Joe Biden wil zijn ‘klus klaren’ en stelt zich opnieuw kandidaat voor het Amerikaanse presidentschap. Een herhaling van de strijd tegen Donald Trump lonkt. Maar voor de zittende president zal die in 2024 lastiger worden dan in 2020, schrijft Victor Pak, want dit keer zal de kiezer Biden beoordelen op zijn eigen daden.
De gelikte video van 3 minuten waarin Biden zijn kandidatuur onthult, toont de bestorming van het Capitool op 6 januari 2021. De Democraat waarschuwt voor de Make America Great Again-extremisten, aanhangers van Donald Trump.
De Republikein kondigde eind al vorig jaar zijn kandidatuur aan voor het presidentschap en is de grote favoriet in zijn partij. Volgens Biden vormt de oud-president een bedreiging voor Amerikaanse vrijheden zoals het kiesrecht en abortusrecht, en voor sociale zekerheden zoals het pensioen.
Biden moet kiezer overtuigen van daden
In zijn filmpje slaat Biden zichzelf niet bepaald op de borst over zijn eigen successen. Kort in beeld is de benoeming van rechter Ketanji Brown Jackson, die Biden voordroeg voor het Hooggerechtshof, evenals flitsen van werkzaamheden aan de Amerikaanse infrastructuur. Dat het Congres in 2021 akkoord ging met zijn infrastructuurwet, was een grote overwinning voor Biden.
De zittende president moet de kiezer ervan overtuigen dat hij in zijn eerste termijn genoeg voor hen heeft gedaan. Hij kan hen wijzen op zijn infrastructuurwet en de Inflation Reducation Act, die veel klimaatbeleid bevat. Tegelijk ging wel het federale recht op abortus verloren en heeft Biden weinig kunnen doen aan het wapengeweld dat de Verenigde Staten blijft teisteren.
Lees ook: Ambassadeur Amerika: ‘Nederland is hoeksteen trans-Atlantische eenheid’
In beide partijen niet erg geliefd
Met zijn kandidatuur hoopt Biden de gelederen in zijn eigen partij gesloten te houden. Zo blijft Kamala Harris zijn vicepresident. Maar volgens een recente peiling onder Democraten is slechts 47 procent voorstander van een nieuwe Biden-campagne. Zij maken zich vooral zorgen over zijn leeftijd.
Biden is volgend jaar 81. Als hij de verkiezingen wint, is hij tot zijn 86ste president – en, met ruime afstand, de oudste in de Amerikaanse geschiedenis. Ronald Reagan was 77 jaar oud toen hij in 1989 het Witte Huis verliet.
De Republikeinen zullen vol de aanval op Biden openen. Niet alleen vanwege zijn ouderdom, maar vooral vanwege zijn beleid. Zij zullen wijzen op de desastreus verlopen terugtrekking uit Afghanistan in de zomer van 2021. Ook verwijten zij Biden de torenhoge inflatie en gestegen criminaliteitscijfers.
Lees ook: Hoe broos is Biden? dat zullen we niet snel weten
Kans op herhaling strijd Biden-Trump is groot
Biden wacht een flinke klus om de Amerikaanse kiezer te overtuigen. Slechts eenderde van de Amerikanen gunt Biden een tweede termijn. Een meerderheid is al langere tijd ontevreden over zijn presidentschap. Maar de president heeft de tijd om de kiezer voor zich te winnen. De stembusgang is pas op 5 november 2024.
Serieuze Democratische tegenkandidaten zijn er nog niet, maar eerst
moet Biden de voorverkiezingen in zijn partij winnen. Die zijn van januari tot en met juni 2024. In die periode vechten ook de Republikeinen uit wie hun presidentskandidaat wordt.
Winnen zowel Donald Trump als Joe Biden de voorverkiezingen, dan worden de verkiezingen een herhaling van vier jaar eerder. Dat kwam al zes keer voor in de Amerikaanse geschiedenis, voor het laatst in 1956. Weinig Amerikanen kijken uit naar zo’n herhaling van zetten, maar presidentiële verkiezingsraces zijn toch altijd een garantie voor spektakel.