Een wanvertoning, een fiasco of gewoon een chaotische puinhoop. De voorzittersverkiezing in het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden is een fascinerend schouwspel. Het leedvermaak van Democraten is logisch. Republikeinen moeten zich afvragen hoe de verscheurde partij weer één kan worden, schrijft Victor Pak.
Victor Pak (1995) is redacteur bij EW. Wekelijks blogt hij op zaterdag over wat er speelt in de Amerikaanse politiek.
Een perfecte samenloop van omstandigheden ontstond op
3 januari. Die dag ontaardde de voorzittersverkiezing in het Huis van Afgevaardigden in een Republikeins fiasco. Kevin McCarthy wist tijdens die eerste dag van het nieuwe Congres geen meerderheid achter zich te krijgen. Stemming op stemming verloor hij. Liefst 20 partijgenoten keerden zich tegen hem. McCarthy kon zich maximaal vijf dissidenten veroorloven.
Biden stond zij aan zij met Republikein Mitch McConnell
Daartegenover was een haast historisch fotomoment geprogrammeerd in Kentucky. President Joe Biden stond die woensdag onder aan een brug gebroederlijk naast de Republikeinse fractievoorzitter uit de Senaat, Mitch McConnell. Het leek een moment uit vervlogen tijden. Toen politieke opponenten elkaar niet enkel voor rotte vis uitmaakten, maar ook samenwerkten aan wetgeving die het land beter maakt.
Omringd door lokale politici prezen Biden en McConnell de miljardeninvesteringen in de Amerikaanse infrastructuur die het vorige Congres had aangenomen. Biden complimenteerde zijn rivaal McConnell en andersom.
Politici in Huis van Afgevaardigden en Senaat hebben andere aard
Lees ook: Die twee beelden tonen ook de twee gezichten van de Amerikaanse politiek. Het chaotische drama in het Huis tegenover de beheerste Senaat, met bovendien een oud-Senator als president. Het zijn de natuurlijke verschillen tussen Huis en Senaat.
Leden van het Huis moeten wel populistischer zijn. Zij leggen elke twee jaar verantwoording af aan de kiezer. Een Senator heeft zes jaar de tijd om zich te bewijzen.
Breuklijnen binnen Republikeinse Partij lopen steeds verder uiteen
Voor Republikeinen neemt dat verschil alleen zorgwekkende proporties aan. De meerdaagse gijzeling van de verkiezing van McCarthy als voorzitter is veelbetekenend. De partij kent meerdere breuklijnen.
Tot voor kort bondgenoten én representanten van de extreme vleugel van de partij Marjorie Taylor Greene en Lauren Boebert staan plots tegenover elkaar. Greene voor McCarthy, Boebert tegen. Anarchie heerst binnen de partijgelederen.
Trump kon McCarthy ook niet meer helpen
Zelfs de interventie van oud-president Donald Trump maakte weinig verschil. Hij prees bij de twintig dissidenten ‘zijn’ Kevin nog van harte aan en waarschuwde voor de beeldvorming. De dissidenten negeerden Trumps druk enkele dagen. McCarthy bedankte Trump na zijn verkiezing uitvoerig, maar baalt dat pressie van Trump niet meer zo effectief is.
Lees ook: Trump maakte zich zorgen over hoe de wanorde overkomt bij de kiezer. Die ziet een partij rollebollend over straat gaan en flanken elkaar bestrijden. Trump heeft gelijk dat het de kiezer afschrikt.
Bovendien moet de oud-president vrezen voor zijn eigen statuur binnen de partij. Zijn wil is geen wet meer. Zelfs niet bij politici zoals Boeber, die Trump nog wel haar ‘favoriete’ president noemde. Een soepele troonsbestijging van McCarthy had Trumps greep op de partij na de tussentijdse verkiezingen weer versterkt. Toen scoorden kandidaten met Trumps steun beroerd.
Eensgezinde Democraten tegenover verdeelde Republikeinen
Daartegenover vormt de Democratische Partij voorlopig een eensgezind bolwerk. De gelederen zijn gedurende het presidentschap van Biden min of meer gesloten gehouden. Zelfs uiterst linkse politici zoals Alexandria Ocasio-Cortez houden zich koest.
De moeizame strijd van McCarthy is zo een valse start voor de Republikeinen in de aanloop naar 2024. Als een klein groepje Congresleden al zover gaat in de strijd om het voorzitterschap, hoe verlopen dan de voorverkiezingen? Trump dreigde zelf in 2016 al om een verlies niet te erkennen.
De verleiding voor Republikeinen groeit om niet zomaar akkoord te gaan met de partijlijn. Om het, vermoedelijk, tegen Biden op te nemen in 2024 zal de partij weer bijeen moeten komen.