De aanklager van het Internationaal Strafhof stelt Hamas en Israël moreel aan elkaar gelijk met zijn verzoek om leiders van beide partijen te arresteren. De Amerikaanse president Joe Biden noemt dat ‘schandelijk’ en heeft gelijk, schrijft Matthijs van Schie.
Den Haag is terecht trots op zijn reputatie als internationale stad van vrede en recht. Niet in het minst omdat de stad het Internationaal Strafhof (ICC) huisvest, een plek waar genocideplegers en misdadigers hun verdiende straf moeten krijgen. Een nobele en noodzakelijke taak in een wereld waar dictators en massamoordenaars veel te vaak wegkomen met hun wandaden.
Biden heeft gelijk: geen gelijkwaardigheid tussen Israël en Hamas
Des te opmerkelijker dat de internationale politieagent van de wereld, zoals Amerika vaak smalend wordt genoemd, niet bij het Strafhof is aangesloten. Maandag 20 mei kwam de gespannen verhouding tussen Washington en het Strafhof weer aan de oppervlakte.
ICC-aanklager Karim Khan had verzocht de leiders van Hamas en Israël te laten arresteren, wegens oorlogsmisdaden op 7 oktober en daarna. ‘Schandelijk,’ reageerde Joe Biden in het Witte Huis. ‘Er is geen gelijkwaardigheid tussen Israël en Hamas.’ De Amerikaanse president heeft gelijk.
Door bewust gelijktijdig Hamas-leiders en Israëlische bewindslieden in de strafbank te willen plaatsen, impliceert de ICC-aanklager dat beide partijen met dezelfde kwaadaardige intenties opereren. Maar een cruciaal verschil is dat de Palestijnse terreurorganisatie de oorlog begon met de slachtpartij in het zuiden van Israël, die het naar eigen zeggen ‘telkens weer’ wil herhalen.
Kort na 7 oktober waren oorlogsmisdaden Hamas al duidelijk
Al vrij snel na 7 oktober waren Hamas’ oorlogsmisdaden via gruwelijke beelden van bodycams, telefoons en beveiligingscamera’s al overduidelijk te zien. Aanklager Khan had met die beelden in de hand het Strafhof al maanden geleden om een arrestatiebevel voor Hamas kunnen vragen.
Ook de inhoud van de aanklacht tegen Israël is niet boven elke twijfel verheven. Neem de aanklacht van uithongering. Er is een hoop aan te merken op de gebrekkige frequentie van voedselhulp van Israël naar Gaza. Maar onwaarschijnlijk is dat een land dat burgers van de vijand wil uithongeren, de moeite neemt om dagelijks honderden vrachtwagens de grens over te sturen.
Evenmin staat onomstotelijk vast dat Israël uit is op het opzettelijk doden van de Palestijnse burgerbevolking. Waarom zou het voorafgaand aan een bombardement anders waarschuwende flyers rondstrooien? En ook de evacuatie van bijna een miljoen burgers uit Rafah in de afgelopen weken wijst daar niet op.
Oorlogsmisdaden Israël goed mogelijk, maar niet op één lijn met Hamas
Dat maakt een onderzoek naar oorlogsmisdaden van Israël zeker niet overbodig. Het is goed mogelijk dat het die heeft gepleegd, gezien de vele duizenden burgerslachtoffers, de honderdduizenden ontheemden en de humanitaire crisis in Gaza. Het Israëlische leger heeft hard teruggeslagen en mogelijk te hard.
Toch gaat de aanklager van het Strafhof te ver door Israël en Hamas moreel op één lijn te stellen. De Palestijnse terreurgroep wil openlijk zo veel mogelijk Israëlische burgers doden, en slaagt daar alleen door militaire inferioriteit niet in. Het omgekeerde kan van Israël niet worden gezegd. Alleen dat al maakt de parallel tussen beide partijen, in de woorden van Joe Biden, schandelijk.
Waarvan worden leiders Hamas en Israël beschuldigd?
Hamas-leiders Yahya Sinwar, Mohammed Deif en Ismail Haniyeh worden ervan beschuldigd op 7 oktober uitroeiing, moord, verkrachting, ontvoering en marteling te hebben georganiseerd. Israëls premier Benjamin Netanyahu en zijn minister Yoav Gallant zouden schuldig zijn aan de uithongering van burgers, het opzettelijk richten van aanvallen op de burgerbevolking en het opzettelijk doden van mensen.
De kans dat het arrestatiebevel inderdaad wordt uitgevaardigd, is groot. Nooit eerder weigerde het Strafhof een dergelijk verzoek. Maar onder meer omdat Hamas en Israël niet zijn aangesloten bij het ICC, zullen daadwerkelijke arrestaties er waarschijnlijk niet komen. De gezochte personen zullen wel uitkijken voor ze naar een land afreizen dat aan hun arrestatie wil meewerken.