De feiten: Trumps beleid raakt de wetenschap hard
Bron: AP News, Nature, Financial Times, NRC HandelsbladHet beleid van de regering-Trump heeft forse gevolgen voor hoger onderwijs, universiteiten en wetenschappers in de Verenigde Staten.
De financiering voor onderzoeksprogramma’s is gestaakt, het wordt buitenlandse studenten en wetenschappers moeilijker gemaakt om in Amerika te wonen en werken, en er is sprake van inhoudelijke inmenging.
Verscheidene universiteiten hebben hun reisadviezen aangescherpt. Massachusetts Institute of Technology in Boston plaatste deze week een bericht gericht aan buitenlandse medewerkers en studenten, waarin hen wordt aangeraden om eventuele reisplannen buiten de Verenigde Staten uit te stellen omdat ze anders het risico lopen bij terugkeer het land niet meer in te mogen.
Een Franse wetenschapper kwam onlangs Amerika niet in omdat op zijn telefoon berichten werden aangetroffen met kritiek op Donald Trump.
Het wetenschappelijke tijdschrift Nature meldde dat National Institutes of Health al in honderden beurzen voor onderzoek op het gebied van lhbti, inclusiviteit en klimaat heeft geschrapt omdat ze niet meer overeenkomen met de ‘prioriteiten van de organisatie’.
Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap Eppo Bruins (NSC) heeft de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek gevraagd een programma op te zetten om wetenschappelijk talent naar Nederland te halen. Bruins heeft eerder tientallen miljoenen bezuinigd op NWO en krijgt geen extra geld voor het fonds.
EW’s visie: Trumps bezuinigingen creëeren onzekerheid, wetenschap moet vrij zijn
Door: Bram Hahn, redacteur Kennis & CultuurEr heerst op Amerikaanse universiteiten veel onzekerheid en vrees voor stagnatie, chaos en een langdurige verslechtering van het wetenschappelijke klimaat in de Verenigde Staten.
De onzekerheid is mede zo groot omdat er zo veel tegelijk gebeurt en de motieven veelal onduidelijk zijn.
Bezuinigen in het kader van Elon Musks Department of Government Efficiency (DOGE) voltrekken zich op allerlei terreinen waar overheidsgeld wordt uitgegeven. Universiteiten zijn daarop geen uitzondering.
Ideologisch gedreven
Maar veel maatregelen lijken ook ideologisch gedreven en voort te komen uit antipathie en regelrechte wraakzucht.
Veel prominente Republikeinse politici hebben de afgelopen jaren blijk gegeven van grote afkeer van de linksige universiteiten, waar de ideologie van woke in hun ogen de overhand heeft gekregen en waar universiteitsbesturen niet voldoende in het geweer kwamen tegen pro-Palestijnse protesten op hun campussen.
Bovendien strekken de maatregelen zich uit tot ver buiten de Verenigde Staten. Tal van onderzoeksprojecten die betrekking hebben op de volksgezondheid of ontwikkeling in arme landen krijgen direct te maken met forse kortingen of worden zelfs geheel gestaakt.
Onderzoekers buiten de Verenigde Staten wordt gevraagd om vragenlijsten in te vullen over hun banden met vijandige mogendheden.
Een kritische blik op de besteding van belastinggeld kan nooit kwaad, maar de nietsontziende en ideologisch gemotiveerde manier waarop de regering-Trump door de Amerikaanse wetenschap trekt, ondermijnt de academische vrijheid.
Wetenschappers de dupe
Wetenschappers wier onderzoek wordt geschrapt, die hun baan verliezen of Amerika niet meer inkomen, zijn als eersten de dupe. Maar op termijn zijn de maatregelen ook slecht voor het academisch klimaat in de Verenigde Staten.
Welke toponderzoeker wil straks nog werken in een land waar de regering zich direct bemoeit met de inhoud van wetenschappelijk onderzoek?
Kansen voor Europa
Tegelijk liggen daar natuurlijk kansen voor Europa. Want als toptalent uit de wereld niet meer welkom is in de Verenigde staten, of daar zelf niet meer naartoe wil, kunnen ze hier terecht.
Diverse Europese universiteiten hebben al laten weten hun deuren wijd open te zetten.
Wie zegt wat over bezuinigingen op Amerikaanse universiteiten?
Bron: U-Today, Financieele Dagblad- Voorzitter van Universiteiten van Nederland Caspar van den Berg zegt dat de vragenlijst die Nederlandse wetenschappers kregen symbool staat voor ‘het verslechterende klimaat’ voor vrije wetenschap in de Verenigde Staten. ‘Dit heeft ook gevolgen voor Nederlandse universiteiten en onderzoekers, waardoor het cruciaal is om samen op te komen voor vrije wetenschap.’
- Marcel Levi, voorzitter van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek in het Financieele Dagblad: ‘Er werken daar tientallen Nederlanders die heel succesvol zijn. De Amerikanen halen al jaren toptalent uit Nederland en het is belangrijk dat we die nu terugkrijgen.’
- Anja Schreijer, medisch directeur van het Nederlandse Pandemic & Disaster Preparedness Center, zegt in U-Today: ‘Mijn Amerikaanse collega’s zijn bang om vrijuit te praten. Dat kan alleen in het weekend via privé-telefoons. Ze zijn bang om hun baan of financiering te verliezen.’
- Yann LeCun, hoofd AI-wetenschapper bij Meta: ‘De regering Trump is begonnen aan een “heksenjacht in de academische wereld” die de Amerikaanse leiderspositie in AI-onderzoek bedreigt.’
- Sudip Parikh, CEO van de American Association for the Advancement of Science (AAAS): ‘Deze bezuinigingen en beleidswijzigingen brengen cruciaal werk in gevaar en verlammen het wetenschappelijk leiderschap van ons land.’
Verdere verdieping: Bezuinigingen Amerikaanse universiteiten doen stof opwaaien
Tal van Amerikaanse universiteiten zien zich geconfronteerd met weggevallen financiering door de overheid of met maatregelen die de vrijheid van wetenschap bedreigen.
Naast de gevolgen van concrete acties van de federale overheid is er ook sprake van zelfcensuur en preventieve maatregelen die wetenschappers en universiteiten zelf nemen uit angst voor represailles.
Universiteiten zoals Johns Hopkins en Columbia University zagen honderden miljoenen dollars aan subsidies geschrapt, meldde de Financial Times.
Deze bezuinigingen hebben geleid tot het verdwijnen van banen, het verminderen van promotieplaatsen en het opschorten van onderzoeksprojecten.
Kosten beperken
Daarnaast heeft de regering-Trump aangekondigd de vergoedingen voor overheadkosten te beperken tot 15 procent. Deze maatregel zou volgens AP News universiteiten zoals Duke University honderden miljoenen dollars aan cruciale financiering van onderzoek kunnen kosten, wat heeft geleid tot bezuinigingen op personeel en onderzoeksactiviteiten.
mRNA-onderzoek
Ook melden Amerikaanse media dat medewerkers van de National Health Institutes wetenschappers opdroegen om in hun onderzoeksvoorstellen geen verwijzingen meer op te nemen naar mRNA-onderzoek. Dat is de techniek van de meeste coronavaccins.
De Amerikaanse minister van Volksgezondheid Robert F. Kennedy jr. heeft herhaaldelijk gesteld dat hij twijfelt aan de effectiviteit en veiligheid van dit type vaccin.
Zelfs buiten de Verenigde Staten krijgen wetenschappers vragenlijsten opgestuurd om te checken of ze wel koosjer zijn.
VS stelt ideologische eisen
De United States Geological Survey vroeg bijvoorbeeld aan onderzoekers van Wageningen University of de organisatie van de onderzoeker samenwerkt met ‘entiteiten die geassocieerd worden met communistische, socialistische of totalitaire partijen’, of het onderzoeksproject ‘passende maatregelen’ heeft genomen om ‘zich te verdedigen tegen genderideologie’ en of het project ‘meetbare voordelen heeft voor de binnenlandse industrieën, beroepsbevolking of economische sectoren in de VS’.