Een land in verval, zo worden de Verenigde Staten graag weggezet. De hegemonie wordt bedreigd, en de broze Joe Biden en de vervolgde Donald Trump zijn geen ideale uithangborden voor het trotse land. Gelukkig is er Barbie, die wereldwijd bezoekers naar de bioscoop trekt en hen nader introduceert in de ijzersterke Amerikaanse cultuur, schrijft Victor Pak.
Twee jaar geleden vertrok het Amerikaanse leger op onbeholpen wijze uit Afghanistan. Het typeerde de moeizame strijd die de Amerikanen, met hulp van bondgenoten, hadden gevoerd in de islamitische wereld. Wat hadden die twee oorlogen in Irak en Afghanistan, kostbaar in mens en kapitaal, nou opgeleverd? Wie naar het door de Taliban bezette Afghanistan kijkt, weet genoeg. Het land is geruïneerd, vrouwen zijn hun vrijheid kwijt en op veel plaatsen heerst hongersnood.
De terugtrekking uit Afghanistan voelde als het einde van de Amerikaanse hegemonie. De Verenigde Staten verkeerden in chaos. De Amerikanen waren thuis nog niet bekomen van de presidentiële verkiezingen in 2020 en de daaropvolgende aanval op de democratie van 6 januari 2021. Onderwijl stierven dagelijks honderden Amerikanen aan het coronavirus.
Verenigde Staten beleven een stille wederopstanding
Lees het interview met George Packer: ‘Bedreiging van onze democratie komt van binnen’Hooghartig sprak de Franse president Emmanuel Macron over strategische autonomie voor Europa. Een eigen koers uitstippelen, minder leunen op de Verenigde Staten. Logischerwijs omarmde China dat idee.
Maar de onmogelijkheid ervan is pijlsnel onthuld. Sinds de oorlog in Oekraïne blijkt eens te meer hoe onmisbaar de Amerikanen zijn voor Europa. Van talloze boten vloeibaar gas om Europa warm te houden tot wapenleveranties zodat Oekraïne voor vrijheid kan blijven vechten. Intussen blijft de Amerikaanse economie groeien in omvang, waar die van Europa stagneert en die van China krimpt.
Het is een groots, maar ongezien succesverhaal. Het miste alleen nog een boegbeeld. Vroeger was dat de Amerikaanse president zelf. Zie John F. Kennedy of Ronald Reagan, die de Amerikaanse successen konden afzetten tegen de stagnatie en onvrijheid in de Sovjet-Unie.
Barbie breekt records en is ook in China een succes
Maar daar kwam deze zomer verandering in. Miljoenen mensen bezochten de bioscoop voor een film over een pop. Barbie. Niet zomaar een pop. Barbie is een verhaal van modern Amerikaanse feminisme. De film breekt records en is een succes van Australië tot Saudi-Arabië. En zelfs in China.
Op de film kan snobistisch worden neergekeken. Je kunt het schandelijk vinden dat een film over een pop zo populair is dankzij de mediahype. Ook kun je beweren dat Barbie aantoont hoe groot de misstanden in de Amerikaanse maatschappij wel niet zijn.
Barbie als het mooiste Amerikaanse symbool van vrijheid
De kracht van de film schuilt er juist in dat die misstanden niet worden geschuwd. Sterker nog, de film geeft een aanzet tot een oplossing. Op weg naar een samenleving van vrijheid en gelijkheid. Waarin net als Barbie ook haar vriendje Ken zich niet hoeft te schikken naar de verwachtingen die op hem zijn geprojecteerd. Deze boodschap die de film verspreidt, vindt wereldwijd weerklank.
Dat maakt de film tot een getuigenis van de kracht van de Amerikaanse cultuur. Barbie voegt zich in het rijtje van Mickey Mouse en McDonald’s. De rest van de wereld heeft soms niet door hoe wijdverspreid de Amerikaanse cultuur is, zozeer is die al onderdeel geworden van de eigen cultuur. Dat gebeurt nu met Barbie. Het is het ultieme vertoon van macht.