Hoera: Brussel van plan mes te zetten in eigen regels

EU-voorzitter Ursula von der Leyen en vicevoorzitter Stéphane Séjourné geven een persconferentie over het Europese Concurrentiekompas in Brussel. (Foto: ANP)

De Europese Commissie streeft naar een ‘ongekende vermindering’ van de bureaucratie en regeldruk om de haperende economie een impuls te geven. Woensdag 29 januari is daartoe in Brussel het Competitiveness Compass gepresenteerd.

Voorzitter Ursula von der Leyen prijst het document aan als de ‘Poolster’ van de nieuwe Commissie. Op 26 februari volgt de uitwerking in een ‘omnibusverordening Vereenvoudiging’.

Veel regels die de vorige Commissie-Von der Leyen in het leven zijn riep – sommige nog geen jaar geleden – moeten alweer worden geschrapt of aangepast.

Duurzaam en ethisch verantwoord ondernemen

Het gaat vooral om wetgeving rond duurzaam en ethisch verantwoord ondernemen (bekend onder de acroniemen CSRD en CSDDD) en de ‘taxonomie’, de Europese lijst van energiemiddelen die bedrijven wel of (vaak) niet mogen gebruiken.

Het plan roept ook op tot meer economische coördinatie tussen EU-instellingen, lidstaten en bedrijven. Het beoogt een ‘frisse aanpak’ van het EU-mededingingsbeleid opdat bedrijven kunnen opschalen, en een diepere integratie van de gefragmenteerde kapitaalmarkten.

Regeldruk verminderen door betere afstemming

Daarnaast wil het ‘concurrentiekompas’ betere afstemming tussen de publieke en private sector om het hoofd te bieden aan de bedreigingen voor de digitale en fysieke infrastructuur van de EU.

Het wil een ‘Europese voorkeur’ bij openbare aanbestedingen in strategisch kritieke sectoren en een gemeenschappelijk Europees platform om de aankoop van kritieke grondstoffen te vergemakkelijken. Er komt een ’28ste wettelijke regeling’ voor bedrijven die actief zijn in meerdere lidstaten.

Ook wil de Commissie een kwart minder rapportageverplichtingen voor grote bedrijven en 35 procent minder voor het mkb (minder dan 250 werknemers).  Het regelgevend systeem moet zijn ‘gebaseerd op vertrouwen en stimulansen in plaats van op gedetailleerde controle.’

Een waarschuwing

De Commissie wil ook dat nationale overheden, provincies en gemeenten de bureaucratische rompslomp verminderen, hun plannen beter op elkaar afstemmen en sneller vergunningen verstrekken.

De doelen van de Green Deal blijven voorlopig wel overeind.

Eerder waarschuwde Mario Draghi in een alarmerend rapport dat de EU een ‘langzame doodstrijd’ wacht als er niets gebeurt. De Commissie neemt de woorden van de voormalig Centrale Bank-topman serieus: ‘Als er niet snel een andere versnelling en aanpak komt, staat de toekomst van de EU als economische grootmacht, investeringsbestemming en productiecentrum op het spel.’

🔴 EW’s visie: EU-kompas is goede zaak, maar zien is geloven

Hoe minder verstikkende regels uit Brussel, hoe beter. Zeker de wet (CSRD) die het bedrijven verplicht om bij elk product een verantwoordingsrapportage te leveren waaruit blijkt dat het duurzaam is gemaakt, zorgt voor enorme lasten.

In plaats van dat bedrijven kunnen investeren in groei of innovatie, moeten ze hun geld steken in compliance-medewerkers. Met dit soort wetgeving kan de EU nooit meekomen in de mondiale concurrentiestrijd.

Tegenwerpingen dat deze wet alleen geldt voor bedrijven van grote omvang, snijden geen hout. Multinationals vragen hun toeleveranciers, vaak MKB-ondernemingen, om met de bewijzen van goed gedrag te komen.

Mededingingsbeleid

Dat er wordt gekeken naar het mededingingsbeleid is ook een goede zaak. Wetgeving hield ‘Europese kampioenen’ tegen om monopolies in Europa tegen te gaan (Airbus is een uitzondering). Maar om te kunnen concurreren op mondiaal niveau, heeft de EU juist Airbussen nodig.

Dat bij aanbestedingen een Europees bedrijf de voorkeur krijgt, is ook niet meer dan logisch. In landen als Nederland, dat keurig de Europese aanbestedingsregels volgt, gaan nu vaak Chinezen er met de buit vandoor.

De komst van een Europese kapitaalmarktunie is noodzakelijk. Doordat de EU nog geen ‘vrij verkeer van geld’ kent, verdwijnt veel kapitaal en daarmee veel innovatieve bedrijven, naar de Verenigde Staten. Kortom: hoera voor de plannen. Maar de crux zit uiteraard in de uitvoering. Zien is pas geloven.

Ook op nationaal niveau valt er nog veel te verbeteren, constateert het Kompas. Woonminister Mona Keijzer (BBB) klaagde onlangs in Brussel steen en been over de lokale en provinciale bestuurslagen als enorme hindermacht voor de woningbouw.

🔴 Hoe reageert de Brusselse politiek?

PvdA-Europarlementariër Lara Wolters was de grote voorvechter van de regels die bedrijven verplichten om te zorgen dat hun leveranciers netjes met personeel omgaan en geen ‘klimaatschade’ veroorzaken.

In het Financieele Dagblad verwijt ze de Commissie zwabbergedrag: ‘Er zijn bedrijven, zoals Nestlé en Unilever, die hameren op het belang van voorspelbaarheid. En laten we het ook hebben over de baten van de wet. Je brengt als bedrijf in kaart wat er gebeurt qua mensenrechten en andere risico’s in je waardeketen, zoals klimaatrisico’s. Dat is waardevolle informatie voor bedrijven die grip willen hebben op de toekomst, zowel financieel als qua reputatie.’

De rechterflank wil robuustere stappen. De uiterst rechtse Patriotten voor Europa, waarvan de PVV deel uitmaakt, willen dat de Green Deal van Frans Timmermans wordt opgeschort. De christen-democratische EVP en de conservatieven van ECR willen dat sommige Green Deal-doelen worden geschrapt.

Sander Smit (BBB), lid van de EVP-fractie: ‘De Commissie komt met onvoldoende oplossingen. Premier Donald Tusk van EU-voorzitter Polen legt de vinger wél op de zere plek: de wetgeving van de Green Deal moet snel op de schop, voor betaalbare energie en minder bureaucratie.’

Wat EW zoal over dit onderwerp heeft geschreven

>  Europa, word niet als Volkswagen! Neem Draghi dus serieus

>  EU is akkoord over duurzaam ondernemen. Wat zijn de gevolgen?

>  Hopla, en wéér komt er voor ondernemers een bureaucratisch EU-monster bij

>  Wopke Hoekstra wil Europese kopgroep kapitaalmarktunie: waarom?

>  Waarom Mona Keijzer pleit voor een aangepaste Europese woningwetgeving

> EU-expert Marc De Vos: ‘Europa moet vuile handen maken’