De feiten: Trump wil Europese vredesmacht in Oekraïne
Als het aan Donald Trump ligt, komt er na drie jaar snel een eind aan de oorlog in Oekraïne – een belangrijke verkiezingsbelofte. De president wil een deal met Rusland die vooral de Amerikaanse belangen dient, en lapt daarbij alle diplomatieke fatsoensnormen aan zijn laars.
Trump aast op de kostbare grondstoffen in Oekraïne, dat wel de wens moet opgeven om NAVO-lid te worden. Ook zal een eventuele vredesmacht niet bestaan uit Amerikaanse soldaten: Europa mag dát deel van de deal voor zijn rekening nemen.
Europese leiders kijken verbouwereerd en machteloos toe. Toch speculeren zij druk over een eventuele Europese vredesmacht, of ‘afschrikkingsmacht’, in Oekraïne.
Zo ziet de Britse premier Keir Starmer het wel zitten om 30.000 militairen naar Oekraïne te sturen. Het kabinet-Schoof staat welwillend tegenover het sturen van Nederlandse troepen.
EW’s visie: Europa praat niet mee, maar grossiert in militaire grootspraak
Door: Defensieredacteur Nard LodewijkDeze discussie komt te snel. In dit stadium is Europa – en dus ook Nederland – slechts toeschouwer. Hoe komt een vredesdeal eruit te zien? Onder welke vlag wordt er geopereerd? Hoeveel troepen zijn er nodig? Niemand weet het, behalve dat de Verenigde Staten al lieten weten zelf geen boots on the ground te zetten. En zonder Amerikaanse veiligheidsgaranties is Europa nergens.
Natuurlijk is het belangrijk om na te denken over de fundamentele vraag of Nederland bereid is om Oekraïne te steunen, en hoe. Maar Den Haag heeft al – terecht – miljarden euro’s aan militaire en humanitaire steun geboden, ook om zelf geen soldaten te hoeven sturen.
Toch ligt die optie nu blijkbaar op tafel, als de Amerikanen dat van Europa verlangen. Het is merkwaardig om deze bereidwilligheid te tonen, zonder te weten wat de voorwaarden zijn.
Menige Nederlander zal terugdenken aan de traumatische aftocht van de Dutchbatters in Srebrenica. Onder de vlag van de Verenigde Naties waren de Nederlandse militairen in 1995 kansloos door een gebrek aan duidelijke regie en luchtsteun.
Poetin weerhouden van nieuwe agressie
Dat een eventueel vredesbestand in Oekraïne moet worden verdedigd om het te laten werken, staat vast. Vladimir Poetin deinst niet terug voor Oekraïense militairen, maar wel voor de vele Europese militairen in de Baltische staten. Weliswaar in NAVO-verband, tonen zij aan dat dit de Russische president weerhoudt van nieuwe agressie.
Maar voordat Nederland militairen stuurt, oog in oog met de Russen, moet eerst meer duidelijk worden over de details van een eventuele deal. Nederlandse militairen moeten gaan om de vrede te verdedigen, niet om de oorlog te winnen.
Hoe kijken anderen naar Europese militairen in Oekraïne?
Bronnen: EenVandaag, Buitenhof, Reuters, de Telegraaf, Politico- Van de Nederlandse kiezers is 47 procent bereid militairen te sturen naar Oekraïne, 41 procent is tegen (volgens het EenVandaag Opiniepanel).
- Ook PVV-leider Geert Wilders is tegen, zei hij in de Tweede Kamer. Wel is hij bereid om Oekraïne te blijven steunen.
- Frans Timmermans, leider van GroenLinks-PvdA, zei in Buitenhof dat de discussie over Nederlandse militairen te snel komt.
- Dat vindt ook defensie-expert Rob de Wijk. Volgens hem is de discussie irrelevant zolang de voorwaarden van een eventuele vredesdeal niet bekend zijn. Tevens waarschuwt hij voor een ‘Srebrenica-scenario’.
- Ook de Duitse bondskanselier Olaf Scholz liet na topoverleg in het Élysée op 17 februari weten de discussie veel te voorbarig te vinden – mede omdat hij zelf in verkiezingstijd zat.
- De Poolse premier Donald Tusk sluit het sturen van militairen uit, omdat hij zijn eigen grens met (Wit-)Rusland moet bewaken.
- De Britse premier Keir Starmer is daarentegen bereid 30.000 militairen beschikbaar te stellen.
Verdere verdieping: Europese leiders naar het Witte Huis
Intussen gaan de gesprekken over Oekraïne door. Maandag 24 februari probeerde Emmanuel Macron bij een bezoek in Washington de banden tussen Europa en de Verenigde Staten te herstellen, en een plaats aan de onderhandelingstafel af te dwingen.
De Franse president benadrukte de noodzaak van veiligheidsgaranties voor Oekraïne, ook vanuit Amerikaans oogpunt. President Donald Trump reageerde er niet op.
Donderdag 27 februari bezoekt de Britse premier Keir Starmer het Witte Huis.