruikt om het passagiersvliegtuig neer te halen.
  • Op een opgenomen telefoongesprek is bovendien te horen hoe separatisten geschrokken toegeven een passagiersvliegtuig te hebben neergeschoten. Maar de authenticiteit van die opname kan niet worden bevestigd.
  • Onzin, zegt Rusland. Volgens het Kremlin heeft hun radarapparatuur donderdag inderdaad activiteit waargenomen van een Buk-raketsysteem. De raket bevond zich ten zuiden van de Oekraïense stad Donetsk, maar was in handen van Oekraïne, aldus het Russische ministerie van Defensie.
  • Die beweringen doet Oekraïne af als leugens: de hoogte van tien kilometer halen de raketten van het Oekraïense leger helemaal niet.

Haat zaaien

  • Drie personen, horend bij Russische troepen, zouden ‘de trekker hebben overgehaald’, aldus de Oekraïense veiligheidsdienst SBU. Het hoofd van de dienst, Valentin Nalivajtsjenko, wil de namen van de drie achterhalen via onderzoeken van de Verenigde Naties en de OVSE.
  • De veiligheidsdienst meldt verder dat twee Russen, mogelijk legerverkenners van het Kremlin, bij de grens worden vastgehouden. Oekraïne heeft niet duidelijk gemaakt of de Russen worden verdacht van betrokkenheid.
  • De Russische president Vladimir Poetin blijft hameren op het belang van een onafhankelijk onderzoek. Hij onthoudt zich van commentaar over Russische verantwoordelijkheid, en beschuldigt Oekraïne van haat zaaien. De acties van het Oekraïense leger en de ongefundeerde beschuldigingen leiden volgens hem tot het voortduren van de crisis.