In deze campagne gaat het niet om fundamentele politieke vraagstukken als immigratie, economie of internationale politiek. Afshin Ellian ziet dat de Democraten vooral een apocalyptisch beeld proberen te schetsen van een mogelijke herverkiezing van Trump.
Amerika staat turbulente maanden te wachten. President Biden nam in een toespraak afscheid van het publiek als presidentskandidaat. Er was alom respect voor zijn besluit. Hij heeft ruim vijftig jaar de democratische instituties gediend. Biden belichaamt de culturele en politieke veranderingen gedurende een halve eeuw.
President Biden zei in zijn live toespraak vanuit de Oval Office: ‘Het stokje doorgeven aan de nieuwe generatie is nu de beste weg voorwaarts. Dat is de beste manier om ons land te verenigen.’ Ook drieënhalf jaar geleden, toen Biden als de president van Amerika werd geïnstalleerd, stelde hij de vereniging van het land voorop. Daarvan is niets terechtgekomen. De Amerikaanse polarisatie heeft zelfs haar kookpunt bereikt: de verliezer van de verkiezingen (Trump) wilde zijn verlies niet erkennen, en de winnaar van de verkiezingen (Biden) wist niet het verliezende kamp te incorporeren in besluitvorming. Politiek handelen maakte plaats voor persoonlijke haatgevoelens en een juridisch moddergevecht.
Lees verder onder de tweet
For the next six months, I’ll be focused on my job as your president.
Here’s what lies ahead. pic.twitter.com/hM06nZtV8V
— President Biden (@POTUS) July 25, 2024
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
President Biden motiveerde zijn terugtrekking met een beroep op de democratie: ‘Het verdedigen van de democratie is belangrijker dan welke titel dan ook’. Vreemd dat hij een paar maanden geleden niet aan de democratie dacht, toen hij zichzelf kandidaat stelde. Waarom nu en niet een paar maanden geleden? Antwoord op deze vraag is cruciaal om de motieven en het achterliggende politieke mechanisme te begrijpen.
Apocalyptisch element
De toespraak van Biden had een bijna apocalyptisch element: ‘Amerikanen zullen moeten kiezen tussen vooruitgang of achteruitgang, tussen hoop en haat, tussen eenheid en verdeeldheid. We moeten beslissen of we nog steeds geloven in eerlijkheid, fatsoen, respect, vrijheid, rechtvaardigheid en democratie.’ Eigenlijk zegt president Biden dat als Amerikaanse kiezers niet voor Kamala Harris kiezen, ze kiezen voor haat, disrespect, onvrijheid, het einde van rechtvaardigheid en democratie. Toen ik deze woorden hoorde, vroeg ik me af of hij echt gelooft dat de Amerikaanse democratie in gevaar is.
Woorden van een president hebben invloed op mensen. Dat Trump vreselijke woorden gebruikt om zijn opvattingen te uiten, behoeft geen bewijsvoering. Maar de vraag is of de zittende president de presidentskandidaat Donald Trump als vijand van de democratie, rechtvaardigheid en vrijheid mag neerzetten. Biden is vrij om het te doen, maar wat zouden de consequenties van deze woorden zijn. Wat zou er dan moeten gebeuren als Donald Trump wordt verkozen? Een president speelt niet de rol van een intellectueel of filosoof, hij is een politicus. Een politiek oordeel heeft een heldere consequentie. Wat zou Joe Biden – nog steeds de zittende president van Amerika op 6 november 2024, nadat de uitslag bekend is – moeten doen wanneer Harris heeft verloren? Moet Biden ter verdediging van de democratie de uitslag ongeldig verklaren en een militair regime afkondigen?
President Biden stelt terecht de democratie voorop: ‘Niets kan het redden van onze democratie in de weg staan, ook niet persoonlijke ambitie’. Maar hij legt niet uit waarom de Amerikaanse democratie aan de rand van de afgrond staat en waarvoor een reddingsoperatie nodig zou zijn. Het is een indringende vraag over een politieke uitspraak van een zittende president van Amerika, de opperbevelhebber van het machtigste leger in de wereld. De president gaat er immers van uit dat hij niet zelf de democratie aan de rand van de afgrond heeft gebracht. Het is presidentskandidaat Donald Trump die dat volgens hem gaat doen. Als dit de lijn van de Democratische verkiezingscampagne is, dan gaat het niet meer om de fundamentele politieke vraagstukken zoals immigratie, economie, zorgstelsel of internationale politiek. Waar gaat het dan wel om? De democratie, de redding van de democratie.
Verdedigen van de democratie
Vier jaar geleden won Joe Biden van Donald Trump niet met een campagne over het verdedigen van de democratie, maar over het falende beleid van president Trump. Biden kon een meerderheid van kiezers overtuigen dat het beleid van Trump verkeerd was. Bovendien kon hij wijzen op de chaos binnen de regering van Trump. Dat was een succesvolle campagne. Nu staat echter het beleid van de zittende president, namelijk Joe Biden zelf ter discussie. En hier begint het problematisch te worden.
De kiezers buiten de kringen van de Democraten gaan denken dat de Democraten hun eigen beleid niet kunnen verdedigen en dat zij daarom een apocalyptisch verhaal in stelling brengen. Dit apocalyptische verhaal komt niet overtuigend over. Bovendien zijn er nog andere democratische instituties zoals het Amerikaanse parlement (Huis van Afgevaardigden en de Senaat) of het Hooggerechtshof.
De democratie is in essentie niet een goed verzekerd politiek systeem. De tirannie en anarchie zijn de grote vijanden van de democratie. In de lijn van Benjamin Franklin (een van de schrijvers van de Amerikaanse Grondwet) zegt Biden: ‘Het mooie van Amerika is dat koningen en dictators hier niet regeren. Het volk wel. De geschiedenis ligt in uw handen. De macht ligt in uw handen. Het idee van Amerika ligt in uw handen.’ Inderdaad, de kiezers, en niet één persoon, bepalen wie de president van Amerika wordt.