Sociale media als roeptoeter voor haat: in Engeland heeft Europa nu een eigen Capitool-moment

Er klopte niets van de berichten over de achtergrond van de Brit van Rwandese afkomst die drie kleine kinderen doodstak, maar de geest was al uit de fles. Hella Hueck ziet dat de polarisatiemachine zich niet meer laat stoppen.

Bijna vier jaar geleden – het lijkt lichtjaren terug – ondervroeg het Amerikaanse Congres urenlang de topmannen Jack Dorsey van Twitter en Mark Zuckerberg van Meta of zij hun platforms onpartijdig modereren in verkiezingstijd.

Donald Trump had 88 miljoen ­volgers op Twitter en hitste met de grootste onzin zijn achterban op. Met als triest dieptepunt zijn claim dat de presidents­verkie­zingen van 2020 zijn ‘gestolen’. Twitter en Facebook (Meta) hadden een dagtaak aan het verwijderen van berichten die niet klopten. Na de bestorming van het Capitool op 6 januari 2021 was de grens bereikt: Trump werd van sociale media gegooid.

Vervolgens kocht Elon Musk Twitter voor zo’n 40 miljard euro, doopte het X en stuur­­de het moderatieteam naar huis. Trump en andere stokebranden mochten terugkomen – Trump bedankte voor de eer en begon zijn eigen platform. Miljoenen volgers delen gretig zijn vaak feitenvrije berichten, of ze nu gaan over migranten of over transgenders. Musk is de eerste CEO van een groot sociaal medium die openlijk een presidentskandidaat, Trump, steunt.

Polarisatiemachine

En nu hebben we in Europa ons eigen Capitool-moment. In het Verenigd Koninkrijk zijn al dagen rellen naar aanleiding van een afgrijselijke steekpartij in Southport, waar een zeventienjarige Brit van Rwandese afkomst drie kleine kinderen doodstak. Het gerucht ging dat het om een bootvluchteling gaat, een moslim die op de radar van inlichtingendienst MI6 zou staan. Zijn naam werd verspreid op sociale media en in WhatsApp- en Telegramgroepen. Kaarten met moskeeën werden gedeeld. Er klopte niets van de berichten, maar de geest was uit de fles.

Protest in de Engelse stad Nottingham. Beeld: Darren Staples/AFP

Premier Keir Starmer haalde fel uit naar de bazen van sociale media. Het geweld is volgens hem ‘duidelijk via online opgezweept’, en dat is ‘een misdrijf’. Maar de polarisatiemachine – ook politici flirten openlijk met complottheorieën – laat zich niet makkelijk stoppen. Vrijheid van meningsuiting is een groot goed en is in de Verenigde Staten nog heiliger dan in Europa. In Nederland sprak Geert Wilders zich als leider van de grootste regeringspartij via X uit: ‘Geweld is nooit een optie. We werken met democratische middelen. Altijd.’ Het is te prijzen dat Wilders zijn verantwoordelijkheid neemt. En te hopen dat hij dat blijft doen.

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."