Mitt Romney is geen populaire naam in de Amerikaanse politiek. De Republikein had in 2012 de kans om president te worden, maar faalde. Een biografie werpt nieuw licht op het onbegrepen leven van Mitt Romney. Misschien wel de beste president die de Verenigde Staten nooit verkoos, schrijft Victor Pak.
Wie verkiezingen wint is gegarandeerd van een plaats in de geschiedenisboeken, voor verliezers resteert de oud papierbak. Mitt Romney strijdt tegen die gedoemde vergetelheid. Niet alleen door politiek actief te blijven als Senator. Ook gaf hij journalist McKay Coppins toegang tot duizenden persoonlijke documenten, van e-mails tot zijn dagboek, om een biografie over hem te schrijven.
Dat boek werd een klein monument voor de onbegrepen Republikein. Van zijn missionariswerk voor de Mormoonse kerk tot zijn stem voor de afzetting van president Donald Trump als Amerikaanse president.
Welgestelde Romney deed voor het geloof zendelingswerk
Het leven van Willard Mitt Romney begint als kind van George Romney. Eerst nog baas van de American Motor Company, later gouverneur van Michigan én opponent van Richard Nixon tijdens de Republikeinse voorverkiezingen in 1968. Waar Nixon in het conservatieve zuiden stemmen trekt, ontpopt George Romney zich als Republikein die het opneemt voor de rechten van minderheden. Een onhandige uitspraak doet Romney senior in die verkiezingen de das om. Een lot dat Mitt Romney zijn leven lang achtervolgt.
Lees ook: Mormoonse kerk is religie en miljardenbedrijfDe welgestelde Romney komt weinig tekort. Maar in 1966 moet hij als Mormoon voor twee jaar naar de vervallen Franse havenstad Le Havre. Daar klopt hij eindeloos op deuren die niet open gaan. Weinig mensen willen zich bekeren tot de Kerk van Jezus Christus van de Heiligen der Laatste Dagen, zoals het Mormoonse geloof officieel heet.
Romney bedenkt zorgverzekeringsstelsel dat Obama later gebruikt
Het geloof biedt hem houvast. Bijvoorbeeld wanneer hij zijn goedverdienende baan bij investeringsbedrijf Bain Capital opzegt om de Olympische Winterspelen van 2002 in het Amerikaanse Salt Lake City te redden van financiële rampspoed. Dat zet Romney weer op de politieke radar.
In 1992 deed hij al eens een gooi om Senator te worden in Massachusetts, maar verliest. In 2003 wordt hij wel verkozen tot gouverneur van de staat. Daar weet hij begrotingstekorten op te lossen en voert een zorgverzekeringsstelsel in. Dat gebruikt president Barack Obama later als landelijk voorbeeld voor zijn Obamacare.
Romney mist het gevoel met het electoraat in 2012
Na een mislukte gooi naar de Republikeinse nominatie voor het presidentschap in 2008 moet 2012 de kroon op Romneys politieke carrière worden. De economische malaise is groot in de Verenigde Staten en Obama’s populariteit is tanende. Romney, man afkomstig uit het bedrijfsleven met hart voor de publieke zaak, wordt verkozen als Republikeinse presidentskandidaat.
De verkiezingen van 2012 lijken op zijn lijf geschreven. Tot blijkt dat zijn verhaal over begrotingsdiscipline en overheidsbezuiniging nauwelijks aanslaat. De onvrede onder Republikeinen in het land is groot, maar niet over die onderwerpen. De rel die Donald Trump creëert over de vermeende vervalste geboorteakte van Obama slaat aan. Niet de eindeloze betogen van Romney over de oplopende staatsschuld.
Pas als Senator vindt Romney zijn plaats
Romney wordt zelfs uitgelachen als hij in debat met Obama opmerkt dat Rusland een grote bedreiging is voor de Verenigde Staten. De campagne is voorbij als een uitspraak van Romney uitlekt. Daarin zegt hij dat 47 procent van de Amerikanen nooit op hem zal stemmen omdat ze afhankelijk zijn van de overheid.
Lees meer over Utah, de staat van Mitt RomneyPolitieke verlossing breekt voor Romney pas aan als hij in 2018 Senator wordt namens Utah. Als 72-jarige mislukte presidentskandidaat heeft hij niets te verliezen. Hij is de eerste Senator die tijdens een afzettingsprocedure vóór de afzetting van een president van zijn eigen partij stemt.
Zo zal Romney uiteindelijk in de geschiedenisboeken belanden. Als politicus die vaak het juiste zag, maar zijn kiezer daar niet altijd mee wist te bereiken.